Archiwum kategorii: Umiarkowane

Figowiec (Ficus)

Figowce są ogromną rodziną roślin. Ta grupa obejmuje ponad 800 różnych gatunków występujących na różnych kontynentach [1]. Mają one zastosowania zarówno jako źródło jedzenia, rezerwuar wody oraz obiekt kultu. Aktualnie w uprawie jako rośliny ozdobne na całym świecie jest 40 gatunków fikusów [1], jednak u nas jest ich tylko około 10. Tu opiszę tylko 4 z nich:

  1. Ficus benjamina
  2. Ficus elastica
  3. Ficus lyrata
  4. Ficus benghalensis

Figowiec benjamina (Ficus benjamina)

Jest to chyba najczęściej uprawiany figowiec w naszych mieszkaniach. Mimo, że naukowa nazwa wskazuje na figowca benjamina, to chyba wiele częściej słyszałam określenie fikus beniaminek. Jeśli chodzi o łacińskie synonimy, to ma ich wiele, jednak ze względu na mocno zakorzenioną nazwę Ficus benjamina, chyba żaden z nich nie powoduje błędów w nazywaniu tej rośliny [2]. Po angielsku nazywany jest “java fig” lub “weeping fig”[3,4]. Nazwa benjamin prawdopodobnie nawiązuje, do źródła żywicy lub benzoesu pozyskiwanego w starożytności [3].

Ma zastosowanie w medycynie, niektóre jej fragmenty są stosowane jako środki przeciwbólowe lub do leczenia niektórych stanów zapalnych [4]. Stosowany jest również w Indochinach do produkcji trujących strzał [5]. 

Jego uprawa w mieszkaniach może mieć pozytywne skutki na nasze otoczenie, dzięki jego właściwościom oczyszczającym – usuwa z powietrza formaldehydy[6], benzen i trichloroetylen [9]. Równocześnie może powodować alergie kontaktowe [6]. 

Figowiec benjamina. Źródło: własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Azji, gdzie występuje głównie w Indiach Zachodnich (Małe Antyle) oraz z północnej Australii [7]. Występuje również w niektórych rejonach USA [3].

Mrozoodporność:

Występuje lub może być uprawiany w ogrodach w strefach od 9a [7] lub 10a [11] do 11[9]. Jest to roślina wrażliwa na przymrozki [11].

Ogólny opis:

Fikus beniaminek jest zimozielonym drzewem dorastającym do 10 m [3], inne źródła podają że może być nawet wyższy, dorastając do 30m [6]. Wysokość 4m może osiągnąć w ciągu 10-20 lat [13]. Czasem ma wiszące, dodatkowe korzenie powietrzne, które mogą sięgać aż do ziemi. Kora na zdrewniałych gałęziach jest brązowa i dość gładka [3]. Liście banjaminka są niewielkie, o lancetowatym kształcie. Osiągają nawet do 11 cm długości, jednak częściej mają 4-6 cm [3]. Są lekko skórzaste i gładkie, bez włosków [3]. Czasami kwitnie, ale raczej w mieszkaniach rzadko to się zdarza [3].

Uprawa:

Fikus benjaminek jest dość kapryśną rośliną, na wszystkie zmiany reaguje zrzucaniem liści. Najlepiej rośnie najlepiej na wystawie wschodniej[9], ale poradzi sobie również na parapecie zachodnim [7]. Jeśli posiadamy odmianę z jasnymi liśćmi, to będzie wymagała większej ilości światła, niż bez odmianowa roślina [8]. Bezpośrednie światło może być za mocne. Z kolei w mocno zacienionym miejscu roślina ta traci liście i staje się “łysa” [7]. 

Ziemia powinna być przepuszczalna, wystarczająca jest zwykła ziemia uniwersalna najlepiej zmieszana z perlitem, piaskiem i wermikulitem [9]. Jej pH powinno być raczej kwaśne do neutralnego (6.0 – 6.5) [9]. 

Jest to roślina, której nie należy przelewać [7], ale równocześnie nie można jej przesuszać [8]. Najlepszym rozwiązaniem tego problemu jest podlewanie do podstawki, do której należy wlać wodę na 20 min, a później wylać [8]. Należy pamiętać aby ograniczyć podlewanie zimą [8]. W przypadku tej rośliny należy uważać na jakość wody, którą jest podlewana [7]. Fikus ten jest wrażliwy na duża ilość soli w wodzie [7]. Rozwiązaniem tego problemu jest podlewanie tego figowca wodą destylowaną lub uzdatnianą przez odwróconą osmozę [7]. Aby odsolić ziemię w doniczce, dobrze jest 2 razy do roku przepłukać ziemię, poprzez kilkukrotne zalanie ją wodą [7].

Fikus beniaminek jest znany z tego, że może reagować zrzucaniem liści na zmianę warunków [8]:

  1. przeciąg
  2. zimny parapet
  3. zmiana miejsca
  4. suche powietrze zimą,
  5. zasolenie ziemi, 
  6. za mała lub za duża ilość wody.

Roślina ta jest bardzo prosta w rozmnażaniu, należy po prostu uciąć 10cm gałązki i włożyć je do wody. 

Innym sposobem jest ukorzenianie w mchu torfowym w przykrytej folią doniczce. Podobno ukorzenieni powinno nastąpić po 4 tygodniach [9].

Figowiec sprężysty (Ficus elastica)

Jest to łatwa do rozpoznania roślina, dość popularna w naszych mieszkaniach w różnych wariantach kolorystycznych. Posiada kilka synonimów łacińskich, jednak jest rozpoznawana u nas zawsze pod nazwą Ficus elastica [14]. Po angielsku jest nazywany  India-rubber fig [16]. Podobnie jak fikus benjaminek pochłania i rozklada formaldehydy z powietrza [20]. Również podczas uszkodzenia wydziela mleczny sok, który u niektórych osób może wywoływać alergię. Jest to roślina, której ekologia nie została jeszcze dobrze poznana i wciąż jest badana przez naukowców [19].

Figowiec sprężysty. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło: własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z południowej Azji [20]. Jego ekologia nie została jeszcze dobrze poznana [19].

Mrozoodporność:

Rośnie w strefach mrozoodporności 10b do 11, co oznacza, że nie znosi przymrozków i chłodnych temperatur [18].

Ogólny opis:

Jest to drzewo osiągające do 12m [17], ale podobno może osiągnąć nawet 30m [18]. Co ciekawe jest półepifitem, co znaczy że rośnie jako epifit tylko gdy jest młodą rośliną [19]. Podobno do wysokości 4m może dorosnąć w ciągu 10-20 lat [15]. Posiada wiele korzeni powietrznych, liście są skórzaste, osiągają do 30 cm długości i 12 cm szerokości. Mają kształt jajowaty z niewyraźnie zaznaczonym czubkiem. Zarówno ogonek jak i liść mają gładką powierzchnię [17]. Łodyga jest szybko drewniejąca oraz lekko chropowata [17].

Uprawa:

Jest to fikus, który może stać zarówno w miejscach silnie nasłonecznionych, jak i częściowo zacienionych [18]. Zauważyłam, że może stać w południowym pomieszczeniu około 3m od okna i ładnie rosnąć. Nie przepada za nadmiernym podlewaniem, należy go podlewać dopiero po dobrym przeschnieciu ziemi [18]. 

Nie przepada za ciągami ciepłego lub zimnego powietrza, może wtedy zrzucać liście. Preferuje miejsca ciepłe i wilgotne, może być od czasu do zraszany [20].

Jeśli chodzi o podłoże, to powinno być przepuszczalne, może być to ziemia uniwerslna zmieszana z perlitem, piaskiem lub innym spulchniaczem gleby [20]. Nie powinno się sadzić go w zbyt dużych donicach [20], ponieważ wtedy bardzo łatwo go przelać.

Jest to roślina bardzo łatwo ukorzeniają się. Wystarczy kawałek łodygi włożyć do doniczki oraz przykryć słoikiem lub folią [20], jednak może to być zbędne. 

Figowiec sprężysty. Źródło: własne.

Odmiany:

‘Doescheri’ – białobrzeżne, ale bardziej żółte liście [18]

‘Decora’ – ma zielone liście z jasnym nerwem na środku[18]

‘Variegata’ – białobrzeżne liście[18]

‘Robusta’ – ma bardziej owalne liście niż roślina bezodmianowa [20]

‘Tinke’ – podobna do odmiany variegata, jednak posiada na zielonych fragmentach szare przebarwienia [20]

‘Melany’ – posiada ciemno-zielone liście, jest mniejszy niż bezodmianowa roślina. Nie przepada za bezpośrednim światłem [20]

‘Belize’ – podobny do odmiany Tinke, jednak ma różowe przebarwienia [20]

Figowiec dębolistny (Ficus lyrata)

Jest to równie popularna roślina doniczkowa jak poprzednie fikusy. Nie posiada żadnego synonimu łacińskiego[24]. Po angielsku nazywana jest banjo fig lub fiddle-leaf[25].

Figowiec dębolistny. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Rośnie w lasach deszczowych. Pochodzi z tropikalnych rejonów Afryki[27].

Mrozoodporność:

Występuje w strefach mrozoodporności 10b do 11, co oznacza, że nie znosi przymrozków i chłodnych temperatur [29].

Ogólny opis:

Figowiec dębolistny jest zimozielonym krzewem lub drzewem [27]. Dorasta do 16 m wysokości [27], a 4-8 m osiąga w 10-20 lat [26]. Niektóre źródła podają nawet, że może osiągnąć do 20m [33].Liście ma zdecydowanie gęściej ułożone oraz większe niż Ficus elastica. Blaszki mają kształt skrzypiec, są średnio grube, osiągają do 45 cm długości i 28 cm szerokości [27]. Są one dużo bardziej matowe i posiadają silnie zaznaczone nerwy [28]. Może wykorzystywać inne rośliny jako podpory [27].

Figowiec dębolistny. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło:własne

Uprawa:

Najlepiej się czuje w częściowym cieniu, ale daje radę rosnąć w pełnym słońcu [29]. Fikus ten powinien być podlewany jak ziemia dobrze przeschnie, o ile ma dużą tolerancję na wysychanie podłoża [29], to zaleganie wody w podłożu może powodować u niego gnicie korzeni [30]. Musi rosnąć w dobrze przepuszczalnej ziemi, z domieszką perlitu lub innych składników rozluźniających podłoże takich jak chipsy kokosowe lub kawałki drewna kamiennego [29, 31].

Rozmnaża się go przez sadzonki zielne, podobnie jak figowca sprężystego[29].

Figowiec ten bardzo wyraźnie pokazuje jeśli coś mu nie odpowiada, lub choruje. Ma on lekko żrący sok, który powoduje brązowe kropki na liściach pod wpływem powietrza. Jest to roślina podatna na choroby plamistości liści i grzybów [30]. Inną przyczyną pojawiania się kropek może być zbyt mała ilość wody [32]. Na zbyt suche powietrze reaguje zrzucaniem liści. Innym powodem takiej reakcji może być nadmierne zasolenie ziemi. Aby zapobiec gromadzeniu się soli z nawozów w podłożu, powinno się je przepłukiwać raz w miesiącu [30].

Figowiec bengalski (Banian, Ficus benghalensis)

Figowiec bengalski oprócz swojej łacińskiej nazwy Ficus benghalensis ma również wiele łacińskich synonimów, które nie są u nas zbyt popularne [34]. Czasami jest nazywany  po angielsku banyan tree lub horn fig [35, 37, 41].

Banian to również ważną rośliną w mitologii hinduskiej, w której reprezentuje życie wieczne [38]. Wykorzystywane jest w różnych hinduskich ceremoniach [40].  Aktualnie pozyskuje się z niego szelak, który wykorzystywany jest w przemyśle [38].

Figowiec bengalski. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina ta pochodzi z Indii oraz Pakistanu[35]. Rośnie również jako roślina ozdobna na Florydzie [35] i innych w regionach świata jako roślina inwazyjna (Bahamy, Australia, Singapur, Samoa Zachodnie i wyspy Chagos) [39]. 

Naturalnie rośnie w tropikalnych oraz monsunowych lasach [39]. 

Mrozoodporność:

Roślina ta, podobnie jak poprzednie figowce nie znosi mrozu. Występuje w strefach mrozoodporności 10 i 11 [43].

Ogólny opis:

Figowiec bengalski jest dużym zimozielonym drzewem dorastającym do 30 m [36]. Początkowo rośnie na innych roślinach, a później zaczyna żyć samodzielnie [38], czyli jest półepifitem. Taka ekologia może być związana z brakiem światła w dolnych partiach lasów, a nie z pasożytnictwem, ponieważ może również rosnąć samodzielnie. Tworzy korzenie powietrzne, które z wiekiem dosięgają do ziemi [36]. Posiada grube liście o podobnej grubości jak liście figowca sprężystego [36]. Blaszki liści są owalne, bez wyraźnie zaznaczonego osrego końca, osiągają do 30 cm długości i 20 cm szerokości [36]. Kwitnie cały rok, jest zapylany tylko przez niektóre gatunki os [39].

Uprawa:

Tego figowca należy uprawiać w dość jasnym miejscu, na wschodnim, zachodnim lub południowym oknie[45]. Czasami można przeczytać, że jest to roślina z dużym zapotrzebowaniem na wodę [43], lecz równocześnie można dowiedzieć się, że potrzebuje dobrego przeschnięcia ziemi przed kolejnym podlaniem [44]. Należy go przesadzać co 2-3 lata [44]. Preferuje podłoże o pH 5.5-7, można do niego używać zwykłej ziemi uniwersalnej [46].

Można go rozmnażać przez wysiew, lub podobnie jak poprzednio opisane figowce przez ukorzenienie fragmentu rośliny [44].

