Fittonia jest dość niedrogą i lubianą rośliną ze względu na dużą różnorodność kolorów i kształtu liści u różnych odmian, której miniaturowe odmiany znalazły swoje miejsce w słojach. Na świecie występują tylko jej dwa gatunki: Fittonia albivenis oraz Fittonia gigantea[1]. Fittonia verschaffelti to synonim Fittoni albivenis. O ile pierwszą z gatunków można bardzo często spotkać w sklepach, to druga – Fittonia Gigantea zazwyczaj jest uprawiana tylko w szklarniach.
Fitonia białożyłkowa (Fittonia albivenis, Fittonia verschaffelti)
O fitoni białożyłkowiej można wiele znaleźć w internecie, rzadko występuje pod swoją naukową nazwą, częściej opisana jest jako Fittonia verschaffelti, lub po prostu fittonia. Roślina nieodmianowa posiada żyłki w kolorze białym lub rzadziej różowym, skąd wzięła się jej nazwa. Wciąż można ją spotkać w sprzedaży w tej formie, mimo, że powstało jej wiele atrakcyjnych form. Zazwyczaj sadzi się ją w słojach, ponieważ pochodzi z wilgotnych lasów, a w naszym klimacie ciężko jest zapewnić jej odpowiednią wilgotność powietrza, chociaż też w pewnym stopniu może się do niej dostosować. U mnie w mieszkaniu, daje radę nawet przy 40% nasycenia wodą powietrza. Jest to roślina halucynogenna, więc może nie być zbyt dobra dla zwierząt. W medycynie ludowej w miejscach występowania stosowana była na ból głowy lub mięśni[2].
Pochodzenie i miejsca występowania
Pochodzi z Południowej Ameryki – północnej Brazylii, Boliwi, Peru, Ekwadoru, Kolumbii, Wenezueli[2,4]. Rośnie w wilgotnych lasach [2].
Mrozoodporność
Jest mrozoodporna do 4C (11 strefa)[3].
Ogólny opis
Fitonia jest wieczniezieloną, wieloletnią rośliną, tworzącą niskie “maty” do 8 cm[2] lub 15 cm[6] wysokości. Jej liście w formie dzikiej posiadają białe nerwy, aktualnie wyhodowano jej wiele odmian, dlatego mogą mieć również kolor w odcieniach różu z różnym ich kształtem. Łodygi osiągają do 20 cm oraz podobnie jak liście są pokryte włoskami[5]. Kwitnie niezależnie od pory roku[3], tworząc kłosy z stopniowo rozkwitającymi kwiatami w kolorze od białego do żółtego.
Jest czasem mylona z niedośpianem, jednak fittonia ma bardziej płożący pokrój oraz grubsze liście. Niedośpian z kolei nie ma kolorowych nerwów, tylko plamki na blaszce oraz jego pędy są całkowicie nie owłosione.
Uprawa
Roślina dobrze wygląda w wiszących koszach lub w zwykłych doniczkach. Ze względu na niewielkie rozmiary dobrze rośnie w słojach i terrariach, co zwalnia nas z jej częstego podlewania. Najlepsze stanowisko to częściowy lub pełny cień[2], z mojego doświadczenia wynika, że w bardziej słonecznych miejscach również rośnie, jednak wymaga wtedy większej wilgotności powietrza i bardziej regularnego podlewania. W zbyt jasnym stanowisko, na jej pędach łatwiej może się osadzić osad z wody oraz łatwo ulega poparzeniom słonecznym.
Najlepiej w żyznym, wilgotnym, ale łatwo przesychajacym podłożu[2]. Nie jest wymagająca co do pH ziemi, ale najlepsze jest lekko kwaśne o pH6.5[8]. Starcza jej zwykła ziemia ogrodnicza, tylko trzeba uważać nie zbijała się za mocno, ponieważ fittonia ma dość delikatne korzonki.
Fittonię należy podlewać regularnie, właściwie powinna mieć stale wilgotną ziemię. Zdaje mi się, że dość ciężko ją przelać, jednak według niektórych źródeł przelewanie może powodować żółknięcie liści oraz gnicie korzeni[5]. Jeśli ją przesuszymy to więdnie, ale reagując wystarczająco szybko można ją uratować. Częste przesuszanie może powodować gubienie liści i brzydki wygląd rośliny. Można ją delikatnie nawozić nawozem 5-5-5 (proporcje składników odżywczych – szukaj ich na opakowaniach nawozów)[8].
U mnie raczej nie miała szkodników, jednak szczególnie przy zbyt suchym powietrzy i podłożu mogą ją atakować wełnowce, tarczniki oraz przędziorki[6].
Rozmnaża się ją przez podział lub ukorzenieni gałązek[5]. Najlepszym sposobem na jej ukorzenienie jest ucięcie gałązki z 3 parami liści oraz ukorzenianie w ziemi, pod przykryciem – obciętą butelką lub w innym wilgotnym pojemniku, który utrzyma wysoką wilgotność powietrza.
[1] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/search?q=+Fittonia+verschaffelti+
[2]http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Fittonia+albivenis
[3]https://plantdatabase.kpu.ca/plant/plantDetail/357
[4]http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:105033-2#sources
[5]https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/0/2017
[6]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=b601
[7]https://www.researchgate.net/publication/337892549_In_Vitro_Culture_and_Some_Biochemical_Characteristics_of_Fittonia_Albivenis_Lindl_ex_Veitch_Brummitt <- wpływ flawonoidów na wzrost in vitro fittoni.
[8]https://www.thespruce.com/grow-fittonia-houseplants-indoors-1902486
Literatura z której nie skorzystałam, ale może warto zerknąć:
https://www.gardeningknowhow.com/houseplants/nerve-plant/growing-nerve-plants.htm
https://dengarden.com/gardening/Fittonia-Care
https://www.apartmenttherapy.com/how-to-grow-fittonia-36657701
https://houseplantcentral.com/fittonia-nerve-plant-care-info/
https://homeguides.sfgate.com/fittonia-albivenis-care-69632.html