Smużyna (Callisia)

Smużyna jest blisko spokrewniona z trzykrotką. Wyróżniają się dużym podobieństwem, przez co często są z sobą mylone. Przedstawiciele obu rodzajów posiadają podobne wymagania, więc zapewne jeśli ktoś uprawia z sukcesem trzykrotki to nie będzie miał problemów ze smużyną. Łacińska nazwa rodzaju Callisia pochodzi od greckiego słowa 'kallos’, co oznacza piękny [1]. Zaliczanych jest do niego  około 16 gatunków [6].

  1. Callisia navicularis
  2. Callisia repens
  3. Callisia fragrans
  4. Callisia soconuscensis

Callisia navicularis

Callisia navicularis jest jeszcze dość mało popularną rośliną w uprawie, jednak cieszy się szybko rosnącą popularnością. Często mylnie zalicza się ją do trzykrotek, co jest związane z historycznym przydziałem tej rośliny do  rodzaju Tradescantia[7], a nie z jej podobieństwem do trzykrotek, które jest trochę mniejsze niż w przypadku innych smużyn. Po angielsku nazywana jest jako Chain Plant [1]. Nazwa rodzajowa navicularis pochodzi od łacińskiego słowa navis, czyli łódź, co nawiązuje do kształtu jej liści [1]. W różnych źródłach można znaleźć różne sprzeczne informacje na temat uprawy tej rośliny [3 i 5].

Callisia navicularis.Ogród Botaniczny UJ. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z meksyku [1], ale niestety nie udało mi się znaleźć w jakich środowiskach występuje.

Mrozoodporność:

Jej obszar występowania obejmuje strefy mrozoodporności od 9a do  11b, co oznacza, że może znosić przymrozki, aż do -9 C [3]. Inne źródło podaje, że występuje tylko w strefie 11 – nie przeżyje przymrozków[5].

Ogólny opis:

Callisia navicularis jest wiecznie zieloną, pół-płożącą rośliną [2] o cechach wyglądu typowych dla sukulentów [3]. Posiada ciasno ułożone na łodyżce lancetowate liście[1]. Są grube, podobne jak u gruboszy, bez włosków, siedzące [1], o kolorze w zależności od naświetlenia od zielonego do ciemnofioletowego [2]. Osiągają do 3 cm długości i 1 cm szerokości [2]. Kwitnie różowymi, niedużymi kwiatami, z których każdy utrzymuje się tylko przez jedną dobę [1]. 

Podobno ten gatunek smużyny wykazuje sporą zmienność w zależności od warunków środowiska [2]. 

Uprawa:

Roślina ta przepada za wystawą słoneczną lub z lekkim zacienieniem, dlatego najlepiej będzie się czuła przy południowym lub wschodnim oknie [1, 3]. Callisia navicularis lubi umiarkowane podlewanie oraz jest odporna na przesuszenie [1]. Woli o wiele mniej wody niż inne trzykrotki, dlatego na pewno o wiele łatwiej ją przelać niż zasuszyć. Zimą należy ją nawadniać trochę oszczędniej [3].

Lubi przepuszczalną ziemię [1] o kwaśnym odczynie (pH=5-6) [3], jednak u mnie się sprawdza zwykłe podłoże z piasku oraz ziemi uniwersalnej. 

Należy ją rozmnażać przez sadzonki zielne lub podział rośliny[2] .

Smużyna płożąca (Callisia repens)

Smużyna płożąca ze względu na swoje filigranowe kształty oraz małe wymagania uprawowe jest najbardziej popularną w uprawie smużyną. Może być mylona z trzykrotką, ponieważ wygląda na miniaturową odmianą trzykrotki wężykowej, posiada nawet synonim: Tradescentia Callisia[9, 13]. Po angielsku nazywa się ją turtle vine lub Inch plant [9]

Callisia repens. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Południowej Ameryki oraz południowej części Północnej Ameryki [9], została wprowadzona do naturalnego środowiska w Zachodnich Indiach [8]. W południowej Afryce, w Chinach oraz na Kubie jest uznawana za gatunek inwazyjny [12].W naturalnym środowisku rośnie w miejscach zacienionych o skalistym lub żwirowym podłożu [8]. Można ją spotkać w gajach cytrusowych [8].