[1]https://edis.ifas.ufl.edu/pdffiles/PP/PP30800.pdf 

[2]http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2809661?ref=tpl1 

[3]http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=200006350 

[4]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.upwta.4_280?searchUri=genus%3DFicus%26species%3Dbenjamina 

[5] https://www.gbif.org/species/5361932 

[6]https://eol.org/pages/594918/articles 

[7]https://davesgarden.com/guides/articles/view/2470 

[8] https://www.plantopedia.com/ficus-benjamina/ 

[9]https://www.thespruce.com/grow-weeping-fig-indoors-1902440 

[10]https://smartgardenguide.com/weeping-fig-care/ <- tu są opisane odmiany

[11]http://hort.ufl.edu/database/documents/pdf/tree_fact_sheets/ficbena.pdf 

[12]https://plantdatabase.kpu.ca/plant/plantDetail/63 

[13]https://www.rhs.org.uk/Plants/7197/i-Ficus-benjamina-i/Details 

[14] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/search?q=Ficus+elastica 

[15] https://www.rhs.org.uk/Plants/95720/i-Ficus-elastica-i/Details 

[16]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.upwta.4_291?searchUri=filter%3Dname%26so%3Dps_group_by_genus_species%2Basc%26Query%3DFicus%2Belastica 

[17]http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=200006353 

[18]https://www.researchgate.net/publication/242452405_Ficus_elastica_Rubber_Tree1 

[19]https://www.researchgate.net/publication/335326005_Living_bridges_using_aerial_roots_of_ficus_elastica_-_an_interdisciplinary_perspective 

[20]https://www.plantopedia.com/ficus-elastica/ 

[21]https://plantdatabase.kpu.ca/plant/plantDetail/354 

[22]https://smartgardenguide.com/how-to-care-for-a-rubber-plant-ficus-elastica/ 

[23]https://www.biodiversitylibrary.org/name/Ficus_elastica  

[24]http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-21301265 

[25]http://www.tropicos.org/Name/21301265 

[26]https://www.rhs.org.uk/Plants/7207/i-Ficus-lyrata-i/Details 

[27]http://www.ville-ge.ch/musinfo/bd/cjb/africa/details.php?langue=an&id=24182 

[28]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.flota011872?searchUri=genus%3DFicus%26species%3Dlyrata 

[29]https://hort.ifas.ufl.edu/database/documents/pdf/tree_fact_sheets/ficlyra.pdf 

[30]https://www.thespruce.com/grow-fiddle-leaf-fig-indoors-1902756 

[31] https://fiddleleaffigplant.com/how-fast-do-fiddle-leaf-fig-trees-grow/ 

[32] https://www.proflowers.com/blog/fiddle-leaf-fig-care 

[33] https://www.biodiversitylibrary.org/page/2454346#page/186/mode/1up 

[34] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2809652?ref=tpl1 

[35]https://plants.ifas.ufl.edu/plant-directory/ficus-benghalensis/ 

[36]http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=233500648 

[37]https://gd.eppo.int/taxon/FIUBG 

[38]http://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:852482-1 

[39]https://www.cabi.org/isc/datasheet/24066 

[40]http://iu.ff.cuni.cz/pandanus/database/details.php?id=526 

[40.1]https://pl.wikipedia.org/wiki/Figowiec_bengalski <- dużo ciekawostek o kulcie figowca bengalskiego

[41]https://www.gbif.org/species/5361919 

[42]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.fna003_ficus_benghalensis?searchUri=genus%3DFicus%26species%3Dbenghalensis 

[42.1]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.flota011928?searchUri=genus%3DFicus%26species%3Dbenghalensis 

[43]https://davesgarden.com/guides/pf/go/54562/ 

[44]https://www.gardeningknowhow.com/ornamental/trees/banyan/growing-a-banyan-tree.htm 

[45]http://www.public.asu.edu/~camartin/plants/Plant%20html%20files/ficusbenghalensis.html 

[46]http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Ficus+benghalensis 

Trzykrotka (Tradescantia) cz. 2

Trzykrotka to rodzina bylin obejmujących około 60 gatunków roślin. 17 z nich rośnie w Stanach Zjednoczonych [1]. Poza gatunkami z części 1 oraz z poniższej w ogórkach uprawiana jest jeszcze trzykrotka Wirginijska. W poniższym poście opiszę:

  1. Tradescantia pallida
  2. Tradescantia zebrina
  3. Tradescantia cerinthoides

Trzykrotka purpurowa (Tradescantia pallida)

Jest to bardzo popularny gatunek w naszych domach. Inaczej, dość mylnie nazywany sekrezją  purpurową, co jest związane z jej poprzednią nazwą Setcreasea purpurea[2]. Jej angielskie nazwy to purple queen oraz purpleheart [4]. Jest to roślina nie tylko do naszych doniczek w mieszkaniu, ale również dobrze się sprawdza w skrzynkach na balkonach.

Dotychczas powstało wiele prac naukowych na temat tej rośliny, związanych z zawartymi w niej związkami[10].

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Meksyku [6]. Występuje również w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Indiach Zachodnich, Republice Południowej Afryki, na Wyspach Kanaryjskich, Maderze i Birmie. W niektórych rejonach ( Kuba, Portoryko i Wyspy Dziewicze) jest gatunkiem inwazyjnym [6]. Zgodnie z bazą roślin inwazyjnych zamieszkuje wszystkie kontynenty świata[6].

Rośnie w przymorskich lasach, wzdłuż poboczy dróg, obszarów nadbrzeżnych i lasów przybrzeżnych [6]. Naturalnie występowania w wiecznie zielonych, twardolistnych lasach [13].

Mrozoodporność:

Występuje od 7 do 10 strefy mrozoodporności[5], ale w chłodniejszym klimacie hodowana jest w doniczkach. Temperatura w obszarach w których rośnie nie spada poniżej 10C[6].

Ogólny opis:

Jest to płożąca lub w doniczkach zwisająca roślina. Kolor całej  rośliny jest silnie purpurowy. Liście są siedzące, ułożone skrętolegle, mają włoski trochę w mniejszej ilości niż trzykrotka włochata[3]. Osiągają wymiary 3cm x 15cm. Łodygi są również owłosione oraz bardzo kruche [5]. osiągają do 40 cm długości. Na początku wzrostu pędy są wzniesione, a wraz ze wzrostem coraz mocniej się kładą i są płożące [9]. Czasem zakwita pojedynczymi kwiatami  na końcach pędów [3]. 

Uprawa:

Jest dość łatwą rośliną w uprawie. Lubi stanowiska silnie nasłonecznione, najlepiej rośnie od strony południowej [5]. Może również stać na wschodnim lub zachodnim parapecie, ale spowoduje to że będą bardziej zielone [5]. Lubi umiarkowane podlewanie[5], raczej nie więdnie po przesuszeniu. Powinno się ją podlewać po przeschnięciu ziemi na głębokość 2.5 cm [7]. Naturalnie rośnie na różnego rodzaju gliniasto-piaszczystej ziemi o pH 5-7,8, a w domach wystarcza jej ziemia uniwersalna [6]. Inną, bardziej złożoną propozycją na podłoże jest mieszanka na podstawie mchu torfowca taka jak dla fiołka afrykańskiego [11].

Najlepiej nadaje się do wiszących doniczek. Powinna być systematycznie przycinana, dzięki czemu zachowuje swój zwarty pokrój. Ucięte gałązki, wystarczy włożyć do ziemi, aby się ukorzeniły[8]. Roślina ta może również sama się ukorzeniać na węzłach po kontakcie z ziemią [13].

Jeśli chodzi o jej toksyczność, to należy uważać na jej soki przy złamaniu, podobno może działać drażniąco na skórę [11].

odmiany:

Variegata

pink stripes

Trzykrotka pasiata (Tradescantia Zebrina)

Raczej nie ma problemów z systematyką tej rośliny. Posiada tylko jeden synonim nazwy łacińskiej. Zaliczana była kiedyś do rodzaju Cyanotis [15] oraz Zebrina [20]. O ile niewiele ludzi wie o rodzaju Cyanotis, to wiele razy słyszałam określenie pasiatka, pochodzące od nazwy Zebrina[26]. Po angielsku nazywana jest inch plant, Sebrina lub wandering-Jew [18]. 

Podobnie jak poprzednia roślinna podlega wielu badaniom pod kątem zawartych w niej substancji i możliwości ich zastosowania [25].

Tradescantia Zebrina. Palmiarna w Gliwicach. Źródło: własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Meksyku i Kolumbii [16]. Występuje również w Afryce[17] i innych tropikalnych regionach [17]. Może być inwazyjny, co widać już w Australii, Indiach Zachodnich oraz na Hawajach [20]. Zgodnie z bazą roślin inwazyjnych zamieszkuje wszystkie kontynenty świata[20].

Rośnie w zacienionych, wilgotnych środowiskach [20]. Porasta pobocza dróg, busz miejski, roślinność nadbrzeżną, otwarte lasy i lasy w subtropikalnych i cieplejszych regionach umiarkowanych. Jako roślina ogrodowa powszechnie występuje na obszarach nietkniętych lub obszarach trudno dostępnych (strome brzegi, zarośla itp.)[20].

Mrozoodporność:

Roślina ta występuje w strefach mrozoodporności od 9a do 11, jednak nie przepada za przymrozkami [22].

Ogólny opis:

Roślina zielna z pełzającymi łodygami zakorzeniającymi się w węzłach[17]. Nie ma włosków [17]. Osiąga kilkanaście cm wysokości i do 60 cm długości [23]. Liście są w paski zielono-białe, pod spodem mają purpurowy kolor. Zazwyczaj mają kształt owalno-eliptyczny. Osiągają do 3 cm szerokości na 9 cm długości. Różowe kwiaty umiejscowione są na końcach i w kątach pędów [19, 21].

Uprawa:

Jest to roślina, którą można uprawiać na stanowiskach intensywnie nasłonecznionych. Woli jednak mniej słońca niż trzykrotka purpurowa, dlatego dobrze się czuje również na wschodniej i zachodniej wystawie [21]. W mniejszym nasłonecznieniu traci swoje kolory [21]. Jeśli chodzi o podlewanie, to lubi mieć wilgotne podłoże, jednak lepiej ją podlewać po przeschnięciu ziemi [23]. Zimą trzykrotki powinny być mniej intensywnie podlewane[33].

Ziemia powinna mieć pH od 6,1 do 7,8, dobrze się sprawdza zwykła ziemia uniwersalna [22].

Łodygi ukorzeniają się w węzłach [21], wręcz co jakiś czas powinno się przycinać dłuższe pędy i ukorzeniać, ponieważ pozwala to zachować ładny pokrój rośliny w doniczce wiszącej.

Tradescantia cerinthoides 

Niestety nie znalazłam jej polskiej nazwy. Innym jej łacińskim synonimem jest Tradescantia blossfeldiana, którego źródła pewnie można szukać w większej ilości kwiatków niż u innych trzykrotek[27].  

Epitet „cerinthoides” oznacza „podobny do ziaren pyłku”, prawdopodobnie nawiązując do moniliform. Te włosy mają zastosowanie w celu symulacji ziaren pyłku i oszukiwania zapylaczy podczas odwiedzania kwiatów Commelinaceae [34].

Tradescantia cerinthoides . Palmiarna w Gliwicach. Źródło: własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina ta pochodzi z  Brazylii i Urugwaju[28]. W Nowej Zelandii oraz Australii jest uciekinierem z upraw w ogrodach [29]. 

Można ją znaleźć na murawach w pełnym słońcu lub w zacienionych warunkach. Występuje również na wydmach w południowej Brazylii[34].

Mrozoodporność:

Niewiele źródeł podaje jej mrozoodporność. Podobno ma ona zakres stref 9-11 strefy [31,32].

Ogólny opis:

Jest to wieloletnia roślina zielna. Jej liście są lancetowato-eliptyczne do wąsko-jajowatych, Osiągają rozmiary do ok. 40 mm długości i 25 mm szerokości. Górna powierzchnia blaszki jest w kolorze szaro-zielonym, a dolna fioletowo-białym. Dolna powierzchnia jest pokryta białymi włoskami [30]. 

Kwiaty są w grupach na końcach pędów.

Uprawa:

Jest to łatwa w uprawie roślina. Może rosnąć na wystawie południowej oraz wschód-zachód. Lubi umiarkowane podlewanie po przeschnięciu. Zimą trzykrotki powinny być mniej intensywnie podlewane[33]. Powinna mieć ziemię piaszczysto-gliniastą o pH w zakresie 4.5-7.5 [31].

Uwagi:

Trzykrotki poza tym, że są łatwymi do uprawy roślinami, to są bardzo odporne na szkodniki.

[1] https://www.biodiversitylibrary.org/page/9251175#page/109/mode/1up 

[2] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-270389  

[3]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.fna022_tradescantia_pallida?searchUri=genus%3DTradescantia%26species%3Dpallida 

[4]https://www.gbif.org/species/2765221 

[5]https://wimastergardener.org/article/purple-heart-tradescantia-pallida/ 

[6]https://www.cabi.org/isc/datasheet/117574 

[7]https://www.epicgardening.com/tradescantia-pallida/ 

[8]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=260275&isprofile=0&letter=T 

[9]http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Purple%20Heart.html 

[10]http://www.stuartxchange.org/PurpleHeart 

[11]https://www.guide-to-houseplants.com/tradescantia-pallida.html 

[12]https://www.smgrowers.com/products/plants/plantdisplay.asp?plant_id=1560 

[13]https://www.biodiversitylibrary.org/page/58567906#page/147/mode/1up 

[14] https://www.biodiversitylibrary.org/page/388050#page/164/mode/1up <- fajny klucz do oznaczania między innymi trzykrotek

[15]http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-270513 

[16] https://wcsp.science.kew.org/namedetail.do?name_id=270513 

[17] http://www.ville-ge.ch/musinfo/bd/cjb/africa/details.php?langue=an&id=11571 

[18] https://www.gbif.org/species/2765359 

[19]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.fna022_tradescantia_zebrina?searchUri=genus%3DTradescantia%26species%3Dzebrina http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=222000439 

[20]https://www.cabi.org/isc/datasheet/110354 

[21]https://wimastergardener.org/article/tradescantia-zebrina/ 

[22] https://davesgarden.com/guides/pf/go/596 

[23]https://worldofsucculents.com/tradescantia-zebrina-inch-plant/ 

[24]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=d681 

[25]http://www.stuartxchange.com/Sebrina.html 

[26]https://www.biodiversitylibrary.org/page/46684764#page/91/mode/1up 

[27]http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-270202 

[28]https://www.gbif.org/species/2765318 

[29]http://nzpcn.org.nz/flora_details.aspx?ID=4222 

[30]http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/cgi-bin/NSWfl.pl?page=nswfl&lvl=sp&name=Tradescantia~cerinthoides 

[31]https://www.backyardgardener.com/plantname/tradescantia-cerinthoides-variegata-tradescantia/ 

[32]https://www.growplants.org/growing/tradescantia-cerinthoides 

[33]http://grow.ars-informatica.ca/plant.php?L=243&nm=Tradescantia%20cerinthoides 

Trzykrotka (Tradescantia)

Trzykrotka to rodzina bylin obejmujących około 60 gatunków roślin. 17 z nich rośnie w Stanach Zjednoczonych [1]. Posiada ona wiele odmian, niektóre są tak do siebie podobne, że ciężko je odróżnić. Na temat trzykrotki zrobię kilka wpisów, ponieważ różnorodność uprawianych przez nas gatunków jest tak duża, że nie zdajemy sobie z tego sprawy.

W tym wpisie przybliżę wam gatunki:

  1. Trzykrotka włochata
  2. Reo meksykańskie
  3. Trzykrotka wężykowata

Jeśli chodzi o ogólne uwagi do uprawy wszystkich trzykrotek, to warto pamiętać, że dobrze jest je wystawić latem na zewnątrz [5], poprawia to w znaczącym stopniu kondycję roślin oraz ich wygląd. Dodatkowo należy pamiętać, że sa to raczej zdrowe rośliny, które nie chorują. Mimo to czasami zdarza się, że przez nadmierne podlewanie złapią chorobę grzybową lub przy suchym powietrzu zaatakuje je przędziorek.

Trzykrotka włochata (Tradescantia sillamontana)

Trudno tą trzykrotkę pomylić z innymi gatunkami, ze względu na jej niezwykłe liście. Jest jedną z najlepiej przystosowaną do suchych warunków gatunkiem trzykrotki. Jest to jedna z trzech trzykrotek występujących w Meksyku[1]. Jeśli chodzi o synonimy, to posiada tylko jeden Tradescantia pexata[5], dzięki czemu rzadko jest mylona. Po angielsku określana jest jako White Velvet lub Cobweb Spiderwort[8]. Jej nazwa gatunkowa “sillamontana” pochodzi od nazwy Cerro de la Silla, czyli góry w kształcie siodła (silla po hiszpańsku „krzesło”) sąsiadującej z miastem Guadalupe w Nuevo Leon w Meksyku[6]. 

Trzykrotka włochata. Źródło własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Trzykrotka ta pochodzi z gór Nuevo Leon w Meksyku[6]. Występuje również w południowej Kanadzie do Argentyny [5].

Mrozoodporność:

Jej obszar występowania obejmuje strefy od 10a, do 11b, czyli rośnie w klimacie gdzie ochłodzenie zimą osiąga od -1.1°C do 10°C[5]. Inne źródła podają mrozoodporność nawet do 7 strefy USDA [6]. Jeszcze inne podają strefy od 8b, do 11[7].

Ogólny opis:

Roślina ta jest bardzo charakterystyczna, Jej liście, pędy i pąki są pokryte białymi, długimi, miękkimi włoskami. Liście tej rośliny są w kolorze zielonym, jednak w silnym słońcu mogą nabierać purpurowej barwy [5]. pędy mogą osiągać do 40 cm, najpierw są wyprostowane, a wraz z nowym przyrostem kładą się się na ziemi. Liście są mięsiste i jajowate, osiągają długość 3-7 cm[2]. Latem roślina kwitnie różowymi kwiatkami[3,2] w kątach liści[4].

Trzykrotka włochata. Ogród Botaniczny UJ. Źródło własne.

Uprawa:

Jest to roślina lubiąca dużo światła słonecznego, dlatego najlepiej rośnie na wschodnim, zachodnim lub południowym parapecie [5]. Nie przepada za zbyt dużą ilością wody, w czasie wzrostu lubi umiarkowane podlewanie. Jest to jedna z roślin, które lepiej przesuszyć niż przelać. Zimą, o ile obniży się jej temperaturę otoczenia, należy bardzo mocno ograniczyć jej podlewanie, tak by ziemia była praktycznie sucha [2]. 

Jeśli chodzi o ziemię, to lubi mieć dobry drenaż na dnie doniczki, a mieszanka w której rośnie powinna zawierać ⅓ piasku, perlitu lub żwirku [2]. Inne źródło poleca ziemię kompostową z dużym udziałem gliny [5]. pH gleby powinno być kwaśne o wartościach od 5 do 6 [5], chociaż inne źródła podają pH 6.5 – 7.1 [9]. U mnie rośnie dobrze, w zwykłej uniwersalnej ziemi.

Z doświadczenia zauważyłam, że najlepiej ukorzenia się od razu w ziemi, jeśli spróbujemy ukorzenić ją w wodzie, to dolne liście będą gniły.

Do ciekawostek należy to, że podobno może ta roślina przemarzać przy małych przymrozkach, ale okryta powinna odrosnąć[6].

Reo meksykańskie (Tradescantia spathacea)

Jest to “taka większa wersja trzykrotki”, której polska nazwa prawdopodobnie wzięła się od jej łacińskiego synonimu Rhoeo spathacea[10] oraz od kraju z którego pochodzi. Epitet gatunku „spathacea” oznacza „ze spatką”, opisując przylistek przypominający spathe trzymający kwiaty[16]. Spathe to taka pochwa jak czerwona część w kwiatach anthurium. Inaczej, często jest po angielsku określana jako Moses-in-the-cradle, oyster-plant lub boat-lily [13]. W niektórych rejonach świata może być gatunkiem inwazyjnym [15]. Może powodować alergie kontaktowe. 

Reo meksykańskie. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło: własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje od południowego Meksyku do Guatemala [11] i w Indiach Zachodnich[13]. Jest to roślina malo wybredna jeśli chodzi o miejsca wzrostu. Rośnie na dobrze przepuszczalnej ziemi, na skałach, może rosnąć w piasku lub w skałach koralowych. Rośnie w lasach[15].

Mrozoodporność:

Występuje w strefach od 9 do 12, co oznacza, że może przeżyć lekkie przymrozki [17].

Ogólny opis:

Roślina jest raczej wyprostowana, rzadko ukorzenia się płożąc, w węzłach tak jak inne trzykrotki. Jej łodygi są krótkie, osiągają do 15 cm [14]. Cała roślina może osiągać do 50 cm [16].Liście ułożone są spiralnie, zazwyczaj na wierzchu są zielone, a pod spodem fioletowe osiągają wymiary 35cm x 5 cm. Tworzą coś na kształt silnie zbitej rozety [16].  Kwitnie w kątach liści tworząc pochewki zawierające kilka białych kwiatków[13].

Uprawa:

Jest to szybkorosnąca roślina. Lubi słoneczne lub umiarkowanie słoneczne parapety[16]. Podobno formy z białymi paskami wolą po południu mieć trochę cienia [17].

Reo jest mało wymagające jeśli chodzi o ziemię, jednak należy pamiętać o bardzo dobrym drenażu ziemi, tak by nie gniły jej korzenie[16].

Należy je podlewać dopiero po przeschnięciu podłoża[17]. Może być uprawiane w płytkich donicach do 20 cm [17]. 

Odmiany:

Concolor – posiada całe zielone liście[17]

vittata – posiada żółte paski[17]

Flame [18]

Hawaiian Dwarf [19]

Vittata [20]

Sitara Gold [21]

Tricolor

Reo meksykańskie 'Tricolor’. Źródło własne.

Trzykrotka białokwiatowa (Trzykrotka wężykowata, Tradescantia  fluminensis)

Jest to roślina, która posiada również bardzo popularny synonim Tradescantia albiflora, którego zamienne używanie może wprowadzać w błąd [31]. Roślina posiada jeszcze kilka synonimów, jednak nie są one aż tak popularne [31]. Z angielskiego nazywana jest spiderwort lub white flowered wandering Jew [22]. Jest znaczącym chwastem środowiskowym w Wiktorii i Nowej Południowej Walii, chwastem środowiskowym w Australii Południowej, Queensland i Tasmanii oraz potencjalnym chwastem środowiskowym w Australii Zachodniej [22], stwarza to szczególne zagrożenie ze względu na alergie skórne, które może powodować kontakt zwierząt z jej liśćmi [26]. Nazwa gatunkowa pochodzi od łacińskiego zwrotu “z rzeki” [26].

Nieodmianowa, Trzykrotka wężykowata. Warto zwrócić uwagę, że jej pędy są zielone. Inny kolor wskazuje na rewers z odmiany. Źródło własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Ameryki Południowej (występuje w Brazylii, Argentynie i Urugwaju) [22]. Jest endemitem [24]. Została wprowadzona do środowiska w południowej i wschodniej Azji, na wyspie Lord Howe, południowej Europie, na Wyspach Kanaryjskich, w południowej Afryce, w Nowej Zelandii, na wyspach Galapagos, na Hawajach i w południowych Stanach Zjednoczonych.

Rośnie w lasach deszczowych oraz w roślinności poboczu dróg [22, 25]. Preferuje wilgotne i zacienione obszary [22].

Mrozoodporność:

Roślina jest bardzo wrażliwa na mróz [26]. Przy 0 stopniach przemarza, a przy -4 C umiera[29].

Ogólny opis:

Jest to wiecznie zielona, wieloletnia roślina o pełzającym pokroju. Jej pędy mogą osiągnąć do 4 m [22]. Posiada mięsiste łodygi, które mogą tworzyć korzenie na każdym węźle [22]. Liście są zielone, naprzemianległe, przy nasadzie tworzą krótkie osłonki dookoła łodygi. Osłony liści mogą być owłosione lub bezwłose, podczas gdy blaszki liści nie mają włosków [22]. Liście są w kształcie serca, ze szpiczastym zakończeniem [23]. Kwiaty są białe, osadzona na krótkich szypułkach [22].

Uprawa:

Jest to roślina bardzo łatwa w uprawie. Może rosnąć zarówno w cieniu jak i w słońcu [27], jednak przy zbyt dużym nasłonecznieniu można zaobserwować żółknięcie liści lub przypalenie liści. Wracają one do normalnego koloru po przestawieniu w cień o ile nie zostały poparzone.

Woli wilgotne podłoże, jednak przy nadmiernym przeschnięciu spowalnia jedynie wzrost [27], a liście jej stają się wiotkie. Ziemia powinna być taka jak w poprzednio opisywanych roślinach.

Odmiany:

Albovittata [24] – drobne paski na liściach.

Trzykrotka białokwiatowa odmiany Albovittata. Źródło własne.

Quicksilver[30]

variegata

[1] https://www.biodiversitylibrary.org/page/9251175#page/109/mode/1up 

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Tradescantia_sillamontana  

[3] https://eol.org/pages/523758/media 

[4] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-270449?ref=tpl1 

[5]https://worldofsucculents.com/tradescantia-sillamontana-white-velvet/ 

[6] https://www.smgrowers.com/products/plants/plantdisplay.asp?plant_id=3838 

[7] https://garden.org/plants/view/92592/White-Velvet-Tradescantia-sillamontana/ 

[8] https://candidegardening.com/GB/plants/172e5c0a64177e8ecd34194e9e3462d2 

[9] https://davesgarden.com/guides/pf/go/31747/ 

[10] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-270451 

[11] https://wcsp.science.kew.org/namedetail.do?name_id=270451 

[12] http://www.tropicos.org/Name/8300574?tab=images <- więcej zdjęć

[13]http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=222000433 

[14] http://www.ville-ge.ch/musinfo/bd/cjb/africa/details.php?langue=an&id=75821 

[15] http://www.iucngisd.org/gisd/species.php?sc=493 

[16] https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/special-pages/plant-detail.aspx?id=2524 

[17] http://www.llifle.net/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Commelinaceae/25969/Rhoeo_spathacea 

[18] https://davesgarden.com/guides/pf/go/228709 

[19] https://davesgarden.com/guides/pf/showimage/145124/ 

[20] https://davesgarden.com/guides/pf/go/68152 

[21] https://davesgarden.com/guides/pf/go/184851 

[22] https://keyserver.lucidcentral.org/weeds/data/media/Html/tradescantia_fluminensis.htm 

[23] https://www.flowersofindia.net/catalog/slides/White%20Spiderwort.html 

[24] https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/Special-Pages/plant-detail.aspx?id=2519 

[25] http://issg.org/database/species/ecology.asp?si=497&fr=1&sts=&%20ang=EN&ver=print&prtflag=false 

[26] https://www.researchgate.net/publication/314179957_The_biology_of_Australian_weeds_65’Tradescantia_fluminensis’_Vell 

[27]https://www.academia.edu/38904003/Identification_Biology_and_Control_of_Small-Leaf_Spiderwort_Tradescantia_fluminensis_A_Widely_Introduced_Invasive_Plant 

[28] https://wikimili.com/en/Tradescantia_fluminensis 

[29]https://www.monaconatureencyclopedia.com/tradescantia-fluminensis/?lang=en 

[30]https://www.rhs.org.uk/plants/56226/Tradescantia-fluminensis-Quicksilver-(v)/Details [31] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-270276

Zanokcica (Asplenium) cz. 2

Zanokcica obejmuje około 650 gatunków, w tym 30 występujące w Australii, 8 z nich jest endemitami. Kilka gatunków występuje w Polsce, a nawet zanokcica zwyczajna jest bardzo popularna jako roślina ogrodowa. Nazwa pochodzi od greckiego słowa Splen, czyli śledziona[23]. Jest to druga część opisu różnych gatunków zanokcicy. Tutaj zostaną zawarte informacje o Asplenium ebenoides oraz Asplenium parvati.

Zanokcica hebanowa (Asplenium ebenoides)

Inaczej nazywana jest po angielsku Scott’s spleenwort lub dragon-tail fern[1]. Jest dość rzadką u nas paprocią w uprawie, jednak czasem można ją spotkać w sprzedaży. Warto wspomnieć, że jest to pierwsza paproć, którą otrzymano w wyniku hybrydyzacji dwóch gatunków w 1906 roku [6]. Wcześniej zakładano, że jakakolwiek hybrydyzacja jest niemożliwa.

Asplenium tutwilerae, która wygląda identycznie jak zanokcica hebanowa. Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Asplenium_tutwilerae

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina ta występuje w północno-wschodniej części USA[5], jest naturalną hybrydą dwóch różnych paproci – A. rhizophyllum i A. platyneuron. Oba gatunki, które uległy skrzyżowaniu rosną w sąsiednich środowiskach, ale nie występują na obu równocześnie [2,3]. Jest epipetrytem, co oznacza, że występuje na skałach. Występuje głównie na wapieniach, ale można ją również spotkać na gnejsie, łupkach piaskowcach [3]. 

Mrozoodporność:

Jej zakres występowania obejmuje od 4 do 8 strefu mrozoodporności, co świadczy o tym, że z powodzeniem może być u nas uprawiana w gruncie [5].

Ogólny opis:

Jest wiecznie zieloną paprocią, która czasem zachowuje zielone liście przez całą zimę. Jej łodyga jest nierozgałęziona. Liście są pierzaste, o wielkości 20×13 cm. Mocno zwężają się ku górze o nieregularnym kształcie. Ogonek ma 10 cm i jest koloru czerwonego lub purpurowego. Roślina wytwarza zniekształcone zarodniki, przez które nie następuje rozmnażanie [2].

Uprawa:

Roślina występuje w częściowym, do pełnego cienia. Warto zwrócić uwagę, że jest bardzo odporna na silne zacienienie. Potrzebuje umiarkowanego podlewania [5], lubi wilgotna ziemię, ale przy słabym drenażu mogą jej gnić liście [5].

Najlepiej rośnie w ziemi uniwersalnej lub w ziemi zmieszanej z fragmentami wapniowych kamyków[3]. Jest odporna na różne pH gleby, może być zasadowe do lekko kwaśnego [5]. Jej doniczka nie musi być głęboka ze względu na jej płytko rosnące korzenie [5]. Jako, że jest to roślina znosząca niskie temperatury, to u nas jest to paproć, którą można uprawiać na  zasadowych, cienistych skalniakach [4]. 

Dzięki swoim niewielkim rozmiarom jest rośliną uprawianą również w terrariach [5]

Co ciekawe roślina ta jest sterylna, co oznacza, że nie rozmnaża się wegetatywnie przez wysiew zarodników, jedynie przez podział [3]. Jeśli zakupiona roślina wytwarza zarodniki, które są płodne, to jest to często mylona paproć –  A. tutwilerae[4]. 

Asplenium parvati

Jest to kolejna paproć z rodziny Asplenium, która jest coraz popularniejsza i dostępna w niektórych sklepach w Polsce. Inaczej nazywana jest Norfolk Island Spleenwort [8]. Można ją też znaleźć pod nazwami Asplenium dimorphum x difforme (x Parvati), Asplenium dimorphum ‘parvati’ lub Asplenium dimorphum ‘Austral gem’. Nazwa Parvati pochodzi od hinduskiej bogini miłość, ponieważ liście tej paproci były wykorzystywane w wiązankach i ozdobach ślubnych. Jest to paproć, której gatunek jest praktycznie niemożliwy do znalezienia w sprzedaży, dlatego opiszę jedynie tą odmianę. 

Nie mam swojej dlatego daję źródło gdzie można ją zobaczyć.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina ta występowała pierwotnie na wyspach Norfolk, Nowej Zelandii i Australii, podobno występuje też wschodniej Azji. Występuje na skalistych wybrzeżach [9].

Mrozoodporność:

Paproć ta nie znosi przymrozków, wytrzymuje temperatury do 40C[9]

Ogólny opis:

Roślina dorasta do 30 cm wysokości i 40 cm szerokości, jej liście mają około 20×10 cm. Liście występują w dwóch rodzajach, jeden jest silniej pierzasty, a drugi mniej[9]. 

Uprawa:

Jeśli chodzi o uprawę, to może rosnąc w jasnych miejscach, jednak w słonecznych miejscach słońce może poparzyć jej liście [10]. Ziemia powinna być wilgotna, ale znosi również wyschnięcie gleby [9]. Podobnie jak inne zanokcice nie przepada za przelewaniem.

Można ją rozmnażać jedynie przez podział, ponieważ nie tworzy zarodników [9].

[1] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-26602492 

[2]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.fna002_asplenium_ebenoides?searchUri=genus%3DAsplenium%26species%3Debenoides 

[3]https://eol.org/pages/597658/articles 

[4]http://zielonozakreceni.pl/forum/ilustrowany-spis-paproci/1953-zanokcica-hebanowa-asplenium-x-ebenoides?limitstart=0 

[5]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=285779&isprofile=0& 

[6]https://books.google.pl/books?id=APQJo9PSsSIC&pg=PA26&lpg=PA26&dq=Asplenium+ebenoides&source=bl&ots=seFXl1BDYP&sig=ACfU3U0qU5evKmHIFJ0GQFWkHdux313BRQ&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwio4pjRqOHjAhVXAhAIHQ2xCWE4ChDoATAJegQIBxAB#v=onepage&q=Asplenium%20ebenoides&f=false 

[7]https://books.google.pl/books?id=VnlBQMJOi-UC&pg=PA233&lpg=PA233&dq=Asplenium+ebenoides&source=bl&ots=tkNuGPpnj7&sig=ACfU3U26d0ikL7bJTSRBN5ujSfEmVx4CpQ&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwikitygqeHjAhVwwIsKHbdlA4c4FBDoATAGegQIBhAB#v=onepage&q=Asplenium%20ebenoides&f=false 

[8] https://indoor-plants.net/asplenium-dimorphum-parvati/  

[9] https://studylibnl.com/doc/963426/asplenium—floricode 

[10] https://indoor-plants.net/asplenium-dimorphum-parvati/ 

[11] https://www.houseofplants.co.uk/plants/asplenium-parvati__88132.html 

Zanokcica (Asplenium)

Zanokcica obejmuje około 650 gatunków, w tym 30 występujące w Australii, 8 z nich jest endemitami. Kilka gatunków występuje w Polsce, a nawet zanokcica zwyczajna jest bardzo popularna jako roślina ogrodowa. Nazwa pochodzi od greckiego słowa Splen, czyli śledziona [23]. 

Tutaj opiszę 3 z 5 uprawianych u nas paproci z rodzaju asplenium:

  1. Zanokcicę gniazdową
  2. Zanokcicę starą
  3. Asplenium bulbiferum

W kolejnym poście mam nadzieję opisać dwie pozostałe paprocie.

Zanokcica gniazdowa (Asplenium nidus)

Trzeba zwrócić szczególna uwagę na to, że paproć ta często jest mylona z zanokcicą starą [1] lub Asplenium serratum [5]. Jednak te trzy rośliny stanowią zupełnie inne gatunki. Równocześnie posiada kilka synonimów, między innymi Asplenium australasicum [2]. Nazywana jest również Bird’s-nest Fern co dosłownie znaczy paproć będąca ptasim gniazdem[3]. 

Zanokcica gniazdowa. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Zanokcica_gniazdowa#/media/Plik:Asplenium_nidus_003.jpg

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Afryki, z Madagaskaru oraz okolicznych wysp i Australazji [4]. Występuje również w tropikalnych rejonach Azji oraz wyspach Oceanii [6]. Występuje w zacienionych i niezbyt suchych miejscach [1]. Rośnie między innymi w starych lasach [7], na skałach [8] oraz w nadmorskich obszarach razem z namorzynami [1].

Mrozoodporność:

Zanokcica gniazdowa występuje w strefach 10a-11, więc teoretycznie powinna znosić przymrozek do -1,1°C [3].

Ogólny opis:

Zanokcica gniazdowa jest wieloletnią byliną [3] oraz epifitem [1]. Posiada mocne, wyprostowane kłącze, na której szczycie tworzy rozetę z liśćmi. Ma dużą masę korzeni, z wieloma brązowymi włośnikami korzeniowymi, przypominającymi włoski. Łodygi liści są wyraźne, ciemnobrązowe, osiągają do 5 cm długości. Liście są wyprostowane, mają do 150 cm długości i do 20 cm szerokości. Zwęża się zarówno do szpiczastego końca, jak i podstawy liścia. Do rozety liści w kształcie gniazda wpadają martwe liście, które w trakcie rośnięcia nowych liści zaklinowują się między nimi i rozkładają, dzięki czemu utrzymuje wilgoć. Inne epifity w naturalnym środowisku mogą rosnąć na zanokcicy[1]. 

Uprawa:

Zanokcica lubi miejsca zacienione (może rosnąć po północnej stronie [9]) lub z rozproszonym słońcem [3]. 

Lubi wilgotną ziemię, jednak nie lubi być przelewana [9], szczególnie na to trzeba uważać zimą, gdy jej wegetacji jak trochę wolniejsza (tak straciłam swoją zanokcicę). Nic się nie stanie jeśli ziemia na krótki czas całkowicie wyschnie, o ile zareagujemy, przed ususzeniam rośliny nie powinno spowodować to jej uszkodzenia. Nie powinno się podlewać jej do środka rozety ponieważ, może to powodować osadzanie się kamienia wewnątrz rozety oraz zamieranie nowych, wyrastających liści.  

Ziemia powinna być przepuszczalna [3] o pH 5-5.5,[11] można ją uprawiać w torfie lub w mchu[9]. Z doświadczenia wiem, że dobrze radzi sobie również w ziemi uniwersalnej. Składa się ona w dużej części z odkwaszonego torfu. Warto ją jednak wzbogacić kawałkami kory, kwaśnym torfem lub perlitem. Jeśli chodzi o doniczkę, to istotne jest by nie była za duża. Należy ją przesadzać dopiero jak korzenie mocno wypełnią doniczkę. Przy przesadzaniu można zauważyć, że jej korzenie bardzo mocno przylegają do doniczki.

Jest to roślina, która rzadko zapada na choroby, może łapać tarczniki.

Odmiany:

Jest wiele odmian tej paproci.

Zanokcica stara (Asplenium antiquum)

Jest to paproć, która otrzymała swoją odrębność gatunkową dopiero w 1929r, czyli nie figuruje na listach nawet 100 lat [10]. Nazywana jest inaczej Japan Birds Nest Fern co znaczy japońska paproć będąca ptasim gniazdem [12]. Po polsku nazywana jest też zanokcicą japońską. W uprawie może być mylona z zanokcicą gniazdową [13]

Zanokcica stara. Szklarnia UJ w Krakowie. Źródło:własne

Pochodzenie i miejsca występowania:

Zanokcica stara pochodzi z Chin, południowej części Japonii oraz Korei [14]. Rośnie w lasach, na skałach jako epifit. Może też rosnąć na ziemi.

Mrozoodporność:

Zanokcica stara występuje w strefach 10a-11, więc teoretycznie powinna znosić przymrozek do -1,1°C [12].

Ogólny opis:

Jest to wieloletnia bylina będąca epifitem [12]. Ze względu na identyczny wygląd do zanokcicy gniazdowej, często jest z nią mylona. Posiada jednak trochę węższe liście, które osiągają do 100 cm długości i 12 cm szerokości [15]. Jej brzegi są lekko pofalowane. Należy również zwrócić uwagę na podstawy jej liści. Podczas gdy liście zanokcicy gniazdowej powoli się rozszerza, to zanokcica japońska posiada owalne rozpoczęcie blaszki liściowej[18]. Kłącza ma krótkie i wyprostowane[16]

Uprawa:

Zanokcica ta lubi miejsca zacienione,częściowo zacienione  lub z rozproszonym słońcem [12]. 

Jest bardzo tolerancyjna jeśli chodzi o odczyn gleby, może rosnąć w ziemi z pH 5.6 – 7.3 [12]. Poza tym, ma wymagania takie same jak zanokcica gniazdowa[17].

Asplenium stare, podlewane do środka rozety i niewłaściwą zieminą. Roślina nie wypuściła od roku żadnego nowego liścia.

Odmiany:

Osaka – odmiana o pofalowanych, wąskich liściach

Asplenium stare „Osaka”. Ogród Botaniczny UJ. Źródło: własne.

Asplenium bulbiferum 

Roślina ta ma kilka łacińskich synonimów, jednak przyjętą nazwą jest Asplenium bulbiferum [19]. Została ona oznaczona w 1786 roku. Popularnie nazywana po angielsku ma kilka nazw, jedna z nich to hen-and-chickens, czyli kury i kurczaki, co odnosi się pewnie do rośliny matecznej jako kury  i “siedzących na niej” rozmnóżkach jako kurczaków [20]. Inną jej nazwą jest mother fern lub mother spleenwort [20]. Jest mylona z podobną do niej hybrydą, która nazywa się Asplenium·xlucrosum lub określana jest jako podgatunek Asplenium bulbuferum gracillimum i występuje w Australii oraz Nowej Zelandii [22]. Dopiero w 2005 roku zauważono, że to nie jest jedna i ta sama roślina [26].

Asplenium bulbiferum. Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Asplenium_bulbiferum

Pochodzenie i miejsca występowania:

Jest rośliną endemiczną, pochodzącą z Nowej Zelandii[21].  Rośnie jako epifit na gałęziach lub pniach paproci, na gałęziach lub brzegach potoków i wodospadów. Rośnie w suchszych miejscach niż jej podgatunek.  

Mrozoodporność:

Zanokcica ta występuje w strefach 10a-11, więc teoretycznie powinna znosić lekki przymrozek [29].

Ogólny opis:

Jest to wieloletnia paproć o pokroju wzniesionym, często rośnie na ziemi, rzadko na drzewach [28]. Trzon liści jest brązowy od spodu, ma długość do 40 cm i 4 mm średnicy. Blaszka jest 2-3 pierzasta u podstawy, ma 16-60 cm długości i 4-30 cm szerokości [23]. Na górnej powierzchni liści tworzą się bulwy, z których można rozmnożyć paproć [24]. Dorastają one do 5 cm[25]. Podgatunek tej paproci posiada mniejsze liście[23]. Paproć ta, ma dużą zmienność w kształcie liści, w tym liście gracillis nieznacznie różnią się od gatunku[27].

Asplenium bulbiferum. Ogród Botaniczny UJ. Źródło: własne

Uprawa:

Asplenium lubi stanowisko cieniste do światła rozproszonego, nie powinno rosnąć na pełnym słońcu, ponieważ spali jej liście. Powinno mieć sporą wilgotność powietrza, dlatego warto stawiać koło niej pojemnik z wodą. W okresie aktywnego wzrostu, należy ją podlewać umiarkowanie. W spoczynku potrzebuje mniej wody, ziemia powinna być na tyle wilgotna, by nie wysychała do końca. Nie szkodzi im przesuszenie o ile nie zostanie całkowicie zasuszona. Lubi ziemię, będącą czystym kompostem z dodatkiem gruboziarnistego piasku. Mogą również rosnąć w ciężkiej, gliniastej ziemi [28].

[1] http://www.fao.org/3/ag132e/ag132e02.pdf

[2] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-26601011?ref=tpl1 

[3] https://garden.org/plants/view/75389/Birds-Nest-Fern-Asplenium-nidus/ 

[4] http://www.tropicos.org/Name/26601011?projectid=17 

[5] https://www.biodiversitylibrary.org/page/26633593#page/50/mode/1up  

[6] https://www.biodiversitylibrary.org/page/47402909#page/175/mode/1up

[7] https://www.biodiversitylibrary.org/page/43599219#page/130/mode/1up  

[8] https://www.biodiversitylibrary.org/page/43659861#page/180/mode/1up 

[9] https://www.plantsrescue.com/asplenium-nidus/ 

[10] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-26603318  

[11] https://mrec.ifas.ufl.edu/Foliage/folnotes/birdnest.htm 

[12] https://garden.org/plants/view/588273/Birds-Nest-Fern-Asplenium-antiquum/ 

[13] https://www.biodiversitylibrary.org/page/52469181#page/288/mode/1up 

[14] https://www.biodiversitylibrary.org/page/47402909#page/169/mode/1up 

[15] https://www.biodiversitylibrary.org/page/43685154#page/199/mode/1up 

[16] https://www.biodiversitylibrary.org/page/30045992#page/111/mode/1up 

[17] https://www.epicgardening.com/birds-nest-fern/  

[18] https://www.biodiversitylibrary.org/page/47402909#page/179/mode/1up 

[19] http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/tro-26616681 

[20] https://www.gbif.org/species/7310861 

[21] http://www.nzor.org.nz/names/30d0acff-0eeb-4e20-bb39-0351c0b0cd0e 

[22] https://link.springer.com/article/10.1007/s00606-004-0239-7 

[23] https://www.environment.gov.au/system/files/pages/c9f4fdbc-04a8-4929-84b1-62787e75362d/files/flora-australia-48-ferns-gymnosperrms-allies.pdf 

[24]http://www.flora.sa.gov.au/cgi-bin/speciesfacts_display.cgi?form=speciesfacts&name=Asplenium_bulbiferum 

[25] https://www.inaturalist.org/taxa/122909-Asplenium-bulbiferum 

[26] https://www.biodiversitylibrary.org/page/48244808#page/21/mode/1up 

[27]https://www.biodiversitylibrary.org/page/39081374#page/63/mode/1up 

[28]  https://www.plantsrescue.com/asplenium-bulbiferum/ 

[29] https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Asplenium+bulbiferum

Mesembryanthemum

Rodzaj ten obejmuje blisko 300 różnych gatunków, z których prawie wszystkie są z południowej Afryki [11]. U nas w uprawie, coraz większą popularność Mesembryanthemum cordifolium nazywana też aptenią lub mezo. Uprawiana głównie jako roślina na balkon, jednak może być również uprawiana w mieszkaniach. Druga roślina (Mesembryanthemum cristallinum), którą opisałam nie jest typową uprawianą u nas rośliną, jednak ze względu na jej ciekawą historię, fizjologię i wygląd, opiszę w skrócie ją jako ciekawostkę .

Aptenia sercolistna (Mesembryanthemum cordifolium)

Jest to roślina, która posiada 4 synonimy, co tak naprawdę nie jest tak dużo, ponieważ u niektórych roślin liczba ta czasem dochodzi do 20 [1]. Naukową zaakceptowaną jej nazwą jest Mesembryanthemum cordifolium, jednak najczęściej jest nazywana Aptenią cordifolium. Bardziej potocznymi nazwami jest Rock rose (róża skał) lub Baby Sun Rose (róża słońca) [3].  Nazwa rodzajowa rośliny wywodzi się od sercowatego kształtu jej liści [3]. 

Jest to bardzo ciekawa roślina, ceniona nie tylko za jej walory ozdobne. W Brazylii czasami jest  uprawiana jako warzywo liściaste, ponieważ jej liście są jadalne [3]. Jest bardzo wytrzymała na zasolenie gleby [3], a niektóre związki występujące w niej są obiektem badań naukowców [4].

Mesembryanthemum cordifolium odmiana Variegata

Pochodzenie i miejsca występowania:

Aptenia pochodzi z południowej Afryki, dokładniej ze wschodniego regionu przybrzeżnego Cape Province oraz Kruger National Park w Transvaal. Roślina ta została w niektórych regionach świata wprowadzana do środowiska np. w krajach śródziemnomorskich, Wyspach Brytyjskich, Australii i Kalifornii [2,3].

Rośnie w zacienionych miejscach, często pod drzewami. W jej naturalnym środowisku w Afryce występuje na przybrzeżnych urwiskach i brzegach przybrzeżnych mokradeł [8]. Jako roślinę ozdobną sadzi się ją w okolicach  parkingów, w parkach i w ogrodach przydomowych. W odpowiadających jej klimatach ucieka z uprawy i rozprzestrzenia się na terenach podmokłych w rejonach zmienionych przez człowieka np. nasypach wzdłuż dróg wodnych irygacyjnych [3]. Przy dostatecznej dostępności wody przytłacza całą sąsiednią roślinność, wspinając się na wszystko, co znajduje się na jej drodze, dzięki czemu może łatwo rozprzestrzeniać się i dominować. Ze względu na swoją żywotność może nawet przerastać inne inwazyjne monokultury [3].

Mrozoodporność:

 W różnych źródłach można znaleźć różne zakresu stref klimatycznych, w których występuje: 10-11[4], 9-10[5], 10a-11[10], jednak większość z nich zgodnie mówi, że w ujemnych temperaturach przemarza [5]. W niektórych źródłach mówi się o wytrzymałości do  -7°C [3].

Ogólny opis:

Aptenia jest wieczniezielona oraz o ile nie przemarznie wieloletnią rośliną. Jej liście są niewielkich rozmiarów (1-3cm), w kształcie serca. Ma płożące, kruche łodygi, które osiągają 60-200cm długości. W niektórych regionach jest nawet stosowana jako roślina okrywowa, która płożąc się, może się ukorzeniać. Mogą wrastać na inne rośliny, na wysokość do 2m, skutecznie je zagłuszając. Bez podpory osiąga do 10 cm wysokości[3,10].  Od wiosny do jesieni wytwarza małe jasno różowe lub fioletowe[8] do 2 cm kwiaty, które otwierają się w słońcu[3,7], a zamykają nocą[6]. Mogą one przyciągać pszczoły i motyle, a w rejonach gdzie występują – kolibry[6]. W tropikach może kwitnąć prawie przez cały rok.[3]. Jej owoce zawierają cztery nasiona[6].

Uprawa:

Aptenia jest bardzo prostą rośliną w uprawie o ile jej nie przelejemy. Jest krótkowieczna, dlatego należy ją odmładzać co 2-3 lata [4]. W okresie wegetacji trzeba ją podlewać po przeschnięciu ziemi, a zimą dopiero jak jej liście się kurczą. Nadmierne podlewanie może spowodować gnicie korzeni.  Jeśli będzie podlewana zimą, to będzie kontynuowała wegetację, jednak zwiększa to ryzyko wyciągania się jej pędów. Powinna być przechowywana zimą w temperaturze 5-8 ° C [9]. 

Najlepiej rośnie na mocno nasłonecznionym stanowisku jednak u mnie dobrze rośnie na balkonie po wschodniej stronie [3]. Ma dobrą tolerancję na wysoką temperaturę [7].

Preferuje piaszczysto-gliniastą ziemię [3,4]. Jeśli chodzi o odczyn ziemi, to toleruje wartości pH od 6,1 do 7,8[6]. Z doświadczenia zauważyłam, że o ile nie przelewa się jej, to można stosować zwykłą ziemię uniwersalną. Można do niej domieszać piasku lub perlitu.

Roślinę najlepiej ukorzeniać przez ukorzenianie kawałków pędów z węzłami liściowymi w wilgotnej ziemi, a najlepiej w samym piasku [12,13,14]. Zbyt mokra ziemia będzie powodować ich gnicie. Sadzonki ukorzeniają się w ciągu 2-3 tygodni[3]. Różne źródła podają różne pory na najlepsze ukorzenianie. Jedne radzą ukorzeniać w lutym-marcu, a inne jesienią [12,13,14]

Jeśli chodzi o sadzenie, to dobrze czuje się z werbeną, która również wytrzymuje suche warunki lub z innymi roślinami, które nie przepadają za dużą ilością wody[3].

Odmiany:

Red Apple – jest dość popularną odmianą, która pochodzi z krzyżówki A. cordifolia i A. haeckeliana. Ma czerwone kwiaty i jasnozielone liście. Jej liście są mniej sercowate [5]. W Kalifornii uważana jest za ekspansywną [6]

variegata – powszechnie nazywana u nas Mezo, a za granicą MEZOO TRAILING RED. Często jest sprzedawana pod błędną nazwą Dorotheanthus bellidiformis 'Mesbicla’ [4]

Przypołudnik kryształowy (Mesembryanthemum cristallinum)

U nas nie jest popularną w uprawie rośliną. Określana jest jako iceplant, co można by przetłumaczyć jako lodowa roślina [16]. Nazwa ta wiąże się z wyglądem jej liści, nadawany przez duże pęcherzykowate komórki. W innych krajach jest hodowana ze względu na jej ozdobne liście [11] 

Była używana do leczenia niedoborów witaminy C u żeglarzy, dzięki czemu zyskała popularność jako roślina doniczkowa na statkach. Przyczyniło się to do jej rozprzestrzeniania w różnych rejonach świata [18].

Jej liście są jadalne, można je również stosować jako substytut mydła [19].

Roślina gromadzi w swoich liściach szkodliwe sole. Po wydaniu owoców są one uwalniane, zapobiegają wzrostowi innym gatunkom, a umożliwiając jednocześnie kiełkowanie jej nasion.[15].

Mesembryanthemum cristallinum. Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Przypo%C5%82udnik

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina pochodzi z Europy i południowej oraz zachodniej Afryki [18] została również rozpowszechniona na południu Australii [15]. 

Toleruje bardzo ubogie gleby, nadmiernie zasolone o obojętnym dla niej pH. Rośnie na wybrzeżach, klifach, stanowiskach ruderalnych.  Może rosnąć zarówno na piaskach jak i glinie. Występuje raczej na rozproszonych stanowiskach, nie tworzy skupisk [15]. Występuje tylko na dobrze oświetlonych stanowiskach [16].

Mrozoodporność:

Występuje od 8 do 11 strefy mrozoodporności, czyli w strefach, gdzie minimalna temperatura osiąga od -12,2°C do -1,1°C [20]

Ogólny opis:

Mesembryanthemum crystallinum jest rośliną zielną. Może być rośliną zarówno jedno, dwu lub wieloletnią, ale jej cykl życiowy zazwyczaj trwa kilka miesięcy[15]. Jej pędy są płożące, osiągają do 1m długości [18]. Jej liście są jajowate, z ostrym końcem, osiągają wymiary 2-20 cm długości na 3,5 szerokości. Mają faliste brzegi [16]. Posiada pęcherzykowate komórki naskórka, których funkcją jest magazynowanie wody. Nadają one liściom charakterystyczny wygląd. Kwiaty są białe lub różowe, kwitnie w sprzyjających warunkach. Otwierają się w ciągu dnia[16].

Uprawa:

Roślina na stanowiska silnie nasłonecznione. Preferuje suchą lub lekko wilgotną ziemię[20]. Nie ma żadnych wymagań względem ziemi, może rosnąć w zwykłej ziemi uniwersalnej[16]. 

Jeśli chodzi o wysiewanie, to odpowiednie są niższe temperatury[15]. Trzeba szczególnie uważać na przelanie sadzonek[16].

  1. http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/kew-2363065
  2. http://www.catalogueoflife.org/col/details/species /id/a7d1caf3fa5187b67d874214f3d478d8/synonym/e521a205080e55b233fbb39ca02f3bb3
  3. http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/28877/Mesembryanthemum_cordifolium
  4. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0040402006000445
  5. https://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=369456&isprofile=0&
  6. http://gardenoracle.com/images/mesembryanthemum-cordifolium.html
  7. http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Baby%20Sun%20Rose.html
  8. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220000996
  9. https://www.inaturalist.org/taxa/589815-Mesembryanthemum-cordifolium
  10. https://garden.org/plants/view/87122/Baby-Sunrose-Mesembryanthemum-cordifolium/
  11. https://www.biodiversitylibrary.org/page/19621738#page/310/mode/1up
  12. https://www.biodiversitylibrary.org/page/23243995#page/202/mode/1up
  13. https://www.biodiversitylibrary.org/page/23244021#page/227/mode/1up
  14. https://www.biodiversitylibrary.org/page/33319863#page/83/mode/1up
  15. http://www.anbg.gov.au/cpbr/WfHC/Mesembryanthemum/index.html
  16. http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Aizoaceae/32528/Mesembryanthemum_crystallinum
  17. https://garden.org/plants/view/114122/Ice-Plant-Mesembryanthemum-crystallinum/
  18. http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220014687
  19. https://www.inaturalist.org/taxa/49319-Mesembryanthemum-crystallinum
  20. https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Mesembryanthemum+crystallinum
  21. https://www.biodiversitylibrary.org/page/51651296#page/71/mode/1up

Plektrantus

Plektrantus

Miało być o koleusie, a zaczęłam pisać o Plektrantus, ale czy na pewno to nie ma żadnego związku?

Okazuje się, że na naszych balkonach i w mieszkaniach uprawiamy również inne gatunki spokrewnione z popularnym koleusem (Plectranthus scutellarioides). Do tej rodziny zaliczane jest do ponad 300 gatunków, nie ma dokładnie określonej liczby ze względu na zmieniającą się systematykę. Jeśli chodzi o obszar występowania, to znajdą się w prawie każdym możliwym zakątku świata. 

Nazwa rodzaju pochodzi od greckiego słowa plectron oznaczającego ostroga i antos oznaczającego kwiat w odniesieniu do kwiatów w kształcie ostrogi niektórych rodzajów[4].

W tym poście opiszę: 
1. Plectranthus scutellarioides(to nasz koleus!)
2. Plectranthus forsteri
3. Plectranthus ciliatus

Plectranthus scutellarioides

Nazwa tego gatunku, rodziny do których jest przypisywany ulegały znacznym zmianom. Wcześniej należał do rodziny Coleus, później Solenostemon, a teraz ostatecznie został przypisany do rodziny Plectranthus.

Zazwyczaj popularnie uprawiane u nas koleusy są różnymi hybrydami tego gatunku. Nazwa gatunkowa tej rośliny pochodzi od łacińskiego słowa scutella, co oznacza małe naczynie lub spodek w odniesieniu do kształtu trwałego kielicha po zaniknięciu kwiatów [4].

Gatunek ten jest bardzo mocno rozposzechniony na całym świecie, a jego wprowadzenie w niektóre regiony okazało się groźne. Po introdukcji na Kubę i niektóre wyspy Pacyfiku stał się gatunkiem inwazyjnym i popularnym, wieloletnim chwastem wypierającym gatunki rodzime[1].

Jeśli chodzi o jego zastosowania, to na Javie jest używany jako żywopłot,  a w niektórych kulturach w medycynie ludowej oraz jako środek psychogenny podczas różnych rytuałów[1].

Plectranthus scutellarioides odmiana nie znana

Pochodzenie i miejsca występowania:

P. scutellarioides jest rdzennym gatunkiem z południowo-wschodniej Azji, Nowej Gwinei, Malezji i północnej Australii. Co ciekawe jest jedynym gatunkiem z rodziny Plectranthus, który występuje na Kostaryce.  Dodatkowo został rozprzestrzeniony w innych częściach tropikalnych i ciepłych regionach, w Azji, w tym na Filipinach, Chinach, zachodnich Indiach, Wyspach Marshalla i innych wyspach Pacyfiku[1].

    Roślina ta może zasiedlać bardzo zróżnicowane środowiska, nie występuje na siedliskach suchych. W Australii rośnie w lasach monsunowych, w lasach plażowych i na obszarach niespokojnych w lasach tropikalnych, a na Hawajach występuje w mokrych lasach. W Chinach i na Tajwanie odnotowano, że gatunek występuje na brzegach strumieni, otwartych terenach, wzgórzach, polach i lasach. W Azji i Pacyfiku, obserwowano rosnące w gęstych płatach sporadycznie wzdłuż poboczy w Niue, a w Papui Nowej Gwinei jako uprawy ogrodowe i dziko w obrzeżach krzewów i łąkach[1].

Mrozoodporność:

Gatunek ten występuje w strefach klimatycznych 10-11, nie znosząc przymrozków[1].

Ogólny opis:

Plectranthus scutellarioides dorasta do 1.5 m. Jego pędy są wyprostowane lub wznoszące się, mogą być delikatnie owłosione lub  nagie. Liście są bardzo różnorodne pod względem kształtów i kolorów. Kształt mają podobny do pokrzywy, dlatego czasem jest nazywana pokrzywką. Ich rozmiar, zależnie od odmiany może mieć 4 do 17 cm długości i 3-10 cm szerokości. Brzegi liści są karbowane, gładkie lub z ząbkami. Na spodzie liści są liczne, małe,  żółtawe gruczoły. Kwiaty są małe (do 2.5mm), ułożone na wiechach, mają kolor fioletowy. Bardzo rzadko owocuje w naszym klimacie, owoce są okrągłe [1, 3].

Uprawa:

Według różnych źródeł, rośliny te nie powinny stać na pełnym słońcu, najlepsze dla nich miejsce jest na zachodnim oknie, podobno wytrzymują również całkowity cień[2,4,6]. W naturze, mimo występowania w bardzo słonecznym klimacie, rosną pod drzewami, które dają im cień. W najbardziej słonecznych miejscach dobrze sobie radzą koleusy z grupy odmianowej Wizard[2].

Trzeba uważać na przelewanie, roślina lubi dużo wody, nie przepada za przesuszeniem. Zarówno w przypadku przelania jak i przesuszenia może zrzucać liście. Z własnego doświadczenia zauważyłam, że lubi dużo wody i należy ją podlewać, gdy zaczyna mieć oklapnięte liście[2]. Można też ją sadzić na knocie.

Koleus posadzony w doniczce z knotem

Wiosną i jesienią znosi spadki temperatury do 13C, poniżej mogą przemarzać [6]. Zimą należy trzymać je w ciepłych pomieszczeniach.

Należy usuwać kwiatostany, ponieważ nie mają dużych walorów ozdobnych, a mogą osłabiać roślinę[4]. Na wiosnę należy roślinę przyciąć o ⅓ wysokość, tak by mogła zachować ładny pokrój. Warto również uszczykiwać końcówki[6].

Jeśli chodzi o ziemię, to u mnie rośnie w zwykłej ziemi ogrodowej, jednak polecane są zasobne, luźne podłoża z domieszką perlitu oraz wermikulitu[2,4]. W naturze radzi sobie dobrze na gliniastej, piaszczystej ziemi[6]. Można powierzchnię ziemi pokryć żwirem, co zapobiega parowaniu wody[2]. Preferuje ziemię o pH neutralnym lub lekko zasadowym[6]. Należy stosować nawóz raz w miesiącu z jak największą ilością azotu.[2]

Koleusy można ukorzeniać w wodzie, lub bezpośrednio w ziemi. Można również je wysiewać z nasion[2,4].

W uprawie mogą być podatne na różne szkodniki takie jak mszyce, mącznik szklarniowy, przędziorki, wciornastki i in. Mogą również chorować na zgniliznę korzeni. Owad mogą przenosić choroby wirusowe, które objawiają się nekrotycznymi plamami i zamieraniem rośliny[5]. Przyznam, że u mnie nigdy nie chorowały[2].

Odmiany:

Jest bardzo dużo odmian koleusów. W ich poszukiwaniu, polecam zerknąć do książki International Coleus Society Encyclopedia of Cultivars, w której można znaleźć naprawdę wiele zdjęć i odmian[7].

Kompozycja w płaskiej donicy z koleusów.

Plektrantus koleusowaty (Plectranthus coleoides, Plectranthus forsteri)

Popularnie jest u nas nazywany komarzycą i powszechnie się wierzy, że odstrasza komary. Nie zauważyłam jednak tej właściwości. Po angielsku jej popularna białoobrzeżona odmiana nazywana jest Swedish Ivy. Czasem jest mylony z Plectranthus coleoides, jednak to jest inna roślina[12].

Plektrantus koleusowaty, czyli inaczej komarzyca.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z Fiji, Nowej Kaledonii, Tongi i Vanuatu [11].

Mrozoodporność:

Jego występowanie obejmuje strefy mrozoodporności 10-11, nie znosi mrozu[9].

Ogólny opis:

Jego pędy dorastają do 60 cm długości [8]. Liście nie są zbyt duże, są delikatne i owłosione. Kwitnie białymi kwiatami ułożonymi na kłosach[8]. Po zmięciu liście są aromatyczne. Ten zapach odpycha jelenie i komary[8].

Uprawa:

Jest to roślina wieloletnia, więc można ją przechowywać zimą w cieplejszym pomieszczeniu. Roślina rośnie w pełnym słońcu[8], jednak zauważyłam, że lepiej sobie radzi w częściowym zacienieniu, a przez nadmiar słońca może mieć żółte liście. W zbyt ciemnych miejscach z kolei robi się nadmiernie wyciągnięta[12]. Można ją uprawiać przez całe lato na zewnątrz jako roślina balkonowa. Lubi lekko wilgotną ziemię, jednak nie przepada za przelewaniem[10]. Toleruje suszę, a nawet rzadkie podlewanie pozwala na utrzymanie jej ładnego pokroju[12].

Zimą należy ją przechowywać w ciepłych i jasnych pomieszczeniach, należy wtedy ją podlewać tylko tyle by nie marszczyły jej się liście[12]

Rozmnażanie przez sadzonki 15 cm[8]. Można je ukorzeniać bezpośrednio w ziemi.

Odmiany:

’Marginata’ – jest to najpopularniejsza forma w której jest uprawiana komarzyca, ma białe brzegi liści.

‘Nico’ – Ma złote liście oraz fioletowe liście, dużo większe niż w przypadku odmiany Marginata.

Plectranthus amboinicus 

U nas jest często uprawiana jako roślina doniczkowa, inaczej określana jako oregano kubańskie, mięta meksykańska, jawajska lub inna…

Może być stosowana jako zamiennik oregana[14]. Na karaibach używana jest jako przyprawa do ryb oraz dodatek do pasty chili. Na Jawie i Malezji również stosowana jest do przyprawiania mięs. W innych regionach jej występowania ma jeszcze inne kulunarne zastosowania[17, 19].

Roślina ta znajduje powszechne zastosowanie w medycynie ludowej. Jej liście mogą być stosowane na ugryzienia stonóg i skorpionów, w formie zmieszanej z cukrem na niestrawności i kolkę. Sok z tej rośliny może być stosowany w okładach na oczy przy zapaleniu spojówek, poparzoną skórę i spierzchnięte miejsca[15]. Dodatkowo badania nad mieszankami ekstraktów z tą roślina wykazują, że zmniejsza częstotliwość ugryzień komarów lub nawet olejek z oregana kubańskiego może być naturalnym środkiem zabijającym larwy komarów[16, 18]. Roślina ta jest ciągle obiektem badań w zakresie jej zastosowań w medycynie[19,13]

Pochodzenie i miejsca występowania:

Nie jest znane pochodzenie tej rośliny, lecz prawdopodobnie pochodzi z Indii i Afryki. Roślina ta występuje również na wyspach Ambon oraz Moluki, od czego pochodzi jej nazwa rodzajowa[19]. Występuje naturalnie w tropikach i ciepłych regionach Afryki, Azji i Australii[19], na Malezji[14].  W Afryce jego zasięg obejmuje od Kenii na południe do Angoli na zachodzie, a na wschodzie do Mozambiku, Suazi i północnej Natal[13]. Zaklasyfikowany jest jako gatunek inwazyjny na Kubie i wyspach Pacyfiku wypierając rodzimą florę[13, 19]. Wiadomo, że uprawiany jest również w Ameryce Południowej[13].

Poza uprawami w ogrodach, występuje w lasach lub przybrzeżnych buszach, na skalistych zboczach, piaszczystych równinach[13]. Wiadomo, że rośnie na glebach skalistych, gliniastych lub piaszczystych. Gatunek prefere żyzne, dobrze osuszone gleby w częściowo zacienionych obszarach[13]. 

Mrozoodporność:

Jego występowanie obejmuje strefy mrozoodporności 10-11, nie znosi mrozu[19].

Ogólny opis:

Jest wieloletnim krzewem o tendencji do wspinania się lub pełzania[13,19]. Dorasta do 90 cm[14], a według niektórych źródeł nawet do do 1m[19]. Jego liście osiągają do 5 cm. Zarazem łodyga jak i liście są silnie pokryte włoskami. Kwitnie małymi białymi, lekko fioletowymi kwiatkami, jest wiecznie zielone. Zapach przypomina oregano, ale takie w połączeniu z miętą[14,15]

Uprawa:

Jest to roślina łatwa w uprawie, bardzo szybko rośnie i łatwo się rozmnaża przez ukorzenianie odciętych gałązek. Najlepiej rośnie w lekkim cieniu, jednak daje radę przetrwać w palącym słońcu. Należy ją podlewać raczej oszczędnie, ponieważ przy nadmiarze wody gniją jej korzenie. Ziemia powinna być zasobna, kompostowa o neutralnym pH. 

Nie wykazuje mrozoodporności, a przy spadku do 10 C wykazuje reakcje stresowe. 

Rzadko wydaje nasiona. [19]

Odmiany:

Compact Grey

Golden Ruffles

Marble

Silver Shield

variegated[14]

Plectranthus ciliatus 

Jest to roślina o purpurowych liściach uważana w niektórych rejonach za chwast(Wiktoria, Wchodnia i południowa Australia). Ładnie wygląda uprawiany w wiszących donicach [23].

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje na południu Afryki, w Prowincji Przylądkowej Wschodniej, KwaZuli, Limpopo[20,21]. Jako roślina wprowadzona do naturalnego środowiska występuje w Australii między innymi w centralnej Nowej Południowej Walii, w południowej Wiktorii i południowo-wschodnim Queensland. Został odnotowany również w obszarach chronionych w Nowej Południowej Walii. Znajduje się głównie w pobliżu ośrodków miejskich w Sydney, Melbourne i Brisbane[23]. W rejonach obszarów chronionych i w Nowej Zelandii jest poważnym zagrożeniem dla roślinności rodzimej[23].

Zamieszkuje obrzeża lasów, wilgotne obszary[20], głównie wzdłuż potoków[23]. Jako roślina zaimportowana występuje na glebach piaszczystych [21].

Mrozoodporność:

9-11[21]

Ogólny opis:

Roślina wieloletnia, osiąga nawet do 50cm[20]. Łodygi oraz liście pokryte są fioletowymi włosami, nadając gałęziom purpurowy wygląd[24]. Liście mają rozmiary 40-80×20-55mm[25]. Dolna powierzchnia liści jest często purpurowa, a brzegi liści są wyraźnie owłosione z parami płytkich zębów[24]. W cieplejszych klimatach jest rośliną okrywową. Kwitnie jesienią fioletowymi kwiatkami[22], w miejscach występowania jest to związane z letnimi opadami[24]. W rejonach, w których występuje opady osiągają 800-1625mm rocznie[24]. Maja dość płytkie korzenie[24].

Roślina mocno przyciąga motyle[20].

Uprawa:

Roślina dobrze wygląda uprawiana w wiszących koszach[22]. Najlepiej rośnie w półcieniu, może rosnąć w cieniu, w słońcu jego liście tracą kolor.

Ma rozłożysty pokrój

Może rosnąć nawet na ziemiach ilastych. 

Roślinę należy intensywnie przyciąć po kwitnieniu[22]

Lubi umiarkowane podlewanie[20]

Roślinę należy co kilka lat odmładzać, ponieważ traci ładny pokrój[22]. Należy w tym celu ukorzenić w wodzie lub bezpośrednio w ziemi jej cięte pędy.

Można ją również wysiewać z nasion. Rozłóż nasiona równomiernie w delikatnej warstwie w glebie. Przykryj nasiona czystym piaskiem rzecznym i upewnij się, że gleba pozostaje wilgotna i znajduje się w zacienionym miejscu lub pod okapem. Sadzonki te rosną szybko i będą kiełkować w ciągu dwóch do trzech tygodni. [24]

Odmiany:

Nico: Ma duże liście, o bardzo mocnym fioletowym kolorze[22]

[1]https://www.cabi.org/isc/datasheet/118545#tosummaryOfInvasiveness 

[2]https://www.epicgardening.com/coleus/ 

[3]http://keys.trin.org.au:8080/key-server/data/0e0f0504-0103-430d-8004-060d07080d04/media/Html/taxon/Plectranthus_scutellarioides.htm 

[4]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?kempercode=a547 

[5]https://www.researchgate.net/publication/271700372_Coleus_Species_Solenostemon_scutellarioides 

[6]https://www.plantsrescue.com/solenostemon-scutellarioides/ 

[7]https://books.google.pl/books?id=OasbDgAAQBAJ&pg=PT36&dq=british+society++coleus&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiJ3tiy8rHjAhVJs4sKHdPvD1sQ6AEIMDAB#v=onepage&q=british%20society%20%20coleus&f=false  https://books.google.pl/books?id=qFxoDwAAQBAJ&pg=PT46&dq=british+society++coleus&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiJ3tiy8rHjAhVJs4sKHdPvD1sQ6AEIKTAA#v=onepage&q=british%20society%20%20coleus&f=false 

[8]https://eol.org/pages/5369523/articles 

[9]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=252983&isprofile=0& 

[10] http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=252983&isprofile=0& 

[11]http://www.catalogueoflife.org/col/details/species/id/0ab351056e2d0706b151d58f84232062 

[12] http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Lamiaceae/29699/Plectranthus_coleoides_f._variegata  

[13] https://www.cabi.org/isc/datasheet/119834#tosummaryOfInvasiveness 

[14] https://books.google.pl/books?id=uTIoxgzULJcC&lpg=PA75&dq=cuban+oregano&pg=PA75&redir_esc=y#v=onepage&q=cuban%20oregano&f=false 

[15]https://www.researchgate.net/publication/245177858_PLECTRANTHUS_AMBOINICUS_LOUR_SPRENG_AN_OVERVIEW 

[16]https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00436-016-5351-4 

[17] https://books.google.pl/books?id=Fniv9ShKmxcC&lpg=PA198&dq=cuban+oregano&pg=PA198&redir_esc=y#v=onepage&q=cuban%20oregano&f=false   

[18]https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00436-010-1996-6 

[19]https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=2ahUKEwiM-fP84rTjAhVspIsKHchAAvgQFjACegQIBRAC&url=https%3A%2F%2Fwww.mdpi.com%2F1420-3049%2F21%2F4%2F369%2Fpdf&usg=AOvVaw31TwGaP61pO5Fm1fjCCd7W 

[20]https://wildflowernursery.co.za/indigenous-plant-database/plectranthus-ciliatus/ 

[21]http://www.crescenthillnursery.com/plants/P/Plectranthus-ciliatus.htm 

[22]http://www.igarden.com.au/plant-type.jsp?t=plectranthus&id=200 

[23]https://keyserver.lucidcentral.org/weeds/data/media/Html/plectranthus_ciliatus.htm 

[24]http://pza.sanbi.org/plectranthus-ciliatus  

[25] https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.flosa001150167100015?searchUri=genus%3DPlectranthus%26species%3Dciliatus  

Curio (senecio)

W tym poście opiszę kilka znanych i uprawianych gatunków, rodzaj senecio jest dla nich bardziej synonimem, ponieważ prawdziwa rodzina z której pochodzą to Curio. Została ona zaproponowana dopiero kilka lat temu. Rodzaj obejmuje 22 gatunki[3]. W naturalnym środowisku, podobnie jak żywe kamienie, rosną zimą, a latem przechodzą okres letniego spoczynku [26].

Ciekawym zjawiskiem u curio są “okienka” czyli przejaśnienia na liściach. Dzięki niemu liście mają większą powierzchnię fotosyntezy, ponieważ dzięki okienku światło wpada do wnętrza liścia. Taka morfologia liści, pozwala na przeprowadzanie fotosyntezy nie tyko przez komórki na wierzchu liścia, ale również przez komórki wewnątrz nich [11]. Nie jest to jedyna grupa roślin, które wykształciły okienka.

Rozmnażanie tych roślin jest bardzo proste. Dorosły pęd wystarczy uciąć i wsadzić do ziemi.

Opiszę tutaj:

  1. Curio citriformis
  2. Curio rowleyanus
  3. Curio herreanus
  4. Curio radicans
  5. Hybrydy senecio
    1. Senecio 'Hippogriff
    2. Senecio 'Raindrops’
    3. Senecio 'String Of Lanterns’

Polecam również bardzo mocno przeczytanie artykułu o przyczynach problemów w uprawie curio.

Curio citriformis (Senecio citriformis)

Zaczynam od opisu c. citriformis, ponieważ hybrydy Curio roweleyanus i herreanus są często z nim mylone i chcę na początku rozwiać wszystkie wątpliwości dotyczące tego gatunku. 

O wiele łatwiej znaleźć informacje o tej roślinie pod nazwą Senecio pusillus[5], chociaż ta nazwa nie jest jednoznaczna i można pod nią znaleźć również inne rośliny. Potoczną, angielską nazwą jest string of tears, jednak angielskie nazwy czasem pozostawiają wiele do życzenia w zakresie jednoznaczności przynaleźności nazwy do gatunku. Opisana została stosunkowo niedawno, ponieważ dopiero w 1956 roku[6]. 

Curio citriformis. Kaktusiarnia w Rumii. Źródło:własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina występuje w RPA (dokładniej w Prowincji Przylądkowej Zachodniej, Małe Karoo), Lesotho i Suazi [1]. Według innego źródła występuje również w Kalifornii[8]. Rośnie na skalistych płaszczyznach [1].

Mrozoodporność:

Zasięg Curio citriformis obejmuje strefy od 9a do 11b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −6.7 °C – 10 °C[2].

Ogólny opis:

Jest wieczniezielonym sukulentem o zgrubiałych liściach w kształcie wrzeciona lub cytryny. Liście pokryte są szarozielonym woskowym nalotem z przezroczystymi żyłami. Listki osiągają do 8mm szerokości oraz 2,5 cm długości. Pod koniec lata do zimy wytwarza małe, żółtawe kwiaty[1]. Jej pędy są raczej pełzające i wyprostowane, osiągają do 10 cm długości i 4mm średnicy[7]. 

Uprawa:

W donicach może zwieszać się[1]. Mimo, że różne źródła podają, że może być uprawiana w półcieniu, to najlepiej rośnie na wystawie południowej[8]. Na skalistych pustyniach raczej nie ma zbyt dużo cienia, jest to sukulent przystosowany do dużej ilości światła. Nie powinna być zbyt mocno nawożona, ponieważ nie wejdzie wtedy w spoczynek zimą. Powinna być sadzona w lekkim podłożu do sukulentów[1].

Curio rowleyanus (Senecio rowleyanus)

Jest to jedna z najpopularniejszych roślin z tej rodziny. Nazywana czasami String of Pearls, odnośnie tej nazwy raczej nie ma sporów[9].

Curio rowleyanus w ogrodzie botanicznym we Wrocławiu.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Pochodzi z południowej Afryki (Prowincja Przylądkowa Wschodnia i Zachodnia)[9]. Podobno występuje również w Ameryce w okolicach Kaliformi, Teksasu, Florydy, Arizony[13].

Mrozoodporność:

Zasięg Curio rowleyanus obejmuje strefy od 8a do 10b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −12.2 °C – +4.4 °C [9]. Inne źródło podaje trochę cieplejszy klimat obejmujący 9-12 strefę[15].

Ogólny opis:

Curio rowleyanus jest byliną, której pędy dorastają do 90 cm, jej sferyczne liście dorastają do 0,8 cm średnicy. Każdy liść ma podłużne okienko, które zostało opisane na początku. Czasem zakwita w mieszkaniach białymi kwiatami na długich szypułkach. [10]

Uprawa:

Jest to roślina sprawiająca wielu osobom problemy, jednak po zastosowaniu kilku wskazówek w uprawie może się okazać całkiem wdzięczną rośliną. Dobrze wygląda uprawiana w wiszących koszach, podobno latem może być wystawiana na zewnątrz. Polecane są w szczególności donice terakotowe, ponieważ pozwalają na oddychanie ziemi i trudniej jest przelać roślinę. Jest tolerancyjna na przesychanie podłoża, jednak ja nigdy jej nie testowałam pod tym względem. Za to zbyt częste podlewanie rośliny może powodować zgniliznę korzeni. Między podlewaniem ziemia powinna wyschnąć na 1,5 cm, jednak ja po prostu czekam aż będzie wyglądała na suchą. W lato podlewam mniej więcej raz w tygodniu lub nawet na dwa tgodnie. W czasie zimie należy bardziej uważać, powinno wtedy starczyć jedno podlanie na miesiąc[10].

Podłoże powinna mieć identyczne jak do sukulentów, jedną z propozycji jest mieszanka ziemi  i piasku w proporcji 3:1 [12]. Podłoże powinno mieć pH neutralne pomiędzy 6.6, a 7.5[13].

Odmiany:

“variegata” [10] – listki taj odmiany posiadają lekko żółte plamki.

Rozmnażanie: 

Na temat tej rośliny znalazłam informację, że może być rozmnażana przez ukorzenianie w wodzie. Wystarczy uciąć kawałek rośliny, na tyle długiej by przewiesić jej część przez brzeg naczynia[14].

Curio herreanus (Senecio herreanus)

Senecio herreanus jest inaczej nazywany String of Beads[17]. Ta roślina jest bardzo często mylona z innymi hodowlanymi roślinami, które są jej hybrydami z Senecio rowleyanus.

Curio herreanus ogrodzie botanicznym we Wrocławiu.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Curio herreanus pochodzi z południowo-wschodniej Namibii i południowej Afryki (Great Namaqualand)[17]. Występuje na tych regionach jako endemit[19].

Rośnie na słonecznych, skalistych terenach.[18]

Mrozoodporność:

Zasięg Curio herreanus obejmuje strefy od 9b do 11b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −3.9 °C-10 °C.[17]

Ogólny opis:

Jest to sukulent liściasty, bardzo podobny do Curio rowleyanus, jednak jego liście mają inny kształt. Kształt liści curio herreanus jest owalny, do 1 cm długości, dość wąskie, węższe niż liście hybryd z Curio rowleyanus, kolor jest bardziej siny Liście posiadają podobnie jak inne rośliny z tej rodziny podłużne okienko fotosyntetyczne. Ogólny pokrój rośliny jest bardziej wzniesiony niż w przypadku curio rowleyanus. Kwiaty ma podobne do Senecio roweleyanus, są białe i osadzone na długich ogonkach[17, 18].

Uprawa:

Dobrze wygląda uprawiana w wiszących doniczkach, podobno latem może być wystawiana na zewnątrz. Polecane są w szczególności donice terakotowe, ponieważ pozwalają na oddychanie ziemi i trudniej jest przelać roślinę. Jest bardziej odporny na suszę, ale jednocześnie potrzebuje lepszego oświetlenia.  

Podobnie jak Senecio rowleyanus potrzebuje przeschnąć między kolejnym podlewaniem, a zimą zmniejszonego podlewania. Podobno zimą woli suche powietrze oraz chłodniejszą temperaturę.

W przypadku senecio trzeba uważać na nawożenie, ponieważ zbyt duża ilość nawozu może spowodować zbyt długi wzrost i brak spoczynku w zimie. Należy stosować nawóz do sukulentów[17, 18].

Odmiany:

“variegata” – odmiana ta wygląda podobnie jak w przypadku C. rowleyanus, różni się jedynie kształtem liści.

“purple flush” – odmiana z purpurowymi pędami.

Curio radicans (Senecio radicans, Cacalia radicans)

Inaczej nazywana jest strings of beans, string of bananas oraz String of Fish Hooks.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Roślina pochodzi z południowej Afryki, a dokładniej z Cape Province[20].

Często spotykany u podstawy skał, gdzie rośnie na ubogich, płytkich podłożach. Tworzą połacie nad skałami[21]. Mogą również rosnąć wśród rzadkich krzewów, które chronią je przed wysychaniem podczas letniego spoczynku[25].

Mrozoodporność:

Zasięg Curio radicans obejmuje strefy od 10a do 11b, czyli żyje w klimacie gdzie temperatura spada do −3.9 °C – 10 °C[23].

Ogólny opis:

Roślina wieczniezielona. Pędy krótkie i wygięte do góry (w naturze od razu się ukorzeniają). Liście są lancetowate lub liniowo-lancetowate, zwężające się na końcach [27]. Pędy mogą osiągać do 1m, liście mają do 3 cm długości i 9mm szerokości, zazwyczaj są zagięte, jasnozielone [28]. Liście mogą posiadać 20-50 prążków[21]. Kwiaty, podobnie jak u innych curio są białe[20].

Uprawa:

Uprawa wszystkich curio opiera się na podobnych zasadach. Dobrze wygląda w wiszących koszach. Dobrze rośnie w pełnym słońcu, nawet powinna mieć przynajmniej przez 2 godziny bezpośrednie słońce [21]. Równocześnie należy uważać na zbyt silną ekspozycję na słońce, ponieważ roślina może się spalić[22]. Co ciekwe w klimacie śródziemnomorskim może być uprawiana na zewnątrz. Dobrze rośnie w podłożu dla sukulentów. Roślinę należy podlewać co tydzień/2 tygodnie lub rzadziej[21], równocześnie należy uważać aby woda nie zalegała w doniczce lub osłonce[22]. Zimą wystarczy podlewać co miesiąc, zbyt częste podlewanie może spowodować niepożądany w tym okresie wzrost i nadmierne wydłużanie się pędów rośliny. Jeśli chodzi o nawóz, to powinny być nawożone tylko w okresie wegetacji[22] nawozem do kaktusów[21].

Odmiany: 

“Glauca” – odmiana ta ma niebieskawy odcień liści, inaczej określana jest jako Blue Pickle Vine. 

Senecio 'Hippogriff’ (Senecio peregrinus)

Mimo, że jest to mieszanka dwóch gatunków, spotykana jedynie w uprawie, to sądzę, że ze względu na jej niezwykły wygląd roślina zasługuje na opis. Potoczną jej nazwą jest Dolphin Plant, ponieważ kształt jej liści przypomina małe delfiny.

Jeśli chodzi o nazwę Senecio peregrinus to jest to nazwa nieprawidłowa, ponieważ pod nią występuje zupełnie inna roślina[30].

Senecio „Hippogriff”. Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Senecio_’Hippogriff’

Pochodzenie i miejsca występowania:

Odmiana ta jest hybrydą między Curio rowleyanus a Curio articulatus [30]. Nie występuje naturalnie.

Mrozoodporność:

Nie pewna.

Ogólny opis:

Jest to sukulent liściasty, jej pędy są długie, przewieszające. Liście mają kształt wydłużony, trochę podobny do senecio radicans, jednak posiadają dodatkowe wypustki, które powodują, że liście wyglądają jak małe delfiny.

Uprawa:

Jest to roślina, która raczej nie przepada za długim przesuszaniem ziemi, jednak między kolejnym podlewaniem, ziemia powinna lekko przeschnąć. W przypadku niedoboru wody, od góry schną jej liście, z których wykorzystuje rezerwuar wody. Wymaga bardzo wysokiego nasłonecznienia, w przypadku jego braku jej liście stają się płaskie i płaskie, a pędy cienkie. Pozostałe wymagania odnośnie uprawy są podobne jak Curio rowleyanus[29].

Inne:

W wyniku krzyżowania różnych gatunków Curio powstały różne hybrydy. Jedną opisałam wyżej, a tutaj wspomnę o innych dwóch, jednak u nas w sprzedaży spotkałam się jedynie z senecio “raindrops”. Hybrydy różnią się od gatunków kształtem liści. 

Senecio 'Raindrops’

Jego pędy osiągają do 90 cm. Jest mieszanką między senecio Senecio rowleyanus, a  senecio herreanus[31]. Jeśli chodzi o wygląd, to w porównaniu z senecio herreanus liście hybrydy są grubsze. U nas często mylona z senecio citriformis ze względu na jego małą popularność i podobny kształt liści.

Senecio 'Teardrops’

Senecio 'String Of Lanterns’

Nie spotkałam się z tą odmianą w sprzedaży, jednak posiada jeszcze grubsze liście niż hybryda raindrops, są prawie tak okrągłe jak liście Curio rowleyanus[32].

Problemy w uprawie Curio

Znalazłam bardzo ciekawy post odnośnie chorób i problemów w uprawie tej rośliny. Nie będę go tutaj przepisywać, ani tłumaczyć na polski dlatego zapraszam na stronę succulentplantcare[16]

Literatura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]http://www.llifle.net/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27676/Senecio_citriformis 

[2]https://worldofsucculents.com/curio-citriformis-string-of-tears/ 

[3] http://www.catalogueoflife.org/col/browse/tree/id/d53677bd7e3699b0093b66ac4d920e75 

[4]https://www.zobodat.at/pdf/Wulfenia_24_0029-0052.pdf 

[5]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27678/Senecio_pusillus 

[6]https://enjoysucculents.com/tag/senecio/ 

[7]https://www.sanbi.org/sites/default/files/documents/documents/strelitzia-29-2012.pdf

[8]https://davesgarden.com/guides/pf/go/155532/ 

[9]https://worldofsucculents.com/curio-rowleyanus-senecio-rowleyanus-string-of-pearls-string-of-beads-string-of-peas/ 

[10]https://worldofsucculents.com/curio-rowleyanus-senecio-rowleyanus-variegata/ 

[11]https://web.archive.org/web/20120818105838/http://faculty.ucc.edu/biology-ombrello/POW/Senecios.htm 

[12]https://eol.org/pages/5112409/articles 

[13]https://davesgarden.com/guides/pf/go/2391/ 

[14]http://www.succulentsireland.com/2017/11/string-of-pearls-general-care-and.html 

[15]http://florawww.eeb.uconn.edu/200000010.html 

[16]https://succulentplantcare.com/how-to-save-a-dying-string-of-pearls-plant/ 

[17]https://worldofsucculents.com/curio-herreanus-string-of-beads/  

[18]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27680/Senecio_herreianus 

[19]http://biodiversity.org.na/taxondisplay.php?nr=7086 

[20] http://florawww.eeb.uconn.edu/198500742.html 

[21]http://www.llifle.com/Encyclopedia/SUCCULENTS/Family/Asteraceae/27772/Senecio_radicans 

[22]https://www.joyusgarden.com/grey-fishhooks-senecio-this-trailing-succulent-is-easy-to-grow/  

[23]https://worldofsucculents.com/curio-radicans-senecio-radicans-string-of-bananas-necklace-plant-string-of-fishhooks/  

[24]https://www.operationwildflower.org.za/index.php/albums/genera-a-c/curio/senecio-radicans-il-5-1814#joomimg <- nigdzie tego nie używam, ale warto zerknąć na zdjęcia

[25]http://redlist.sanbi.org/species.php?species=15410-23 

[26]https://www.biodiversitylibrary.org/page/4469058#page/25/mode/1up 

[27]https://www.biodiversitylibrary.org/page/700142#page/323/mode/1up 

[28] https://books.google.pl/books?id=ffBRAyZLuh0C&pg=PA40&lpg=PA40&dq=Cacalia+radicans&source=bl&ots=FpwCcbMDAM&sig=ACfU3U00jxxSxlDykycYXIzCfJoMyUxafg&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjI66__jK3jAhUFtIsKHe10CoU4ChDoATAEegQIBhAB#v=onepage&q=Cacalia%20radicans&f=false 

[29] https://worldofsucculents.com/senecio-peregrinus-dolphin-necklace/ 

[30]https://www.gbif.org/species/7704736 

[31] https://www.gardentags.com/plant-encyclopedia/senecio-hybrid/23422 

[32] https://www.gardentags.com/plant-encyclopedia/senecio-string-of-lanterns/30080 

Phlebodium

Jest to mała rodzina składająca się tylko z 4 gatunków występujących w tropikalnej lub subtropikalnej Ameryce. Niektóre źródła podają, że rodzina obejmuje 3 gatunki, oznaczanie tej rośliny sprawia botanikom wiele trudności ze względu na naturalne hybrydy międzygatunkowe[6].

W uprawie spotyka się tylko jeden gatunek – Phlebodium aureum.

Paproć złocista (flebodium złociste, Phlebodium aureum, Polypodium leucotomo)

Inne jego angielskie nazwy to gold-foot fern, czyli złoto-stopa paproć, co ma związek, podobnie jak nazwa gatunkowa tej paproci z kłączami pokrytymi łuskami w kolorze brązowo złotym[3].

Jest to niesamowita paproć, ponieważ od dawna w Ameryce stosowana w medycynie ludowej[8]. Aktualnie prowadzone są badania nad jej wartościami w medycynie. Jej szczególne właściwości są wykorzystywane w medycynie, w szczególności w ochronie skóry przed słońcem bez skutków ubocznych[1,2]. 

Flebodium złociste. Palmiarnia w Gliwicach. Źródło: własne.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Gatunek rozprzestrzeniony w Georgii, Florydzie, powszechny w Antylach (z wyjątkiem Puerto Rico), Bahamach, Trynidadzie, Gwadalupie i kontynentalnej tropikalnej Ameryce[4]. Jego dokładne występowanie nie jest pewne z powodu pomyłek w oznaczaniu z innymi paprociami z tej samej rodziny[5]. Podejrzewa się, że P. aureum jest wynikiem hybrydyzacji P. pseudoaureum i P . decumanum, który następnie rozprzestrzenil się w Ameryce[8].  

Rośliny te występują jako epifity, rośliny naziemne lub czasem rosną na skałach[7]. Rosną w lasach tropikalnych, lasach w piętrze chmur na Karaibach, lasach podwzrotnikowych między palmami.  Może również występować na podmokłych terenach[8].

Mrozoodporność:

Wykazuje dużą wrażliwość na niską temperaturę. Przymarza przy 5C[8].

Ogólny opis:

Ma wydłużone kłącza o średnicy od 8 mm do aż 3 cm. Pokryte są złotymi łuskami. Liście mogą osiągać aż 130 cm długości i 50 cm szerokości, ale zazwyczaj są mniejsze.  Liście mają do 35 pierzastych wcięć, których segmenty mają kształt lancetowaty[8]. Roślina jest wiecznie zielona lub może okresowo zrzucać liście w regionach z okresową suszą[8].

Kłącza flebodium. Jak widać na obrazku, roślina dobrze daje sobie radę, nawet w słabej, przez wiele lat nie zmienianej ziemi.

Uprawa:

Lubi oświetlenie umiarkowane, u mnie stoi na zachodniej wystawie, ale może też stać na północnym parapecie. 

Jeśli chodzi o podłoże to różni hodowcy polecają ziemię do storczyków, ponieważ jest to paproć która często rośnie jako epifit[9]. Innym polecanym podłożem jest po prostu mocno przepuszczalna ziemia wymieszana z kawałkami kory lub perlitem w proporcji 1:3[10]. U mnie rośnie w zwykłej średnio zadbanej ziemi uniwersanej i też dobrze daje sobie radę. pH gleby powinno być w granicach 4.5-6.5[12, 13]. Roślina znosi przesuszenia, jednak nie lubi być przelewana.

Jest to paproć epifityczna, dlatego trzeba uważać podczas nawożenia, ponieważ łatwo ją przenawozić[10].

Odporna na szkodniki.

Rozmnażanie

Rozmnażanie przez wysiew zarodników lub podział kłączy.

Odmiany: 

Blue star – Nie znalazłam informacji o patencie. Jest to bardzo powszechnie uprawiana odmiana, jej liście osiągają znacznie mniejsze rozmiary niż gatunek. 

Phlebodium aureum „Blue star”. Źródło: własne

Mandaianum – Nie znalazłam informacji o patencie. Nie spotkałam u nas tej odmiany, ma dodatkowo pierzaste liście[11]

xPhlebosia Nicolas Diamond (Phlebodium x Pyrrosia) – może nie jest to odmiana, ale jest to hybryda Phlebodium z Pyrrosia.

xPhlebosia Nicolas Diamond. Źródło: własne.

Literatura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25738847

[2] https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/ijd.12611 

[3]https://archive.is/uGmk 

[4]http://explorer.natureserve.org/servlet/NatureServe?searchName=Phlebodium+aureum 

[5] https://botanicaargentina.org.ar/wp-content/uploads/2017/06/Trabajo_5__Torres.pdf  

[6] A Hybrid Phlebodium (Polypodiaceae, Polypodiophyta) and Its Influence on the Circumscription of the Genus 

[7] Pteridophyta of Peru. Part V. 18. Aspleniaceae-21. Polypodiaceae https://www.biodiversitylibrary.org/page/2641164#page/144/mode/1up 

[8]https://plants.jstor.org/stable/10.5555/al.ap.flora.fna002_phlebodium_aureum?searchUri=genus%3DPhlebodium%26species%3Daureum  https://eol.org/pages/597266/articles  http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=125032 

[9] https://houseplantcentral.com/blue-star-fern-how-to-repot-a-phlebodium-aureum-fern/ 

[10]https://theplantsgarden.com/houseplants/ferns/propagation-blue-star-fern-care-to-phlebodium-aureum.html 

[11]https://davesgarden.com/guides/pf/go/149228/ 

[12]https://looking-at-plants.com/plants_a_-_z/phlebodium_aureum_%E2%80%98mandaianum%E2%80%99 

[13] https://www.backyardgardener.com/plantname/phlebodium-aureum-mandaianum-rabbits-foot-fern/ – bogate źródło informacji o uprawie

Microsorum

Obejmuje około 50 gatunków z Polynesi, Malesi, Afryki, Australii i Nowej Zelandii[1]. W angielskich źródłach powszechnie jest określana jako wart fern co dosłownie znaczy paproć brodawkowata. Nazwa rodzajowa pochodzi od złożenia słów micros – mały oraz sorus – kupki zarodnionośne, co odnosi się do małych sporangiów występujących czasem na spodzie liści. Wspinają się na inne rośliny jako epifity, rosną na skałach lub płożą się.[1]

Dawne błędy związane z nomenklaturą i złym oznaczeniem tych roślin spowodowały rozbieżności w ich nazwach. Microsorium zostało połączone z Phymatosorus[12]. Aktualnie wiele z nich posiada synonimy, co może powodować problemy z określeniem prawidłowej nazwy[18]

Opiszę tu trzy gatunki, które można spotkać w naszych mieszkaniach lub w sprzedaży:

  1. Microsorum diversifolium
  2. Microsorum scolopendrium
  3. Microsorum musifolium

Microsorum diversifolium (Phymatosorus diversifolius, Microsorum pustulatum[11])

Inaczej nazywana jest paprocią kangurzą, czyli Kangaroo Paw Fern[3]. Czasami określana również jako Hound’s Tongue, co dosłownie znaczy język ogara[14]. W różnych regionach świata została oznaczona pod różnymi nazwami, dlatego nazwy – Microsorum diversifolium oraz pustulatum są używane jako określenie dla jednej, tej samej paproci[13].

Młoda roślina Microsorum diversifolium, bez pierzastych liści.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje jako roślina rodzima na południowo-wschodnim wybrzeżu Australii[2, 5], ale rośnie również w południowych stanach USA (m.in Califoria, Colorado, Floryda)[3] oraz w Nowej Zelandii[8]. Występują w lasach deszczowych lub ich pobliżu[17].

Mrozoodporność:

Występuje w strefach USDA od 9[11], czyli toleruje maksymalne spadki temperatury do -4C[3]. Jej uprawa udaje się w środkowej Anglii w tunelach[4].

Ogólny opis:

Liście mogą mieć do 60 cm, ale zazwyczaj są mniejsze[7]. Kłącza mają 7-3mm grubości. Może wspinać się po drzewach lub skałach na wysokość do 5-6m, takie okazy można spotkać nawet w Irlandii[4].

Uprawa:

Optymalne pH gleby to 5.6 – 6.0[3]. Ziemia powinna składać się połowy ziemi oraz połowy torfu. Podłoże powinno być wilgotne, ale nie można jej przelewać, najlepiej podlewać, gdy wierzchnia warstwa ziemi wyschnie. Lubi ciepłe miejsca 16-27C. Zimą powinna być podlewana o połowę mniejszą ilością wody. Nawozić co 3-4 tygodnie[9-10]. Woli miejsca cieniste[3]. Może być uprawiana latem na zewnątrz[10].

Z własnego doświadczenia zauważyłam, że roślinę lepiej przesuszyć niż przelać.

Microsorum scolopendrium

Inaczej określana jako Hart’s tongue fern co dosłownie znaczy paproć języka jelenia. Posiada jeszcze więcej synonimów łacińskich i potocznych nazw. Na Hawajach ta paproć nazywa się laua’e haole; jest również znany jako paproć monarcha, paproć pełzająca, paproć wężowa, paproć wodna i paproć pachnąca pocztą (wart fern, monarch fern, creeping fern, serpent fern, water fern, and maile-scented fern) [25]. Jako pierwszy oznaczył ją Johannes Burman, który był wybitnym Duńskim botanikiem. W 1771 opisał ją w swojej książce “Flora Indica: cu accedit series zoophytorum indicorum, nec non Prodromus Florae Capensis” jako Polypodium scolopendria[19].

Jest stosowana w medycynie ludowej regionów występowania do leczenia czyraków oraz filariaz. Zawiera również olejki lotne, które odstraszają pluskwy[25].

Może być mylona z Phlebium aureum, które ma złoto-brązowe łuski na kłączach oraz cieńsze liście[20].

Microsorum scolopendrium„Green Waves”

Pochodzenie i miejsca występowania:

Występuje od wschodniej Południowej Afryki do Mozambiku, we wschodniej Zimbabwe, tropikalnej Afryce, na Madagaskarze, Comoro i Mascarene, Sri Lance, w południowo-wschodniej Azji, Chinach, północno-wschodniej Australia i Polinezji[20]. 

Może występować w lasach tropikalnych wzdłuż rzek oraz na na niskich, leśnych piętrach gór. Rośnie na ziemi, skałach oraz czasem występuje jako epifit na niskich partiach drzew[20,24]. 

Mrozoodporność:

Jej uprawa jest możliwa w strefach od 6a do 11, czyli powinna znosić aż -22C [22], jednak zgodnie z innym źródłem przy -6C zrzuca liście [23]. Preferuje klimat subtropikalny lub tropikalny[24]. 

Zgodnie z innym źródłem, jej odmiana “Green Wave” podobno znosi temperatury do 4,5C[16].

Ogólny opis:

Kłącze o kolorze ciemno-brązowym ma do 1 cm średnicy. Blaszki liściowe wraz z ogonkiem mogą osiągać do 30 cm długości, podzielone są na 1-10 par płatków[22,20, 25]. Może rosnąć na drzewach do nieznacznej wysokości[23]

Uprawa:

Jest to bardzo wytrzymała i łatwa w uprawie roślina. Znosi krótkotrwałe przesuszenie podłoża, które powinno być wilgotne, ale nie przelane. Lubi półcień, przez niewielką część dnia znosi bezpośrednie nasłonecznienie[12], u mnie rośnie na wystawie północno-wschodniej. PH gleby powinno mieć wartość 6.1-7.5, powinna być również dobrze przepuszczalna[16], z mojego doświadczenia można ją z powodzeniem uprawiać w ziemi uniwersalnej. 

Jedyny problem jaki znam w uprawie to atak tarczników, ale przyczyniły się do niego złe warunki uprawy rośliny.

Odmiany:

Green Waves – opatentowana odmiana. Gęsta paproć o bardziej pofalowanych liściach, jej liście dorastają do 40 cm. Określana jest jako Twister Fern.

Microsorum musifolium

Odmiana tej paproci stała się tak popularna, że ciężko znaleźć informacje o gatunku tej rośliny, podobieństwo między nazwą odmiany oraz gatunku powodują wiele niespoójności. Microsorum musifolium nazywane jest krokodylą paprocią albo banana leaf fern[26].  Dodatkowo ten gatunek był do niedawna uznawany jako synonim Microsorium punctatum, praca Short Note A First Record of Microsorum musifolium Copel. (Polypodiaceae) from Thailand[28] przedstawia dokładniejsze rozważania na temat różnic między tymi dwoma gatunkami.

Ogród botaniczny we Wrocławiu. Dorosły okaz Microsorum musifolium.

Pochodzenie i miejsca występowania:

Paproć ta występuje w południowym Myanmarze, na półwyspie Malezja, na Sumatrze, w Indonezji, Borneo, Filipinach i Nowej Gwinei[28]. Roślina jest niskim epifitem lub litofitem w wieczniezielonych lasach na niskich wysokościach[28].

Mrozoodporność:

Jej uprawa jest możliwa w strefach od 10 do 11, czyli wytrzymuje temperatury do -1C[31]. Niektóre źródła podają nawet niższe strefy klimatyczne, do 9a, czyli -9,9C[33], a jeszcze inne, nawet sugerują strefę 7a, czyli -17,8C[34]. 

Ogólny opis:

Posiadają okrągłe lub delikatnie spłaszczone kłącza o średnicy do 9mm.  Roślina formuje rozetę[30]. Podobnie jak jej popularna odmiana ma wyraźne żyłkowanie, ale nie odznaczają się aż tak mocnym brązowym kolorem. Ich liście mogą osiągać między 35 cm, a 98 cm długości oraz 5-11.2 cm szerokości[28]. Cała roślina może mieć do 1,2m szerokości[32].

Uprawa:

Roślinę zimą powinno się przechowywać w chłodniejszej temperaturze 10C. Wymagania świetlne ma podobne do poprzednich paproci, czyli nie powinna rosnąć w bezpośredniem słońcu, ale lubi jasne miejsca[29]. Zbyt dużo światła może powodować, że liście zrobią się blade[30]. Roślina lubi stale wilgotną, nie przelaną ziemię. Wilgoć na liściach może powodować czarne plamy[30].

Ziemia powinna być przepuszczalna, o lekko kwaśnym pH[29]. Inne różne źródła podają, że jest to paproć tolerancyjna na zakres pH gleby w zakresie między 6, a 8.5[30].

Jedna z proponowanych mieszanek podłoża to miks z torfu, kompostu, ziemi kokosowej i perlitu[29]. Inna propozycja to mieszanka piasku, czipsów kokosowych, ziemi ogrodowej i kompostu z liści w proporcji 1:1:2:2. Taka ziemia może też mieć trochę perlitu [30].

Roślina jest wrażliwa na wełnowca, jednak u mnie nigdy nie chorowała[29]. 

Z mojego doświadczenia po zakupie rośliny powinno się zmienić ziemię. Przed zmianą zgubiła prawie wszystkie liście, a po posadzeniu w substracie z kokosa, zaczęła normalnie rosnąć.

Odmiany:

‘Crocydyllus’ – Opatentowana odmiana, określana również jako Crocodile Fern [27].

Rozmnażanie

Rozmnażanie przez wysiew zarodników lub podział kłączy.[1]

Litratura źródłowa, w większości anglojęzyczna.

(Polecam zerknąć by zobaczyć naturalne środowisko występowania rośliny.)

[1]Horticultural Flora of South-eastern Australia: Ferns, conifers & their allies

[2] https://bie.ala.org.au/species/NZOR-4-4854

[3]https://davesgarden.com/guides/pf/go/106932

[4]Gardening With Ferns. Martin Rickard

[5]Plant Craft: 30 Projects that Add Natural Style to Your Home. Caitlin Atkinson

[7]New Flora of the British Isles. Clive Stace

[8]New Zealand Mesozoic and Cainozoic plant microfossils. Couper R. A.

[9]https://www.gardeningknowhow.com/houseplants/kangaroo-paw-fern/growing-kangaroo-foot-ferns.htm

[10] https://www.hunker.com/12560290/how-to-care-for-a-kangaroo-paw-fern

[11]https://static1.squarespace.com/static/58266cee414fb518a2a2167e/t/58afc502c534a576af9cca5e/1487914246581/Fiddlehead+Forum+Vol+39+No+4%265.pdf The Spore Exchange

“The life of the Exchange depends on your spore contributions.” Neill Hall, Spore Exchange curator, serving from 1962 to 1988

[12]https://datastore.landcareresearch.co.nz/dataset/71d2ecab-ed38-425d-abde-d1f986d2ee1b/resource/80f643e2-9d0b-4f4a-93c1-0d66c928e244/download/floraofnewzealandferns1brownseyperrie2014polypodiaceae.pdf 

[13]https://books.google.pl/books?id=68THCAAAQBAJ&pg=PA124&lpg=PA124&dq=microsorum+australia&source=bl&ots=__QQYnjQLQ&sig=sG8u4gry0LPXmYU2RWw1ExzG4xw&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwi3oJOKs83XAhWSqKQKHY5LAbo4ChDoAQg0MAI#v=onepage&q=microsorum%20australia&f=false

[14]https://bie.ala.org.au/species/http://id.biodiversity.org.au/node/apni/2919290 

[15]https://www.vitroplus.nl/v2/fern_detail.php?fern=29 

[16] https://davesgarden.com/guides/pf/go/116339/ 

[17]http://plantnet.rbgsyd.nsw.gov.au/cgi-bin/NSWfl.pl?page=nswfl&lvl=sp&name=Microsorum~pustulatum

[18]http://www.theplantlist.org/tpl1.1/search?q=microsorum 

[19]https://bie.ala.org.au/species/http://id.biodiversity.org.au/node/apni/2912642

[20]https://www.zimbabweflora.co.zw/speciesdata/species.php?species_id=101500 

[21] http://pza.sanbi.org/microsorum

[22]https://davesgarden.com/guides/pf/go/56661 

[23]http://southeastgarden.com/phymatosorus.html 

[24]https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/special-pages/plant-detail.aspx?id=1560 

[25]https://botanyphoto.botanicalgarden.ubc.ca/2017/04/phymatosorus-scolopendria/ 

[26] https://garden.org/plants/photo/406079/ 

[27]https://patents.google.com/patent/USPP13653?oq=Microsorum+musifolium 

[28]A First Record of Microsorum musifolium Copel. (Polypodiaceae) from Thailand (https://www.researchgate.net/publication/242528331_Short_Note_A_First_Record_of_Microsorum_musifolium_Copel_Polypodiaceae_from_Thailand )

[29]http://fjpower.forumgratuit.org/t3576-microsorum-musifolium-fougere-crocodile 

[30] https://bantam.earth/crocodile-fern-microsorum-musifolium-crocodyllus/ 

[31]http://www.missouribotanicalgarden.org/PlantFinder/PlantFinderDetails.aspx?taxonid=250940&isprofile=0& 

[32] https://florafaunaweb.nparks.gov.sg/special-pages/plant-detail.aspx?id=3747 

[33] https://davesgarden.com/guides/pf/go/69775/ 

[34] http://www.exoticrainforest.com/Microsorium%20musifolium%20pc.html