Archiwum kategorii: Pochodzenie

Mesembryanthemum

Rodzaj ten obejmuje blisko 300 różnych gatunków, z których prawie wszystkie są z południowej Afryki [11]. U nas w uprawie, coraz większą popularność Mesembryanthemum cordifolium nazywana też aptenią lub mezo. Uprawiana głównie jako roślina na balkon, jednak może być również uprawiana w mieszkaniach. Druga roślina (Mesembryanthemum cristallinum), którą opisałam nie jest typową uprawianą u nas rośliną, jednak ze względu na jej ciekawą historię, fizjologię i wygląd, opiszę w skrócie ją jako ciekawostkę .

Aptenia sercolistna (Mesembryanthemum cordifolium)

Jest to roślina, która posiada 4 synonimy, co tak naprawdę nie jest tak dużo, ponieważ u niektórych roślin liczba ta czasem dochodzi do 20 [1]. Naukową zaakceptowaną jej nazwą jest Mesembryanthemum cordifolium, jednak najczęściej jest nazywana Aptenią cordifolium. Bardziej potocznymi nazwami jest Rock rose (róża skał) lub Baby Sun Rose (róża słońca) [3].  Nazwa rodzajowa rośliny wywodzi się od sercowatego kształtu jej liści [3]. 

Jest to bardzo ciekawa roślina, ceniona nie tylko za jej walory ozdobne. W Brazylii czasami jest  uprawiana jako warzywo liściaste, ponieważ jej liście są jadalne [3]. Jest bardzo wytrzymała na zasolenie gleby [3], a niektóre związki występujące w niej są obiektem badań naukowców [4].

Mesembryanthemum cordifolium odmiana Variegata

Pochodzenie i miejsca występowania:

Aptenia pochodzi z południowej Afryki, dokładniej ze wschodniego regionu przybrzeżnego Cape Province oraz Kruger National Park w Transvaal. Roślina ta została w niektórych regionach świata wprowadzana do środowiska np. w krajach śródziemnomorskich, Wyspach Brytyjskich, Australii i Kalifornii [2,3].

Rośnie w zacienionych miejscach, często pod drzewami. W jej naturalnym środowisku w Afryce występuje na przybrzeżnych urwiskach i brzegach przybrzeżnych mokradeł [8]. Jako roślinę ozdobną sadzi się ją w okolicach  parkingów, w parkach i w ogrodach przydomowych. W odpowiadających jej klimatach ucieka z uprawy i rozprzestrzenia się na terenach podmokłych w rejonach zmienionych przez człowieka np. nasypach wzdłuż dróg wodnych irygacyjnych [3]. Przy dostatecznej dostępności wody przytłacza całą sąsiednią roślinność, wspinając się na wszystko, co znajduje się na jej drodze, dzięki czemu może łatwo rozprzestrzeniać się i dominować. Ze względu na swoją żywotność może nawet przerastać inne inwazyjne monokultury [3].

Mrozoodporność:

 W różnych źródłach można znaleźć różne zakresu stref klimatycznych, w których występuje: 10-11[4], 9-10[5], 10a-11[10], jednak większość z nich zgodnie mówi, że w ujemnych temperaturach przemarza [5]. W niektórych źródłach mówi się o wytrzymałości do  -7°C [3].

Ogólny opis:

Aptenia jest wieczniezielona oraz o ile nie przemarznie wieloletnią rośliną. Jej liście są niewielkich rozmiarów (1-3cm), w kształcie serca. Ma płożące, kruche łodygi, które osiągają 60-200cm długości. W niektórych regionach jest nawet stosowana jako roślina okrywowa, która płożąc się, może się ukorzeniać. Mogą wrastać na inne rośliny, na wysokość do 2m, skutecznie je zagłuszając. Bez podpory osiąga do 10 cm wysokości[3,10].  Od wiosny do jesieni wytwarza małe jasno różowe lub fioletowe[8] do 2 cm kwiaty, które otwierają się w słońcu[3,7], a zamykają nocą[6]. Mogą one przyciągać pszczoły i motyle, a w rejonach gdzie występują – kolibry[6]. W tropikach może kwitnąć prawie przez cały rok.[3]. Jej owoce zawierają cztery nasiona[6].

Uprawa:

Aptenia jest bardzo prostą rośliną w uprawie o ile jej nie przelejemy. Jest krótkowieczna, dlatego należy ją odmładzać co 2-3 lata [4]. W okresie wegetacji trzeba ją podlewać po przeschnięciu ziemi, a zimą dopiero jak jej liście się kurczą. Nadmierne podlewanie może spowodować gnicie korzeni.  Jeśli będzie podlewana zimą, to będzie kontynuowała wegetację, jednak zwiększa to ryzyko wyciągania się jej pędów. Powinna być przechowywana zimą w temperaturze 5-8 ° C [9]. 

Najlepiej rośnie na mocno nasłonecznionym stanowisku jednak u mnie dobrze rośnie na balkonie po wschodniej stronie [3]. Ma dobrą tolerancję na wysoką temperaturę [7].

Preferuje piaszczysto-gliniastą ziemię [3,4]. Jeśli chodzi o odczyn ziemi, to toleruje wartości pH od 6,1 do 7,8[6]. Z doświadczenia zauważyłam, że o ile nie przelewa się jej, to można stosować zwykłą ziemię uniwersalną. Można do niej domieszać piasku lub perlitu.

Roślinę najlepiej ukorzeniać przez ukorzenianie kawałków pędów z węzłami liściowymi w wilgotnej ziemi, a najlepiej w samym piasku [12,13,14]. Zbyt mokra ziemia będzie powodować ich gnicie. Sadzonki ukorzeniają się w ciągu 2-3 tygodni[3]. Różne źródła podają różne pory na najlepsze ukorzenianie. Jedne radzą ukorzeniać w lutym-marcu, a inne jesienią [12,13,14]

Jeśli chodzi o sadzenie, to dobrze czuje się z werbeną, która również wytrzymuje suche warunki lub z innymi roślinami, które nie przepadają za dużą ilością wody[3].

Odmiany:

Red Apple – jest dość popularną odmianą, która pochodzi z krzyżówki A. cordifolia i A. haeckeliana. Ma czerwone kwiaty i jasnozielone liście. Jej liście są mniej sercowate [5]. W Kalifornii uważana jest za ekspansywną [6]

variegata – powszechnie nazywana u nas Mezo, a za granicą MEZOO TRAILING RED. Często jest sprzedawana pod błędną nazwą Dorotheanthus bellidiformis 'Mesbicla’ [4]

Przypołudnik kryształowy (Mesembryanthemum cristallinum)

U nas nie jest popularną w uprawie rośliną. Określana jest jako iceplant, co można by przetłumaczyć jako lodowa roślina [16]. Nazwa ta wiąże się z wyglądem jej liści, nadawany przez duże pęcherzykowate komórki. W innych krajach jest hodowana ze względu na jej ozdobne liście [11] 

Była używana do leczenia niedoborów witaminy C u żeglarzy, dzięki czemu zyskała popularność jako roślina doniczkowa na statkach. Przyczyniło się to do jej rozprzestrzeniania w różnych rejonach świata [18].

Jej liście są jadalne, można je również stosować jako substytut mydła [19].

Roślina gromadzi w swoich liściach szkodliwe sole. Po wydaniu owoców są one uwalniane, zapobiegają wzrostowi innym gatunkom, a umożliwiając jednocześnie kiełkowanie jej nasion.[15].

Mesembryanthemum cristallinum. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Przypo%C5%82udnik

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina pochodzi z Europy i południowej oraz zachodniej Afryki [18] została również rozpowszechniona na południu Australii [15]. 

Toleruje bardzo ubogie gleby, nadmiernie zasolone o obojętnym dla niej pH. Rośnie na wybrzeżach, klifach, stanowiskach ruderalnych.  Może rosnąć zarówno na piaskach jak i glinie. Występuje raczej na rozproszonych stanowiskach, nie tworzy skupisk [15]. Występuje tylko na dobrze oświetlonych stanowiskach [16].

Mrozoodporność:

Występuje od 8 do 11 strefy mrozoodporności, czyli w strefach, gdzie minimalna temperatura osiąga od -12,2°C do -1,1°C [20]

Ogólny opis:

Mesembryanthemum crystallinum jest rośliną zielną. Może być rośliną zarówno jedno, dwu lub wieloletnią, ale jej cykl życiowy zazwyczaj trwa kilka miesięcy[15]. Jej pędy są płożące, osiągają do 1m długości [18]. Jej liście są jajowate, z ostrym końcem, osiągają wymiary 2-20 cm długości na 3,5 szerokości. Mają faliste brzegi [16]. Posiada pęcherzykowate komórki naskórka, których funkcją jest magazynowanie wody. Nadają one liściom charakterystyczny wygląd. Kwiaty są białe lub różowe, kwitnie w sprzyjających warunkach. Otwierają się w ciągu dnia[16].

Uprawa:

Roślina na stanowiska silnie nasłonecznione. Preferuje suchą lub lekko wilgotną ziemię[20]. Nie ma żadnych wymagań względem ziemi, może rosnąć w zwykłej ziemi uniwersalnej[16]. 

Jeśli chodzi o wysiewanie, to odpowiednie są niższe temperatury[15]. Trzeba szczególnie uważać na przelanie sadzonek[16].

  1. http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2363065
  2. http://www.catalogueoflife.org/col/details/species /id/a7d1caf3fa5187b67d874214f3d478d8/synonym/e521a205080e55b233fbb39ca02f3bb3
  3. http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/28877/Mesembryanthemum_cordifolium
  4. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040402006000445
  5. https://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=369456&isprofile=0&
  6. http://gardenoracle.com/images/mesembryanthemum-cordifolium.html
  7. http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Baby%20Sun%20Rose.html
  8. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220000996
  9. https://www.inaturalist.org/taxa/589815-Mesembryanthemum-cordifolium
  10. https://garden.org/plants/view/87122/Baby-Sunrose-Mesembryanthemum-cordifolium/
  11. https://www.biodiversitylibrary.org/page/19621738#page/310/mode/1up
  12. https://www.biodiversitylibrary.org/page/23243995#page/202/mode/1up
  13. https://www.biodiversitylibrary.org/page/23244021#page/227/mode/1up
  14. https://www.biodiversitylibrary.org/page/33319863#page/83/mode/1up
  15. http://www.anbg.gov.au/cpbr/WfHC/Mesembryanthemum/index.html
  16. http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/32528/Mesembryanthemum_crystallinum
  17. https://garden.org/plants/view/114122/Ice-Plant-Mesembryanthemum-crystallinum/
  18. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220014687
  19. https://www.inaturalist.org/taxa/49319-Mesembryanthemum-crystallinum
  20. https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Mesembryanthemum+crystallinum
  21. https://www.biodiversitylibrary.org/page/51651296#page/71/mode/1up

Plektrantus

Plektrantus

Miało być o koleusie, a zaczęłam pisać o Plektrantus, ale czy na pewno to nie ma żadnego związku?

Okazuje się, że na naszych balkonach i w mieszkaniach uprawiamy również inne gatunki spokrewnione z popularnym koleusem (Plectranthus scutellarioides). Do tej rodziny zaliczane jest do ponad 300 gatunków, nie ma dokładnie określonej liczby ze względu na zmieniającą się systematykę. Jeśli chodzi o obszar występowania, to znajdą się w prawie każdym możliwym zakątku świata. 

Nazwa rodzaju pochodzi od greckiego słowa plectron oznaczającego ostroga i antos oznaczającego kwiat w odniesieniu do kwiatów w kształcie ostrogi niektórych rodzajów[4].

W tym poście opiszę: 
1. Plectranthus scutellarioides(to nasz koleus!)
2. Plectranthus forsteri
3. Plectranthus ciliatus

Plectranthus scutellarioides

Nazwa tego gatunku, rodziny do których jest przypisywany ulegały znacznym zmianom. Wcześniej należał do rodziny Coleus, później Solenostemon, a teraz ostatecznie został przypisany do rodziny Plectranthus.

Zazwyczaj popularnie uprawiane u nas koleusy są różnymi hybrydami tego gatunku. Nazwa gatunkowa tej rośliny pochodzi od łacińskiego słowa scutella, co oznacza małe naczynie lub spodek w odniesieniu do kształtu trwałego kielicha po zaniknięciu kwiatów [4].

Gatunek ten jest bardzo mocno rozposzechniony na całym świecie, a jego wprowadzenie w niektóre regiony okazało się groźne. Po introdukcji na Kubę i niektóre wyspy Pacyfiku stał się gatunkiem inwazyjnym i popularnym, wieloletnim chwastem wypierającym gatunki rodzime[1].

Jeśli chodzi o jego zastosowania, to na Javie jest używany jako żywopłot,  a w niektórych kulturach w medycynie ludowej oraz jako środek psychogenny podczas różnych rytuałów[1].

Plectranthus scutellarioides odmiana nie znana

Pochodzenie i miejsca występowania:

P. scutellarioides jest rdzennym gatunkiem z południowo-wschodniej Azji, Nowej Gwinei, Malezji i północnej Australii. Co ciekawe jest jedynym gatunkiem z rodziny Plectranthus, który występuje na Kostaryce.  Dodatkowo został rozprzestrzeniony w innych częściach tropikalnych i ciepłych regionach, w Azji, w tym na Filipinach, Chinach, zachodnich Indiach, Wyspach Marshalla i innych wyspach Pacyfiku[1].

    Roślina ta może zasiedlać bardzo zróżnicowane środowiska, nie występuje na siedliskach suchych. W Australii rośnie w lasach monsunowych, w lasach plażowych i na obszarach niespokojnych w lasach tropikalnych, a na Hawajach występuje w mokrych lasach. W Chinach i na Tajwanie odnotowano, że gatunek występuje na brzegach strumieni, otwartych terenach, wzgórzach, polach i lasach. W Azji i Pacyfiku, obserwowano rosnące w gęstych płatach sporadycznie wzdłuż poboczy w Niue, a w Papui Nowej Gwinei jako uprawy ogrodowe i dziko w obrzeżach krzewów i łąkach[1].

Mrozoodporność:

Gatunek ten występuje w strefach klimatycznych 10-11, nie znosząc przymrozków[1].

Ogólny opis:

Plectranthus scutellarioides dorasta do 1.5 m. Jego pędy są wyprostowane lub wznoszące się, mogą być delikatnie owłosione lub  nagie. Liście są bardzo różnorodne pod względem kształtów i kolorów. Kształt mają podobny do pokrzywy, dlatego czasem jest nazywana pokrzywką. Ich rozmiar, zależnie od odmiany może mieć 4 do 17 cm długości i 3-10 cm szerokości. Brzegi liści są karbowane, gładkie lub z ząbkami. Na spodzie liści są liczne, małe,  żółtawe gruczoły. Kwiaty są małe (do 2.5mm), ułożone na wiechach, mają kolor fioletowy. Bardzo rzadko owocuje w naszym klimacie, owoce są okrągłe [1, 3].

Uprawa:

Według różnych źródeł, rośliny te nie powinny stać na pełnym słońcu, najlepsze dla nich miejsce jest na zachodnim oknie, podobno wytrzymują również całkowity cień[2,4,6]. W naturze, mimo występowania w bardzo słonecznym klimacie, rosną pod drzewami, które dają im cień. W najbardziej słonecznych miejscach dobrze sobie radzą koleusy z grupy odmianowej Wizard[2].

Trzeba uważać na przelewanie, roślina lubi dużo wody, nie przepada za przesuszeniem. Zarówno w przypadku przelania jak i przesuszenia może zrzucać liście. Z własnego doświadczenia zauważyłam, że lubi dużo wody i należy ją podlewać, gdy zaczyna mieć oklapnięte liście[2]. Można też ją sadzić na knocie.

Koleus posadzony w doniczce z knotem

Wiosną i jesienią znosi spadki temperatury do 13C, poniżej mogą przemarzać [6]. Zimą należy trzymać je w ciepłych pomieszczeniach.

Należy usuwać kwiatostany, ponieważ nie mają dużych walorów ozdobnych, a mogą osłabiać roślinę[4]. Na wiosnę należy roślinę przyciąć o ⅓ wysokość, tak by mogła zachować ładny pokrój. Warto również uszczykiwać końcówki[6].

Jeśli chodzi o ziemię, to u mnie rośnie w zwykłej ziemi ogrodowej, jednak polecane są zasobne, luźne podłoża z domieszką perlitu oraz wermikulitu[2,4]. W naturze radzi sobie dobrze na gliniastej, piaszczystej ziemi[6]. Można powierzchnię ziemi pokryć żwirem, co zapobiega parowaniu wody[2]. Preferuje ziemię o pH neutralnym lub lekko zasadowym[6]. Należy stosować nawóz raz w miesiącu z jak największą ilością azotu.[2]

Koleusy można ukorzeniać w wodzie, lub bezpośrednio w ziemi. Można również je wysiewać z nasion[2,4].

W uprawie mogą być podatne na różne szkodniki takie jak mszyce, mącznik szklarniowy, przędziorki, wciornastki i in. Mogą również chorować na zgniliznę korzeni. Owad mogą przenosić choroby wirusowe, które objawiają się nekrotycznymi plamami i zamieraniem rośliny[5]. Przyznam, że u mnie nigdy nie chorowały[2].

Odmiany:

Jest bardzo dużo odmian koleusów. W ich poszukiwaniu, polecam zerknąć do książki International Coleus Society Encyclopedia of Cultivars, w której można znaleźć naprawdę wiele zdjęć i odmian[7].

Kompozycja w płaskiej donicy z koleusów.

Plektrantus koleusowaty (Plectranthus coleoides, Plectranthus forsteri)

Popularnie jest u nas nazywany komarzycą i powszechnie się wierzy, że odstrasza komary. Nie zauważyłam jednak tej właściwości. Po angielsku jej popularna białoobrzeżona odmiana nazywana jest Swedish Ivy. Czasem jest mylony z Plectranthus coleoides, jednak to jest inna roślina[12].

Plektrantus koleusowaty, czyli inaczej komarzyca.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Fiji, Nowej Kaledonii, Tongi i Vanuatu [11].

Mrozoodporność:

Jego występowanie obejmuje strefy mrozoodporności 10-11, nie znosi mrozu[9].

Ogólny opis:

Jego pędy dorastają do 60 cm długości [8]. Liście nie są zbyt duże, są delikatne i owłosione. Kwitnie białymi kwiatami ułożonymi na kłosach[8]. Po zmięciu liście są aromatyczne. Ten zapach odpycha jelenie i komary[8].

Uprawa:

Jest to roślina wieloletnia, więc można ją przechowywać zimą w cieplejszym pomieszczeniu. Roślina rośnie w pełnym słońcu[8], jednak zauważyłam, że lepiej sobie radzi w częściowym zacienieniu, a przez nadmiar słońca może mieć żółte liście. W zbyt ciemnych miejscach z kolei robi się nadmiernie wyciągnięta[12]. Można ją uprawiać przez całe lato na zewnątrz jako roślina balkonowa. Lubi lekko wilgotną ziemię, jednak nie przepada za przelewaniem[10]. Toleruje suszę, a nawet rzadkie podlewanie pozwala na utrzymanie jej ładnego pokroju[12].

Zimą należy ją przechowywać w ciepłych i jasnych pomieszczeniach, należy wtedy ją podlewać tylko tyle by nie marszczyły jej się liście[12]

Rozmnażanie przez sadzonki 15 cm[8]. Można je ukorzeniać bezpośrednio w ziemi.

Odmiany:

’Marginata’ – jest to najpopularniejsza forma w której jest uprawiana komarzyca, ma białe brzegi liści.

‘Nico’ – Ma złote liście oraz fioletowe liście, dużo większe niż w przypadku odmiany Marginata.

Plectranthus amboinicus 

U nas jest często uprawiana jako roślina doniczkowa, inaczej określana jako oregano kubańskie, mięta meksykańska, jawajska lub inna…

Może być stosowana jako zamiennik oregana[14]. Na karaibach używana jest jako przyprawa do ryb oraz dodatek do pasty chili. Na Jawie i Malezji również stosowana jest do przyprawiania mięs. W innych regionach jej występowania ma jeszcze inne kulunarne zastosowania[17, 19].

Roślina ta znajduje powszechne zastosowanie w medycynie ludowej. Jej liście mogą być stosowane na ugryzienia stonóg i skorpionów, w formie zmieszanej z cukrem na niestrawności i kolkę. Sok z tej rośliny może być stosowany w okładach na oczy przy zapaleniu spojówek, poparzoną skórę i spierzchnięte miejsca[15]. Dodatkowo badania nad mieszankami ekstraktów z tą roślina wykazują, że zmniejsza częstotliwość ugryzień komarów lub nawet olejek z oregana kubańskiego może być naturalnym środkiem zabijającym larwy komarów[16, 18]. Roślina ta jest ciągle obiektem badań w zakresie jej zastosowań w medycynie[19,13]

Pochodzenie i miejsca występowania:

Nie jest znane pochodzenie tej rośliny, lecz prawdopodobnie pochodzi z Indii i Afryki. Roślina ta występuje również na wyspach Ambon oraz Moluki, od czego pochodzi jej nazwa rodzajowa[19]. Występuje naturalnie w tropikach i ciepłych regionach Afryki, Azji i Australii[19], na Malezji[14].  W Afryce jego zasięg obejmuje od Kenii na południe do Angoli na zachodzie, a na wschodzie do Mozambiku, Suazi i północnej Natal[13]. Zaklasyfikowany jest jako gatunek inwazyjny na Kubie i wyspach Pacyfiku wypierając rodzimą florę[13, 19]. Wiadomo, że uprawiany jest również w Ameryce Południowej[13].

Poza uprawami w ogrodach, występuje w lasach lub przybrzeżnych buszach, na skalistych zboczach, piaszczystych równinach[13]. Wiadomo, że rośnie na glebach skalistych, gliniastych lub piaszczystych. Gatunek prefere żyzne, dobrze osuszone gleby w częściowo zacienionych obszarach[13]. 

Mrozoodporność:

Jego występowanie obejmuje strefy mrozoodporności 10-11, nie znosi mrozu[19].

Ogólny opis:

Jest wieloletnim krzewem o tendencji do wspinania się lub pełzania[13,19]. Dorasta do 90 cm[14], a według niektórych źródeł nawet do do 1m[19]. Jego liście osiągają do 5 cm. Zarazem łodyga jak i liście są silnie pokryte włoskami. Kwitnie małymi białymi, lekko fioletowymi kwiatkami, jest wiecznie zielone. Zapach przypomina oregano, ale takie w połączeniu z miętą[14,15]

Uprawa:

Jest to roślina łatwa w uprawie, bardzo szybko rośnie i łatwo się rozmnaża przez ukorzenianie odciętych gałązek. Najlepiej rośnie w lekkim cieniu, jednak daje radę przetrwać w palącym słońcu. Należy ją podlewać raczej oszczędnie, ponieważ przy nadmiarze wody gniją jej korzenie. Ziemia powinna być zasobna, kompostowa o neutralnym pH. 

Nie wykazuje mrozoodporności, a przy spadku do 10 C wykazuje reakcje stresowe. 

Rzadko wydaje nasiona. [19]

Odmiany:

Compact Grey

Golden Ruffles

Marble

Silver Shield

variegated[14]

Plectranthus ciliatus 

Jest to roślina o purpurowych liściach uważana w niektórych rejonach za chwast(Wiktoria, Wchodnia i południowa Australia). Ładnie wygląda uprawiany w wiszących donicach [23].

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje na południu Afryki, w Prowincji Przylądkowej Wschodniej, KwaZuli, Limpopo[20,21]. Jako roślina wprowadzona do naturalnego środowiska występuje w Australii między innymi w centralnej Nowej Południowej Walii, w południowej Wiktorii i południowo-wschodnim Queensland. Został odnotowany również w obszarach chronionych w Nowej Południowej Walii. Znajduje się głównie w pobliżu ośrodków miejskich w Sydney, Melbourne i Brisbane[23]. W rejonach obszarów chronionych i w Nowej Zelandii jest poważnym zagrożeniem dla roślinności rodzimej[23].

Zamieszkuje obrzeża lasów, wilgotne obszary[20], głównie wzdłuż potoków[23]. Jako roślina zaimportowana występuje na glebach piaszczystych [21].

Mrozoodporność:

9-11[21]

Ogólny opis:

Roślina wieloletnia, osiąga nawet do 50cm[20]. Łodygi oraz liście pokryte są fioletowymi włosami, nadając gałęziom purpurowy wygląd[24]. Liście mają rozmiary 40-80×20-55mm[25]. Dolna powierzchnia liści jest często purpurowa, a brzegi liści są wyraźnie owłosione z parami płytkich zębów[24]. W cieplejszych klimatach jest rośliną okrywową. Kwitnie jesienią fioletowymi kwiatkami[22], w miejscach występowania jest to związane z letnimi opadami[24]. W rejonach, w których występuje opady osiągają 800-1625mm rocznie[24]. Maja dość płytkie korzenie[24].

Roślina mocno przyciąga motyle[20].

Uprawa:

Roślina dobrze wygląda uprawiana w wiszących koszach[22]. Najlepiej rośnie w półcieniu, może rosnąć w cieniu, w słońcu jego liście tracą kolor.

Ma rozłożysty pokrój

Może rosnąć nawet na ziemiach ilastych. 

Roślinę należy intensywnie przyciąć po kwitnieniu[22]

Lubi umiarkowane podlewanie[20]

Roślinę należy co kilka lat odmładzać, ponieważ traci ładny pokrój[22]. Należy w tym celu ukorzenić w wodzie lub bezpośrednio w ziemi jej cięte pędy.

Można ją również wysiewać z nasion. Rozłóż nasiona równomiernie w delikatnej warstwie w glebie. Przykryj nasiona czystym piaskiem rzecznym i upewnij się, że gleba pozostaje wilgotna i znajduje się w zacienionym miejscu lub pod okapem. Sadzonki te rosną szybko i będą kiełkować w ciągu dwóch do trzech tygodni. [24]

Odmiany:

Nico: Ma duże liście, o bardzo mocnym fioletowym kolorze[22]

[1]https://www.cabi.org/isc/datasheet/118545#tosummaryOfInvasiveness 

[2]https://www.epicgardening.com/coleus/ 

[3]http://keys.trin.org.au:8080/key-server/data/0e0f0504-0103-430d-8004-060d07080d04/media/Html/taxon/Plectranthus_scutellarioides.htm 

[4]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=a547 

[5]https://www.researchgate.net/publication/271700372_Coleus_Species_Solenostemon_scutellarioides 

[6]https://www.plantsrescue.com/solenostemon-scutellarioides/ 

[7]https://books.google.pl/books?id=OasbDgAAQBAJ&pg=PT36&dq=british+society++coleus&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiJ3tiy8rHjAhVJs4sKHdPvD1sQ6AEIMDAB#v=onepage&q=british%20society%20%20coleus&f=false  https://books.google.pl/books?id=qFxoDwAAQBAJ&pg=PT46&dq=british+society++coleus&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiJ3tiy8rHjAhVJs4sKHdPvD1sQ6AEIKTAA#v=onepage&q=british%20society%20%20coleus&f=false 

[8]https://eol.org/pages/5369523/articles 

[9]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=252983&isprofile=0& 

[10] http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=252983&isprofile=0& 

[11]http://www.catalogueoflife.org/col/details/species/id/0ab351056e2d0706b151d58f84232062 

[12] http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Lamiaceae/29699/Plectranthus_coleoides_f._variegata  

[13] https://www.cabi.org/isc/datasheet/119834#tosummaryOfInvasiveness 

[14] https://books.google.pl/books?id=uTIoxgzULJcC&lpg=PA75&dq=cuban+oregano&pg=PA75&redir_esc=y#v=onepage&q=cuban%20oregano&f=false 

[15]https://www.researchgate.net/publication/245177858_PLECTRANTHUS_AMBOINICUS_LOUR_SPRENG_AN_OVERVIEW 

[16]https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00436-016-5351-4 

[17] https://books.google.pl/books?id=Fniv9ShKmxcC&lpg=PA198&dq=cuban+oregano&pg=PA198&redir_esc=y#v=onepage&q=cuban%20oregano&f=false   

[18]https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00436-010-1996-6 

[19]https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=2ahUKEwiM-fP84rTjAhVspIsKHchAAvgQFjACegQIBRAC&url=https%3A%2F%2Fwww.mdpi.com%2F1420-3049%2F21%2F4%2F369%2Fpdf&usg=AOvVaw31TwGaP61pO5Fm1fjCCd7W 

[20]https://wildflowernursery.co.za/indigenous-plant-database/plectranthus-ciliatus/ 

[21]http://www.crescenthillnursery.com/plants/P/Plectranthus-ciliatus.htm 

[22]http://www.igarden.com.au/plant-type.jsp?t=plectranthus&id=200 

[23]https://keyserver.lucidcentral.org/weeds/data/media/Html/plectranthus_ciliatus.htm 

[24]http://pza.sanbi.org/plectranthus-ciliatus  

[25] https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.flosa001150167100015?searchUri=genus%3DPlectranthus%26species%3Dciliatus  

Curio (senecio)

W tym poście opiszę kilka znanych i uprawianych gatunków, rodzaj senecio jest dla nich bardziej synonimem, ponieważ prawdziwa rodzina z której pochodzą to Curio. Została ona zaproponowana dopiero kilka lat temu. Rodzaj obejmuje 22 gatunki[3]. W naturalnym środowisku, podobnie jak żywe kamienie, rosną zimą, a latem przechodzą okres letniego spoczynku [26].

Ciekawym zjawiskiem u curio są “okienka” czyli przejaśnienia na liściach. Dzięki niemu liście mają większą powierzchnię fotosyntezy, ponieważ dzięki okienku światło wpada do wnętrza liścia. Taka morfologia liści, pozwala na przeprowadzanie fotosyntezy nie tyko przez komórki na wierzchu liścia, ale również przez komórki wewnątrz nich [11]. Nie jest to jedyna grupa roślin, które wykształciły okienka.

Rozmnażanie tych roślin jest bardzo proste. Dorosły pęd wystarczy uciąć i wsadzić do ziemi.

Opiszę tutaj:

  1. Curio citriformis
  2. Curio rowleyanus
  3. Curio herreanus
  4. Curio radicans
  5. Hybrydy senecio
    1. Senecio 'Hippogriff
    2. Senecio 'Raindrops’
    3. Senecio 'String Of Lanterns’

Polecam również bardzo mocno przeczytanie artykułu o przyczynach problemów w uprawie curio.

Curio citriformis (Senecio citriformis)

Zaczynam od opisu c. citriformis, ponieważ hybrydy Curio roweleyanus i herreanus są często z nim mylone i chcę na początku rozwiać wszystkie wątpliwości dotyczące tego gatunku. 

O wiele łatwiej znaleźć informacje o tej roślinie pod nazwą Senecio pusillus[5], chociaż ta nazwa nie jest jednoznaczna i można pod nią znaleźć również inne rośliny. Potoczną, angielską nazwą jest string of tears, jednak angielskie nazwy czasem pozostawiają wiele do życzenia w zakresie jednoznaczności przynaleźności nazwy do gatunku. Opisana została stosunkowo niedawno, ponieważ dopiero w 1956 roku[6]. 

Curio citriformis. Kaktusiarnia w Rumii. Źródło:własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina występuje w RPA (dokładniej w Prowincji Przylądkowej Zachodniej, Małe Karoo), Lesotho i Suazi [1]. Według innego źródła występuje również w Kalifornii[8]. Rośnie na skalistych płaszczyznach [1].

Mrozoodporność:

Zasięg Curio citriformis obejmuje strefy od 9a do 11b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −6.7 °C – 10 °C[2].

Ogólny opis:

Jest wieczniezielonym sukulentem o zgrubiałych liściach w kształcie wrzeciona lub cytryny. Liście pokryte są szarozielonym woskowym nalotem z przezroczystymi żyłami. Listki osiągają do 8mm szerokości oraz 2,5 cm długości. Pod koniec lata do zimy wytwarza małe, żółtawe kwiaty[1]. Jej pędy są raczej pełzające i wyprostowane, osiągają do 10 cm długości i 4mm średnicy[7]. 

Uprawa:

W donicach może zwieszać się[1]. Mimo, że różne źródła podają, że może być uprawiana w półcieniu, to najlepiej rośnie na wystawie południowej[8]. Na skalistych pustyniach raczej nie ma zbyt dużo cienia, jest to sukulent przystosowany do dużej ilości światła. Nie powinna być zbyt mocno nawożona, ponieważ nie wejdzie wtedy w spoczynek zimą. Powinna być sadzona w lekkim podłożu do sukulentów[1].

Curio rowleyanus (Senecio rowleyanus)

Jest to jedna z najpopularniejszych roślin z tej rodziny. Nazywana czasami String of Pearls, odnośnie tej nazwy raczej nie ma sporów[9].

Curio rowleyanus w ogrodzie botanicznym we Wrocławiu.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z południowej Afryki (Prowincja Przylądkowa Wschodnia i Zachodnia)[9]. Podobno występuje również w Ameryce w okolicach Kaliformi, Teksasu, Florydy, Arizony[13].

Mrozoodporność:

Zasięg Curio rowleyanus obejmuje strefy od 8a do 10b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −12.2 °C – +4.4 °C [9]. Inne źródło podaje trochę cieplejszy klimat obejmujący 9-12 strefę[15].

Ogólny opis:

Curio rowleyanus jest byliną, której pędy dorastają do 90 cm, jej sferyczne liście dorastają do 0,8 cm średnicy. Każdy liść ma podłużne okienko, które zostało opisane na początku. Czasem zakwita w mieszkaniach białymi kwiatami na długich szypułkach. [10]

Uprawa:

Jest to roślina sprawiająca wielu osobom problemy, jednak po zastosowaniu kilku wskazówek w uprawie może się okazać całkiem wdzięczną rośliną. Dobrze wygląda uprawiana w wiszących koszach, podobno latem może być wystawiana na zewnątrz. Polecane są w szczególności donice terakotowe, ponieważ pozwalają na oddychanie ziemi i trudniej jest przelać roślinę. Jest tolerancyjna na przesychanie podłoża, jednak ja nigdy jej nie testowałam pod tym względem. Za to zbyt częste podlewanie rośliny może powodować zgniliznę korzeni. Między podlewaniem ziemia powinna wyschnąć na 1,5 cm, jednak ja po prostu czekam aż będzie wyglądała na suchą. W lato podlewam mniej więcej raz w tygodniu lub nawet na dwa tgodnie. W czasie zimie należy bardziej uważać, powinno wtedy starczyć jedno podlanie na miesiąc[10].

Podłoże powinna mieć identyczne jak do sukulentów, jedną z propozycji jest mieszanka ziemi  i piasku w proporcji 3:1 [12]. Podłoże powinno mieć pH neutralne pomiędzy 6.6, a 7.5[13].

Odmiany:

“variegata” [10] – listki taj odmiany posiadają lekko żółte plamki.

Rozmnażanie: 

Na temat tej rośliny znalazłam informację, że może być rozmnażana przez ukorzenianie w wodzie. Wystarczy uciąć kawałek rośliny, na tyle długiej by przewiesić jej część przez brzeg naczynia[14].

Curio herreanus (Senecio herreanus)

Senecio herreanus jest inaczej nazywany String of Beads[17]. Ta roślina jest bardzo często mylona z innymi hodowlanymi roślinami, które są jej hybrydami z Senecio rowleyanus.

Curio herreanus ogrodzie botanicznym we Wrocławiu.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Curio herreanus pochodzi z południowo-wschodniej Namibii i południowej Afryki (Great Namaqualand)[17]. Występuje na tych regionach jako endemit[19].

Rośnie na słonecznych, skalistych terenach.[18]

Mrozoodporność:

Zasięg Curio herreanus obejmuje strefy od 9b do 11b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −3.9 °C-10 °C.[17]

Ogólny opis:

Jest to sukulent liściasty, bardzo podobny do Curio rowleyanus, jednak jego liście mają inny kształt. Kształt liści curio herreanus jest owalny, do 1 cm długości, dość wąskie, węższe niż liście hybryd z Curio rowleyanus, kolor jest bardziej siny Liście posiadają podobnie jak inne rośliny z tej rodziny podłużne okienko fotosyntetyczne. Ogólny pokrój rośliny jest bardziej wzniesiony niż w przypadku curio rowleyanus. Kwiaty ma podobne do Senecio roweleyanus, są białe i osadzone na długich ogonkach[17, 18].

Uprawa:

Dobrze wygląda uprawiana w wiszących doniczkach, podobno latem może być wystawiana na zewnątrz. Polecane są w szczególności donice terakotowe, ponieważ pozwalają na oddychanie ziemi i trudniej jest przelać roślinę. Jest bardziej odporny na suszę, ale jednocześnie potrzebuje lepszego oświetlenia.  

Podobnie jak Senecio rowleyanus potrzebuje przeschnąć między kolejnym podlewaniem, a zimą zmniejszonego podlewania. Podobno zimą woli suche powietrze oraz chłodniejszą temperaturę.

W przypadku senecio trzeba uważać na nawożenie, ponieważ zbyt duża ilość nawozu może spowodować zbyt długi wzrost i brak spoczynku w zimie. Należy stosować nawóz do sukulentów[17, 18].

Odmiany:

“variegata” – odmiana ta wygląda podobnie jak w przypadku C. rowleyanus, różni się jedynie kształtem liści.

“purple flush” – odmiana z purpurowymi pędami.

Curio radicans (Senecio radicans, Cacalia radicans)

Inaczej nazywana jest strings of beans, string of bananas oraz String of Fish Hooks.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina pochodzi z południowej Afryki, a dokładniej z Cape Province[20].

Często spotykany u podstawy skał, gdzie rośnie na ubogich, płytkich podłożach. Tworzą połacie nad skałami[21]. Mogą również rosnąć wśród rzadkich krzewów, które chronią je przed wysychaniem podczas letniego spoczynku[25].

Mrozoodporność:

Zasięg Curio radicans obejmuje strefy od 10a do 11b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −3.9 °C – 10 °C[23].

Ogólny opis:

Roślina wieczniezielona. Pędy krótkie i wygięte do góry (w naturze od razu się ukorzeniają). Liście są lancetowate lub liniowo-lancetowate, zwężające się na końcach [27]. Pędy mogą osiągać do 1m, liście mają do 3 cm długości i 9mm szerokości, zazwyczaj są zagięte, jasnozielone [28]. Liście mogą posiadać 20-50 prążków[21]. Kwiaty, podobnie jak u innych curio są białe[20].

Uprawa:

Uprawa wszystkich curio opiera się na podobnych zasadach. Dobrze wygląda w wiszących koszach. Dobrze rośnie w pełnym słońcu, nawet powinna mieć przynajmniej przez 2 godziny bezpośrednie słońce [21]. Równocześnie należy uważać na zbyt silną ekspozycję na słońce, ponieważ roślina może się spalić[22]. Co ciekwe w klimacie śródziemnomorskim może być uprawiana na zewnątrz. Dobrze rośnie w podłożu dla sukulentów. Roślinę należy podlewać co tydzień/2 tygodnie lub rzadziej[21], równocześnie należy uważać aby woda nie zalegała w doniczce lub osłonce[22]. Zimą wystarczy podlewać co miesiąc, zbyt częste podlewanie może spowodować niepożądany w tym okresie wzrost i nadmierne wydłużanie się pędów rośliny. Jeśli chodzi o nawóz, to powinny być nawożone tylko w okresie wegetacji[22] nawozem do kaktusów[21].

Odmiany: 

“Glauca” – odmiana ta ma niebieskawy odcień liści, inaczej określana jest jako Blue Pickle Vine. 

Senecio 'Hippogriff’ (Senecio peregrinus)

Mimo, że jest to mieszanka dwóch gatunków, spotykana jedynie w uprawie, to sądzę, że ze względu na jej niezwykły wygląd roślina zasługuje na opis. Potoczną jej nazwą jest Dolphin Plant, ponieważ kształt jej liści przypomina małe delfiny.

Jeśli chodzi o nazwę Senecio peregrinus to jest to nazwa nieprawidłowa, ponieważ pod nią występuje zupełnie inna roślina[30].

Senecio „Hippogriff”. Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Senecio_’Hippogriff’

Pochodzenie i miejsca występowania:

Odmiana ta jest hybrydą między Curio rowleyanus a Curio articulatus [30]. Nie występuje naturalnie.

Mrozoodporność:

Nie pewna.

Ogólny opis:

Jest to sukulent liściasty, jej pędy są długie, przewieszające. Liście mają kształt wydłużony, trochę podobny do senecio radicans, jednak posiadają dodatkowe wypustki, które powodują, że liście wyglądają jak małe delfiny.

Uprawa:

Jest to roślina, która raczej nie przepada za długim przesuszaniem ziemi, jednak między kolejnym podlewaniem, ziemia powinna lekko przeschnąć. W przypadku niedoboru wody, od góry schną jej liście, z których wykorzystuje rezerwuar wody. Wymaga bardzo wysokiego nasłonecznienia, w przypadku jego braku jej liście stają się płaskie i płaskie, a pędy cienkie. Pozostałe wymagania odnośnie uprawy są podobne jak Curio rowleyanus[29].

Inne:

W wyniku krzyżowania różnych gatunków Curio powstały różne hybrydy. Jedną opisałam wyżej, a tutaj wspomnę o innych dwóch, jednak u nas w sprzedaży spotkałam się jedynie z senecio “raindrops”. Hybrydy różnią się od gatunków kształtem liści. 

Senecio 'Raindrops’

Jego pędy osiągają do 90 cm. Jest mieszanką między senecio Senecio rowleyanus, a  senecio herreanus[31]. Jeśli chodzi o wygląd, to w porównaniu z senecio herreanus liście hybrydy są grubsze. U nas często mylona z senecio citriformis ze względu na jego małą popularność i podobny kształt liści.

Senecio 'Teardrops’

Senecio 'String Of Lanterns’

Nie spotkałam się z tą odmianą w sprzedaży, jednak posiada jeszcze grubsze liście niż hybryda raindrops, są prawie tak okrągłe jak liście Curio rowleyanus[32].

Problemy w uprawie Curio

Znalazłam bardzo ciekawy post odnośnie chorób i problemów w uprawie tej rośliny. Nie będę go tutaj przepisywać, ani tłumaczyć na polski dlatego zapraszam na stronę succulentplantcare[16]

Literatura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]http://www.llifle.net/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27676/Senecio_citriformis 

[2]https://worldofsucculents.com/curio-citriformis-string-of-tears/ 

[3] http://www.catalogueoflife.org/col/browse/tree/id/d53677bd7e3699b0093b66ac4d920e75 

[4]https://www.zobodat.at/pdf/Wulfenia_24_0029-0052.pdf 

[5]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27678/Senecio_pusillus 

[6]https://enjoysucculents.com/tag/senecio/ 

[7]https://www.sanbi.org/sites/default/files/documents/documents/strelitzia-29-2012.pdf

[8]https://davesgarden.com/guides/pf/go/155532/ 

[9]https://worldofsucculents.com/curio-rowleyanus-senecio-rowleyanus-string-of-pearls-string-of-beads-string-of-peas/ 

[10]https://worldofsucculents.com/curio-rowleyanus-senecio-rowleyanus-variegata/ 

[11]https://web.archive.org/web/20120818105838/http://faculty.ucc.edu/biology-ombrello/POW/Senecios.htm 

[12]https://eol.org/pages/5112409/articles 

[13]https://davesgarden.com/guides/pf/go/2391/ 

[14]http://www.succulentsireland.com/2017/11/string-of-pearls-general-care-and.html 

[15]http://florawww.eeb.uconn.edu/200000010.html 

[16]https://succulentplantcare.com/how-to-save-a-dying-string-of-pearls-plant/ 

[17]https://worldofsucculents.com/curio-herreanus-string-of-beads/  

[18]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27680/Senecio_herreianus 

[19]http://biodiversity.org.na/taxondisplay.php?nr=7086 

[20] http://florawww.eeb.uconn.edu/198500742.html 

[21]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27772/Senecio_radicans 

[22]https://www.joyusgarden.com/grey-fishhooks-senecio-this-trailing-succulent-is-easy-to-grow/  

[23]https://worldofsucculents.com/curio-radicans-senecio-radicans-string-of-bananas-necklace-plant-string-of-fishhooks/  

[24]https://www.operationwildflower.org.za/index.php/albums/genera-a-c/curio/senecio-radicans-il-5-1814#joomimg <- nigdzie tego nie używam, ale warto zerknąć na zdjęcia

[25]http://redlist.sanbi.org/species.php?species=15410-23 

[26]https://www.biodiversitylibrary.org/page/4469058#page/25/mode/1up 

[27]https://www.biodiversitylibrary.org/page/700142#page/323/mode/1up 

[28] https://books.google.pl/books?id=ffBRAyZLuh0C&pg=PA40&lpg=PA40&dq=Cacalia+radicans&source=bl&ots=FpwCcbMDAM&sig=ACfU3U00jxxSxlDykycYXIzCfJoMyUxafg&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjI66__jK3jAhUFtIsKHe10CoU4ChDoATAEegQIBhAB#v=onepage&q=Cacalia%20radicans&f=false 

[29] https://worldofsucculents.com/senecio-peregrinus-dolphin-necklace/ 

[30]https://www.gbif.org/species/7704736 

[31] https://www.gardentags.com/plant-encyclopedia/senecio-hybrid/23422 

[32] https://www.gardentags.com/plant-encyclopedia/senecio-string-of-lanterns/30080 

Phlebodium

Jest to mała rodzina składająca się tylko z 4 gatunków występujących w tropikalnej lub subtropikalnej Ameryce. Niektóre źródła podają, że rodzina obejmuje 3 gatunki, oznaczanie tej rośliny sprawia botanikom wiele trudności ze względu na naturalne hybrydy międzygatunkowe[6].

W uprawie spotyka się tylko jeden gatunek – Phlebodium aureum.

Paproć złocista (flebodium złociste, Phlebodium aureum, Polypodium leucotomo)

Inne jego angielskie nazwy to gold-foot fern, czyli złoto-stopa paproć, co ma związek, podobnie jak nazwa gatunkowa tej paproci z kłączami pokrytymi łuskami w kolorze brązowo złotym[3].

Jest to niesamowita paproć, ponieważ od dawna w Ameryce stosowana w medycynie ludowej[8]. Aktualnie prowadzone są badania nad jej wartościami w medycynie. Jej szczególne właściwości są wykorzystywane w medycynie, w szczególności w ochronie skóry przed słońcem bez skutków ubocznych[1,2]. 

Flebodium złociste. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło: własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Gatunek rozprzestrzeniony w Georgii, Florydzie, powszechny w Antylach (z wyjątkiem Puerto Rico), Bahamach, Trynidadzie, Gwadalupie i kontynentalnej tropikalnej Ameryce[4]. Jego dokładne występowanie nie jest pewne z powodu pomyłek w oznaczaniu z innymi paprociami z tej samej rodziny[5]. Podejrzewa się, że P. aureum jest wynikiem hybrydyzacji P. pseudoaureum i P . decumanum, który następnie rozprzestrzenil się w Ameryce[8].  

Rośliny te występują jako epifity, rośliny naziemne lub czasem rosną na skałach[7]. Rosną w lasach tropikalnych, lasach w piętrze chmur na Karaibach, lasach podwzrotnikowych między palmami.  Może również występować na podmokłych terenach[8].

Mrozoodporność:

Wykazuje dużą wrażliwość na niską temperaturę. Przymarza przy 5C[8].

Ogólny opis:

Ma wydłużone kłącza o średnicy od 8 mm do aż 3 cm. Pokryte są złotymi łuskami. Liście mogą osiągać aż 130 cm długości i 50 cm szerokości, ale zazwyczaj są mniejsze.  Liście mają do 35 pierzastych wcięć, których segmenty mają kształt lancetowaty[8]. Roślina jest wiecznie zielona lub może okresowo zrzucać liście w regionach z okresową suszą[8].

Kłącza flebodium. Jak widać na obrazku, roślina dobrze daje sobie radę, nawet w słabej, przez wiele lat nie zmienianej ziemi.

Uprawa:

Lubi oświetlenie umiarkowane, u mnie stoi na zachodniej wystawie, ale może też stać na północnym parapecie. 

Jeśli chodzi o podłoże to różni hodowcy polecają ziemię do storczyków, ponieważ jest to paproć która często rośnie jako epifit[9]. Innym polecanym podłożem jest po prostu mocno przepuszczalna ziemia wymieszana z kawałkami kory lub perlitem w proporcji 1:3[10]. U mnie rośnie w zwykłej średnio zadbanej ziemi uniwersanej i też dobrze daje sobie radę. pH gleby powinno być w granicach 4.5-6.5[12, 13]. Roślina znosi przesuszenia, jednak nie lubi być przelewana.

Jest to paproć epifityczna, dlatego trzeba uważać podczas nawożenia, ponieważ łatwo ją przenawozić[10].

Odporna na szkodniki.

Rozmnażanie

Rozmnażanie przez wysiew zarodników lub podział kłączy.

Odmiany: 

Blue star – Nie znalazłam informacji o patencie. Jest to bardzo powszechnie uprawiana odmiana, jej liście osiągają znacznie mniejsze rozmiary niż gatunek. 

Phlebodium aureum „Blue star”. Źródło: własne

Mandaianum – Nie znalazłam informacji o patencie. Nie spotkałam u nas tej odmiany, ma dodatkowo pierzaste liście[11]

xPhlebosia Nicolas Diamond (Phlebodium x Pyrrosia) – może nie jest to odmiana, ale jest to hybryda Phlebodium z Pyrrosia.

xPhlebosia Nicolas Diamond. Źródło: własne.

Literatura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25738847

[2] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ijd.12611 

[3]https://archive.is/uGmk 

[4]http://explorer.natureserve.org/servlet/NatureServe?searchName=Phlebodium+aureum 

[5] https://botanicaargentina.org.ar/wp-content/uploads/2017/06/Trabajo_5__Torres.pdf  

[6] A Hybrid Phlebodium (Polypodiaceae, Polypodiophyta) and Its Influence on the Circumscription of the Genus 

[7] Pteridophyta of Peru. Part V. 18. Aspleniaceae-21. Polypodiaceae https://www.biodiversitylibrary.org/page/2641164#page/144/mode/1up 

[8]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.fna002_phlebodium_aureum?searchUri=genus%3DPhlebodium%26species%3Daureum  https://eol.org/pages/597266/articles  http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=125032 

[9] https://houseplantcentral.com/blue-star-fern-how-to-repot-a-phlebodium-aureum-fern/ 

[10]https://theplantsgarden.com/houseplants/ferns/propagation-blue-star-fern-care-to-phlebodium-aureum.html 

[11]https://davesgarden.com/guides/pf/go/149228/ 

[12]https://looking-at-plants.com/plants_a_-_z/phlebodium_aureum_%E2%80%98mandaianum%E2%80%99 

[13] https://www.backyardgardener.com/plantname/phlebodium-aureum-mandaianum-rabbits-foot-fern/ – bogate źródło informacji o uprawie

Microsorum

Obejmuje około 50 gatunków z Polynesi, Malesi, Afryki, Australii i Nowej Zelandii[1]. W angielskich źródłach powszechnie jest określana jako wart fern co dosłownie znaczy paproć brodawkowata. Nazwa rodzajowa pochodzi od złożenia słów micros – mały oraz sorus – kupki zarodnionośne, co odnosi się do małych sporangiów występujących czasem na spodzie liści. Wspinają się na inne rośliny jako epifity, rosną na skałach lub płożą się.[1]

Dawne błędy związane z nomenklaturą i złym oznaczeniem tych roślin spowodowały rozbieżności w ich nazwach. Microsorium zostało połączone z Phymatosorus[12]. Aktualnie wiele z nich posiada synonimy, co może powodować problemy z określeniem prawidłowej nazwy[18]

Opiszę tu trzy gatunki, które można spotkać w naszych mieszkaniach lub w sprzedaży:

  1. Microsorum diversifolium
  2. Microsorum scolopendrium
  3. Microsorum musifolium

Microsorum diversifolium (Phymatosorus diversifolius, Microsorum pustulatum[11])

Inaczej nazywana jest paprocią kangurzą, czyli Kangaroo Paw Fern[3]. Czasami określana również jako Hound’s Tongue, co dosłownie znaczy język ogara[14]. W różnych regionach świata została oznaczona pod różnymi nazwami, dlatego nazwy – Microsorum diversifolium oraz pustulatum są używane jako określenie dla jednej, tej samej paproci[13].

Młoda roślina Microsorum diversifolium, bez pierzastych liści.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje jako roślina rodzima na południowo-wschodnim wybrzeżu Australii[2, 5], ale rośnie również w południowych stanach USA (m.in Califoria, Colorado, Floryda)[3] oraz w Nowej Zelandii[8]. Występują w lasach deszczowych lub ich pobliżu[17].

Mrozoodporność:

Występuje w strefach USDA od 9[11], czyli toleruje maksymalne spadki temperatury do -4C[3]. Jej uprawa udaje się w środkowej Anglii w tunelach[4].

Ogólny opis:

Liście mogą mieć do 60 cm, ale zazwyczaj są mniejsze[7]. Kłącza mają 7-3mm grubości. Może wspinać się po drzewach lub skałach na wysokość do 5-6m, takie okazy można spotkać nawet w Irlandii[4].

Uprawa:

Optymalne pH gleby to 5.6 – 6.0[3]. Ziemia powinna składać się połowy ziemi oraz połowy torfu. Podłoże powinno być wilgotne, ale nie można jej przelewać, najlepiej podlewać, gdy wierzchnia warstwa ziemi wyschnie. Lubi ciepłe miejsca 16-27C. Zimą powinna być podlewana o połowę mniejszą ilością wody. Nawozić co 3-4 tygodnie[9-10]. Woli miejsca cieniste[3]. Może być uprawiana latem na zewnątrz[10].

Z własnego doświadczenia zauważyłam, że roślinę lepiej przesuszyć niż przelać.

Microsorum scolopendrium

Inaczej określana jako Hart’s tongue fern co dosłownie znaczy paproć języka jelenia. Posiada jeszcze więcej synonimów łacińskich i potocznych nazw. Na Hawajach ta paproć nazywa się laua’e haole; jest również znany jako paproć monarcha, paproć pełzająca, paproć wężowa, paproć wodna i paproć pachnąca pocztą (wart fern, monarch fern, creeping fern, serpent fern, water fern, and maile-scented fern) [25]. Jako pierwszy oznaczył ją Johannes Burman, który był wybitnym Duńskim botanikiem. W 1771 opisał ją w swojej książce “Flora Indica: cu accedit series zoophytorum indicorum, nec non Prodromus Florae Capensis” jako Polypodium scolopendria[19].

Jest stosowana w medycynie ludowej regionów występowania do leczenia czyraków oraz filariaz. Zawiera również olejki lotne, które odstraszają pluskwy[25].

Może być mylona z Phlebium aureum, które ma złoto-brązowe łuski na kłączach oraz cieńsze liście[20].

Microsorum scolopendrium„Green Waves”

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje od wschodniej Południowej Afryki do Mozambiku, we wschodniej Zimbabwe, tropikalnej Afryce, na Madagaskarze, Comoro i Mascarene, Sri Lance, w południowo-wschodniej Azji, Chinach, północno-wschodniej Australia i Polinezji[20]. 

Może występować w lasach tropikalnych wzdłuż rzek oraz na na niskich, leśnych piętrach gór. Rośnie na ziemi, skałach oraz czasem występuje jako epifit na niskich partiach drzew[20,24]. 

Mrozoodporność:

Jej uprawa jest możliwa w strefach od 6a do 11, czyli powinna znosić aż -22C [22], jednak zgodnie z innym źródłem przy -6C zrzuca liście [23]. Preferuje klimat subtropikalny lub tropikalny[24]. 

Zgodnie z innym źródłem, jej odmiana “Green Wave” podobno znosi temperatury do 4,5C[16].

Ogólny opis:

Kłącze o kolorze ciemno-brązowym ma do 1 cm średnicy. Blaszki liściowe wraz z ogonkiem mogą osiągać do 30 cm długości, podzielone są na 1-10 par płatków[22,20, 25]. Może rosnąć na drzewach do nieznacznej wysokości[23]

Uprawa:

Jest to bardzo wytrzymała i łatwa w uprawie roślina. Znosi krótkotrwałe przesuszenie podłoża, które powinno być wilgotne, ale nie przelane. Lubi półcień, przez niewielką część dnia znosi bezpośrednie nasłonecznienie[12], u mnie rośnie na wystawie północno-wschodniej. PH gleby powinno mieć wartość 6.1-7.5, powinna być również dobrze przepuszczalna[16], z mojego doświadczenia można ją z powodzeniem uprawiać w ziemi uniwersalnej. 

Jedyny problem jaki znam w uprawie to atak tarczników, ale przyczyniły się do niego złe warunki uprawy rośliny.

Odmiany:

Green Waves – opatentowana odmiana. Gęsta paproć o bardziej pofalowanych liściach, jej liście dorastają do 40 cm. Określana jest jako Twister Fern.

Microsorum musifolium

Odmiana tej paproci stała się tak popularna, że ciężko znaleźć informacje o gatunku tej rośliny, podobieństwo między nazwą odmiany oraz gatunku powodują wiele niespoójności. Microsorum musifolium nazywane jest krokodylą paprocią albo banana leaf fern[26].  Dodatkowo ten gatunek był do niedawna uznawany jako synonim Microsorium punctatum, praca Short Note A First Record of Microsorum musifolium Copel. (Polypodiaceae) from Thailand[28] przedstawia dokładniejsze rozważania na temat różnic między tymi dwoma gatunkami.

Ogród botaniczny we Wrocławiu. Dorosły okaz Microsorum musifolium.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Paproć ta występuje w południowym Myanmarze, na półwyspie Malezja, na Sumatrze, w Indonezji, Borneo, Filipinach i Nowej Gwinei[28]. Roślina jest niskim epifitem lub litofitem w wieczniezielonych lasach na niskich wysokościach[28].

Mrozoodporność:

Jej uprawa jest możliwa w strefach od 10 do 11, czyli wytrzymuje temperatury do -1C[31]. Niektóre źródła podają nawet niższe strefy klimatyczne, do 9a, czyli -9,9C[33], a jeszcze inne, nawet sugerują strefę 7a, czyli -17,8C[34]. 

Ogólny opis:

Posiadają okrągłe lub delikatnie spłaszczone kłącza o średnicy do 9mm.  Roślina formuje rozetę[30]. Podobnie jak jej popularna odmiana ma wyraźne żyłkowanie, ale nie odznaczają się aż tak mocnym brązowym kolorem. Ich liście mogą osiągać między 35 cm, a 98 cm długości oraz 5-11.2 cm szerokości[28]. Cała roślina może mieć do 1,2m szerokości[32].

Uprawa:

Roślinę zimą powinno się przechowywać w chłodniejszej temperaturze 10C. Wymagania świetlne ma podobne do poprzednich paproci, czyli nie powinna rosnąć w bezpośredniem słońcu, ale lubi jasne miejsca[29]. Zbyt dużo światła może powodować, że liście zrobią się blade[30]. Roślina lubi stale wilgotną, nie przelaną ziemię. Wilgoć na liściach może powodować czarne plamy[30].

Ziemia powinna być przepuszczalna, o lekko kwaśnym pH[29]. Inne różne źródła podają, że jest to paproć tolerancyjna na zakres pH gleby w zakresie między 6, a 8.5[30].

Jedna z proponowanych mieszanek podłoża to miks z torfu, kompostu, ziemi kokosowej i perlitu[29]. Inna propozycja to mieszanka piasku, czipsów kokosowych, ziemi ogrodowej i kompostu z liści w proporcji 1:1:2:2. Taka ziemia może też mieć trochę perlitu [30].

Roślina jest wrażliwa na wełnowca, jednak u mnie nigdy nie chorowała[29]. 

Z mojego doświadczenia po zakupie rośliny powinno się zmienić ziemię. Przed zmianą zgubiła prawie wszystkie liście, a po posadzeniu w substracie z kokosa, zaczęła normalnie rosnąć.

Odmiany:

‘Crocydyllus’ – Opatentowana odmiana, określana również jako Crocodile Fern [27].

Rozmnażanie

Rozmnażanie przez wysiew zarodników lub podział kłączy.[1]

Litratura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]Horticultural Flora of South-eastern Australia: Ferns, conifers & their allies

[2] https://bie.ala.org.au/species/NZOR-4-4854

[3]https://davesgarden.com/guides/pf/go/106932

[4]Gardening With Ferns. Martin Rickard

[5]Plant Craft: 30 Projects that Add Natural Style to Your Home. Caitlin Atkinson

[7]New Flora of the British Isles. Clive Stace

[8]New Zealand Mesozoic and Cainozoic plant microfossils. Couper R. A.

[9]https://www.gardeningknowhow.com/houseplants/kangaroo-paw-fern/growing-kangaroo-foot-ferns.htm

[10] https://www.hunker.com/12560290/how-to-care-for-a-kangaroo-paw-fern

[11]https://static1.squarespace.com/static/58266cee414fb518a2a2167e/t/58afc502c534a576af9cca5e/1487914246581/Fiddlehead+Forum+Vol+39+No+4%265.pdf The Spore Exchange

“The life of the Exchange depends on your spore contributions.” Neill Hall, Spore Exchange curator, serving from 1962 to 1988

[12]https://datastore.landcareresearch.co.nz/dataset/71d2ecab-ed38-425d-abde-d1f986d2ee1b/resource/80f643e2-9d0b-4f4a-93c1-0d66c928e244/download/floraofnewzealandferns1brownseyperrie2014polypodiaceae.pdf 

[13]https://books.google.pl/books?id=68THCAAAQBAJ&pg=PA124&lpg=PA124&dq=microsorum+australia&source=bl&ots=__QQYnjQLQ&sig=sG8u4gry0LPXmYU2RWw1ExzG4xw&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwi3oJOKs83XAhWSqKQKHY5LAbo4ChDoAQg0MAI#v=onepage&q=microsorum%20australia&f=false

[14]https://bie.ala.org.au/species/http://id.biodiversity.org.au/node/apni/2919290 

[15]https://www.vitroplus.nl/v2/fern_detail.php?fern=29 

[16] https://davesgarden.com/guides/pf/go/116339/ 

[17]http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/cgi-bin/NSWfl.pl?page=nswfl&lvl=sp&name=Microsorum~pustulatum

[18]http://www.theplantlist.org/tpl1.1/search?q=microsorum 

[19]https://bie.ala.org.au/species/http://id.biodiversity.org.au/node/apni/2912642

[20]https://www.zimbabweflora.co.zw/speciesdata/species.php?species_id=101500 

[21] http://pza.sanbi.org/microsorum

[22]https://davesgarden.com/guides/pf/go/56661 

[23]http://southeastgarden.com/phymatosorus.html 

[24]https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/special-pages/plant-detail.aspx?id=1560 

[25]https://botanyphoto.botanicalgarden.ubc.ca/2017/04/phymatosorus-scolopendria/ 

[26] https://garden.org/plants/photo/406079/ 

[27]https://patents.google.com/patent/USPP13653?oq=Microsorum+musifolium 

[28]A First Record of Microsorum musifolium Copel. (Polypodiaceae) from Thailand (https://www.researchgate.net/publication/242528331_Short_Note_A_First_Record_of_Microsorum_musifolium_Copel_Polypodiaceae_from_Thailand )

[29]http://fjpower.forumgratuit.org/t3576-microsorum-musifolium-fougere-crocodile 

[30] https://bantam.earth/crocodile-fern-microsorum-musifolium-crocodyllus/ 

[31]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=250940&isprofile=0& 

[32] https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/special-pages/plant-detail.aspx?id=3747 

[33] https://davesgarden.com/guides/pf/go/69775/ 

[34] http://www.exoticrainforest.com/Microsorium%20musifolium%20pc.html 

Mulenbeckia

Mulenbeckia (Muehlenbeckia spp.)

W uprawie domowej w Polsce występują trzy gatunki (Muehlenbeckia complexa, Muehlenbeckia axillaris oraz Muehlenbeckia australis – ta jest od nie dawna w sprzedaży, dlatego mało wiadomo o jej uprawie) określane jedną nazwą jako Mulenbeckia. Są to byliny, pochodzące z Nowej Zelandii. W języku maori rdzennej ludności Nowej Zelandii kilka jej gatunków nazywane są jako pohuehue. W skład Nowej Zelandii wchodzi wiele wysp, znajdują się one w zakresie klimatu ciepłego umiarkowanego i podzwrotnikowego[1]. Największa ilość opadów w tym klimacie przypada na zimę. [5]

W tym opisie zostaną uwzględnione tylko dwa gatunki Mulenbeckii: częściej występująca w sprzedaży Mulenbeckia gęsta i rzadziej spotykana Mulenbeckie niska.

Mulenbeckia gęsta (Muehlenbeckia complexa)

Ze względu na swój wyjątkowo delikatny wygląd, winorośl ta nazywana jest jako maidenhair vine, co w bardzo dosłownym tłumaczeniu znaczy „pnącze włosów panny”. Czasem nazywana jest w sprzedaży komercyjnej Mulenbeckia maori.

Mulenbeckia gęsta. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło:własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Nowej Zelandii oraz wyspy Lord Howe[1], ale rośnie również w Stanach Zjednoczonych w okolicach San Francisco, w południowej części Anglii, Hiszpanii oraz południowej Australii[1]. Występuje na wyspach, gdzie jest łagodniejszy klimat i mniejsza amplituda temperatur. Rośnie na skałach, w niskich lasach oraz wchodzi w skład zarośli [6, 1], również tych nadmorskich.

Mrozoodporność:

Rośnie w klimacie ciepłym umiarkowanym i podzwrotnikowym[1]. Jest bardziej wrażliwa na mróz niż M. axillaris, występuje w strefach USDA 8a-10a, ale może przemarzać już w -5°C[6].

Ogólny opis:

Jest to zimozieloną[3] winoroślą lub climberem[4]. Dorasta do aż 5m[1], pokrywając nawet całe drzewa. Stosowana jest również do stabilizacji wydm. Listki osiągają wymiary od 0,5 do 2.5 cm, ale mogą mieć nawet 4 cm, umieszczone są na długich ogonkach do 1 cm[1]. W kątach liści latem pojawia się 1-5  białych lub zielonych kwiatów, każdy dorasta do 4 mm[1].

Uprawa:

Mulenbeckia jest dość łatwą w uprawie rośliną, można ją sadzić w skrzynkach z innymi roślinami lub uprawiać w oddzielnej doniczce. Lubi duże nasłonecznienie, dlatego warto ją stawiać na południowym oknie, równie dobrze radzi sobie na parapetach wschodnim i zachodnim. U mnie całe lato stoi na zewnątrz po stronie wschodniej i nawet jesienią zakwitła. Jeśli zadbamy o mulenbeckie latem, to z powodzeniem można ją przechować przez zimę w mieszkaniu, nawet w miejscu z mniejszą ilością słońca.

Dobrze jej robi zimowanie w trochę chłodniejszym miejscu. Jednym z miejsc, w których występuje, jest wyspa Lord Howe, gdzie temperatura waha się przez 4 miesiące w zakresie od 18°C do 13°C[5]. Znosi jednak spadki do niższych temperatur, o czym świadczą strefy mrozoodporności.

Lubi każdy typ ziemi o ile jest wystarczająco przepuszczalna. Dobrym rozwiązaniem jest mieszanka ziemi uniwersalnej z piaskiem i perlitem. Nie przeszkadza jej zasolenie gleby[6], dlatego może rosnąć w jednym podłożu przez wiele lat.

Jest to roślina zamieszkująca wilgotne wydmy, więc preferuje częste podlewanie, w szczególności latem. Lepiej ją przelać, niż przesuszyć, ponieważ nawet najmniejsze braki w wodzie skutkują zrzucaniem liści. Zimą potrzebuje trochę mniejszej ilości wody.

Ukorzenianie:

  • Przez odkłady[4]
  • Z półzdrewniałych sadzonek. Gałązki z piętką o długość 5-8 cm trzeba umieścić w lipcu-sierpniu w ciepłym miejscu. Zimą młode rośliny powinny być przechowywane w chłodzie.[6]
  • Ze  zdrewniałych sadzonek[4, 6]. Gałązki z piętką o długości 5-10 cm należy ukorzeniać na przełomie października i listopada w chłodnym miejscu.[6] 

Odmiany:

  • Tricolor – liście w różowo-białe plamki[4].
  • Large leaf – większe liście, niż bez odmianowa roślina[4, 8].
  • Trilobata – liście posiadają symetryczne wcięcia[8].

Odmiany opatentowane:

  • “nowa odmiana”[10] – Odmiana ta nie posiada nazwy. Charakteryzuje się owalnymi liśćmi, w kolorze żółto-zielonym. Patent został złożony w 2006 roku w Korei, ale nie został uznany.

Mulenbeckia niska (Muehlenbeckia axillaris)

Mulenbeckia niska jest o wiele mniej popularnym u nas gatunkiem niż mulenbeckia complexa. Jej angielską nazwą jest sprawling wirevine, co w dosłownym tłumaczeniu znaczy rozwichrzoną winorośl[11].

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Nowej Zelandii, Tasmani oraz New South Wales i Victorii w Australi[11], występuje wzdłuż Wielkich gór wododziałowych, do piętra kosodrzewiny[15]. Wchodzi w skład zarośli określanych jako scrubland[11]. Można ją znaleźć na skalistych zboczach, na różnych wysokościach, wzdłuż brzegów strumieni[14].

Mrozoodporność:

Występuje od strefy 10a do nawet 5a[13]. W Wielkiej Brytanii, przymarza przy -15°C[15]

Ogólny opis:

Występuje w formie niskiego krzaczka, czasem, podobnie jak M. complexa określana jest jako climber[15]. Osiąga wysokość do 1,2 m[11]. Liście mają poniżej 1 cm  średnicy. Kwitnie na żółto-biało. Kwiaty, o wielkości do 8 mm, pojawiają się w kątach liścia w grupach w ilości 3 sztuk[11]. Jest rośliną pół-zimozieloną – zrzuca liście na bardzo krótko[12].

Uprawa:

Lubi przepuszczalne, ale wilgotne gleby. Znosi przesuszenia[12]. Nie znosi cienia, może rosnąć na stanowisku słonecznym lub w półcieniu[15].

Zimą powinna być przechowywana w niższej temperaturze. Pochodzi z chłodniejszych regionów niż M. complexa, może być z powodzeniem uprawiana w Wielkiej Brytanii w gruncie, u nas może przemarznąć.

Rozmnażanie:

Metodologia jest taka sama jak w przypadku M. complexa[16].

  • Z półzdrewniałych sadzonek. Gałązki z piętką o długość 5-8 cm trzeba umieścić w lipcu-sierpniu w ciepłym miejscu. Zimą młode rośliny powinny być przechowywane w chłodzie.[6]
  • Ze  zdrewniałych sadzonek[4, 6]. Gałązki z piętką o długości 5-10 cm należy ukorzeniać na przełomie października i listopada w chłodnym miejscu.[6] 

Choroby i szkodniki

Rośliny odporne na szkodniki.

Zrzucanie liści może być spowodowane zbyt małą wilgotnością gleby.

Odmiany:

  • nana[13] – ma bardzo małe liście.
  • variegata[17] – białe brzegi liści

Różnice?

W uprawie domowej, często na pierwszy rzut oka nie widać różnic między tymi dwoma gatunkami występującymi w sprzedaży, a jednak warto wiedzieć, którą z roślin posiadamy, ponieważ różni się ich sposób zimowania. Częściej w sklepach znajduje się Muehlenbeckia complexa, ale można również spotkać M. axillaris.

M. complexa ma większe liście, ale wygląda delikatniej ze względu na cieńsze gałązki. Należy pamiętać, że należy do tzw. climberów, które wspinają się po podporach, lub płożą się po ziemi – nie utrzymuje sama pionowego wzrostu.[7]

M. axillaris jest drobnym krzewem, lub climberem, z tego względu ma grubsze gałązki. [7]

Mulenbeckia australis (zdjęcie wkrótce)

Ta Muehlenbeckia sprzedawana jest przez firmę city lianas jako muhlenbeckia city-lianas bez nazwy gatunkowej. Jest chyba dość nową rośliną w sprzedaży, ponieważ w internecie nie można znaleźć zbyt dużo informacji o jej uprawie.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Ameryki Środkowej, Ameryki Południowej, Oceanii i Polinezji[19]. Rośnie w zaroślach i na skrajach lasów[18].

Mrozoodporność:

Występuje w strefach mrozoodporności USDA  8-10, czyli przemarza dopiero w –12C[18]. 

Ogólny opis:

Jest rośliną dwupienną, co oznacza, że występują rośliny z tylko kwiatami męskimi lub żeńskimi. Nigdy nie ma obu rodzajów kwiatów na jednej roślinie[18]. Dorasta do 10m długości [18] oplatając się dookoła samej sobie lub zagłuszając inne rośliny na wysokość 4m[19]. Ma gładkie, ciemnozielone liście, które dość szybko się starzeją i opadają[19]. 

Uprawa

Jest to roślina, którą dostałam niedawno, więc nie mam jeszcze z nią własnego doświadczenia. Lubi przepuszczalne podłoże oraz dość mocne podlewanie [18]. Nie ma określonego pH podłoża, który preferuje. Powinna stać w półcieniu lub na pełnym słońcu[18].

Podobno rozmnaża się przez ukorzenianie jesienią zdrewniałych lub zimą półzdrewniałych sadzonek[20], przez umieszczenie 5-10cm kawałków gałązek w ziemi oraz ustawienie ich w chłodnym miejscu[20].

Litratura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]http://www.eol.org/pages/489452/data

[2]http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/cgi-bin/NSWfl.pl?page=nswfl&lvl=sp&name=Muehlenbeckia~axillaris

[3]https://www.southernwoods.co.nz/shop/muehlenbeckia-complexa/

[4]https://davesgarden.com/guides/pf/go/55669/

[5]https://pl.climate-data.org/location/15228/

[6]http://www.pfaf.org/User/Plant.aspx?LatinName=Muehlenbeckia+complexa

[7]http://forums.botanicalgarden.ubc.ca/threads/muehlenbeckia-complexia-or-axillaris-or-nana.10064/

[8] https://www.burncoose.co.uk/site/plants.cfm?pl_id=4980&fromplants=pl_id%3D2969 

[9]http://www.o2landscapes.com/pages/pp-muehlenbeckia.php https://calphotos.berkeley.edu/cgi/img_query?enlarge=0000+0000+1109+0768

[10]https://patents.google.com/patent/KR20130119894A/en?q=Muehlenbeckia 

[11]http://www.eol.org/pages/590474/details 

[12]https://www.southernwoods.co.nz/shop/muehlenbeckia-axillaris/ 

[13]https://davesgarden.com/guides/pf/go/58078/ 

[14]http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/cgi-bin/NSWfl.pl?page=nswfl&lvl=sp&name=Muehlenbeckia~axillaris

[15]http://www.pfaf.org/User/Plant.aspx?LatinName=Muehlenbeckia+axillaris

[16]Sheat. W. G. Propagation of Trees, Shrubs and Conifers. MacMillan and Co 1948 A bit dated but a good book on propagation techniques with specific

[17]https://kwietnik.com.pl/pl/p/mulenbekia-Variegata-lac.-Muehlenbeckia-axilliaris-kod-9177/10717 

[19]https://www.plantes-botanique.org/index.php/espece_muehlenbeckia_australis

[20]http://temperate.theferns.info/plant/Muehlenbeckia+australis