Mrozoodporność:

Preferuje klimat z temperaturą w zakresie 15-35C [12]. Inne źródła wskazują, że występuje w strefie 9a, czyli znosi przymrozki do -6.7C[14].

Ogólny opis:

Smużyna płożąca tak jak nazwa wskazuje płoży się po ziemi [8]. Dorasta do 10 cm wysokości [9], a jej  pędy mogą osiągać nawet 1,2m [9]. Na ich końcach mogą się pojawiać białe kwiatki [8].Liście ma ułożone naprzemianlegle –  zmniejszają się ku wierzchołka wzrostu [8]. Mają kształt podobny jak u trzykrotki wężykowej, jednak są znacznie mniejsze. Osiągają do 3.5 cm długości oraz 1 cm szerokości [8].

Uprawa:

Uwzględniając warunki w naturalnym środowisku, sprzyja jej  uprawa w średnio umiarkowanym nasłonecznieniu, czyli na wystawie wschodniej  lub zachodniej. 

Należy ją odlewać po przeschnięciu podłoża, niezbyt dobrze znosi mocne przesuszenie. W przypadku braku wody, zasychają jej wierzchołki oraz staje się podatna na szkodniki. 

Ziemia  powinna być kwaśna lub nawet bardzo kwaśna i przepuszczalne, dlatego najlepszym dla niej podłożem będzie jest torf zmieszany ze żwirkiem lub perlitem [12]. 

Odmiany:

‘Bianca’

‘Pink lady’

Złoty wąs (Callisia fragrans)

Po angielsku nazywa się ją Basket plant [16]. Jest popularną rośliną w uprawie, co doprowadziło do jej rozprzestrzenienia się w niektórych krajach w warunkach naturalnych jako gatunek ekspansywny [18, 22]. Aktualnie często uprawia się ją  jako roślinę doniczkową w Rosji [22]. To jedyna smużyna, której właściwości lecznicze zostały potwierdzone naukowo [16, 20]. 

Callisia fragrans. Ogród Botaniczny UJ. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Złoty wąs jest endemitem pochodzącym z Meksyku [15, 16]. Występuje również we wschodniej części Indii, w niektórych miejscach USA [16] oraz we wschodniej części Australii, gdzie jest nawet gatunkiem inwazyjnym[18]. Najczęściej można ją spotkać w zaroślach lub młodych lasach [19].

Mrozoodporność:

Występuje w strefach klimatycznych od 9 do 11, co oznacza, że może znieść lekkie przymrozki [17]. Inne źródła wskazują na strefy 10b-11[19]. 

Ogólny opis:

Jest to wiecznie zielona roślina, płożąca, której pędy osiągają do 1m długości[15].Liście charakteryzują się spiralnym ułożeniem oraz lancetowatym, podobnym do łódki kształcie. Barwa zależy od kilku czynników. Wystawione na intensywne światło posiadają zielonopurpurowy kolor, przy mniejszym nasłonecznieniu – zielony.  Nie mają owłosienia [19] oraz osiągają do 30 cm długości i 5 cm szerokości [15]. Zakwita białymi kwiatami ułożonymi na wiechach [15]. 

Sądzę, że przypomina swoim wyglądem reo meksykańskie, które dodatkowo puszcza długie pędy jak zielistka z nowymi roślinami na końcach oraz jest zielone.

Uprawa:

Złoty wąs jest łatwą rośliną w uprawie. Lubi wystawę wschodnią lub zachodnią, jednak może również dać radę na innych parapetach [17] o ile przez 3-4 godziny stoi w słońcu [21]. Powinna być systematycznie podlewana, najlepiej po przeschnięciu podłoża. Nie przepada za zastojem wody, na który może reagować gniciem korzeni [17]. Zimą przy temperaturze 10-15C przez miesiąc do dwóch przechodzi okres uśpienia [17]. Podłoże powinno być bogate w związki organiczne, najbardziej optymalne pH jest w przedziale 6.1-7.8, dlatego dobrze rośnie w podłożu uniwersalnym [17].

Odmiany:

Melnikoff – ma jasne paski na liściach, które nie ulegają regresji  [17].

Callisia soconuscensis

Ten gatunek posiada kilka synonimów (Tradescantia congesta, Callisia congesta), jednak pod żadnym nie udało mi się zbyt dużo znaleźć na temat uprawy tej rośliny. Czasem jest określana jest w sprzedaży jako Dragon tail. Cieszy się u nas coraz większą popularnością.

Callisia soconuscensis. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina ta pochodzi z Meksyku [29], jednak nie zdołałam ustalić w jakim środowisku występuje. 

Mrozoodporność:

Jej obszar występowania obejmuje od strefy 9a do 11, co świadczy, że znosi lekkie przymrozki [27].

Ogólny opis:

Wyglądem przypomina zwykłą. zieloną trzykrotkę. Liście tej smużyny są podobnej wielkości jak trzykrotki pasiastej, są w kolorze zielonym, z bordowymi przebarwieniami na brzegach, lekko pofalowane. Kwitnie na biało.

Uprawa:

Powinna rosnąć na wystawie południowej, wschodniej lub zachodniej [28]. Lubi umiarkowane podlewanie. U mnie wystarcza jej uniwersalne podłoże i uprawa w podobny sposób jak trzykrotki lub innych smużyn.

Odmiany:

Variegata – odmiana z jasno-żółtymi paskami.

[1] https://www.smgrowers.com/products/plants/plantdisplay.asp?plant_id=4435 

[2]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Commelinaceae/17368/Callisia_navicularis 

[3]https://worldofsucculents.com/callisia-navicularis-chain-plant/ 

[4]https://books.google.pl/books?id=nz71CAAAQBAJ&pg=PA351&dq=Callisia+navicularis&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiZ7LrJv_jkAhXNpIsKHfoGBlwQ6AEIKTAA#v=onepage&q=Callisia%20navicularis&f=false 

[5]https://davesgarden.com/guides/pf/go/76438/ 

[6]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?name=Commelinaceae 

[7]https://getd.libs.uga.edu/pdfs/bergamo_stephanie_200312_phd/bergamo_stephanie_200312_phd.pdf 

[8] http://efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220002158  

[9] https://worldofsucculents.com/callisia-repens-turtle-vine/ 

[10]https://books.google.pl/books?id=nz71CAAAQBAJ&pg=PA351&dq=Callisia+navicularis&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiZ7LrJv_jkAhXNpIsKHfoGBlwQ6AEIKTAA#v=onepage&q=Callisia%20navicularis&f=false 

[11] http://www.plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:171826-1  <- obszar występowania 

[12] https://tools.bgci.org/plant_details.php?plantID=943 

[13]http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2014/details/species/id/9738555/synonym/9882014 

[14] https://garden.org/plants/view/87910/Inch-Plant-Callisia-repens/ 

[15] http://efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=222000018  

[16] https://www.researchgate.net/publication/331589119_Callisia_Fragrans_Medicinal 

[17] https://www.epicgardening.com/callisia-fragrans/ 

[18] https://keyserver.lucidcentral.org/weeds/data/media/Html/callisia_fragrans.htm 

[19] https://www.cabi.org/isc/datasheet/112884 

[20] https://link.springer.com/article/10.1007/s10600-007-0098-x 

[21] https://www.plantsrescue.com/callisia-fragrans/ 

[22] https://gd.eppo.int/taxon/CILFR 

[23] https://bie.ala.org.au/species/http://id.biodiversity.org.au/node/apni/2919874 

[24] https://www.biodiversitylibrary.org/page/46684764#page/91/mode/1up 

[25] https://www.biodiversitylibrary.org/page/9252838#page/210/mode/1up 

[26] https://garden.org/plants/view/112120/Basket-Plant-Callisia-fragrans/ 

[27]https://garden.org/plants/view/333958/Callisia-soconuscensis/ 

[28]https://davesgarden.com/guides/pf/go/210259/ 

[29]http://plantsoftheworldonline.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:42457-2 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *